Brief aan Mohammed B.

Van onze gastcolumnist SCH:

Beste Mohammed,

Mohammed, hoe laat is het bij jou? Hebben ze je wel verteld dat de zomertijd is afgelopen en dat de klok een uur terug moest? Voor jou zal het niet veel uitmaken. Alle dagen en alle uren zien er waarschijnlijk hetzelfde uit daar op jouw vierkante meter. Bovendien leef je graag boven en naast de wet heb je niet zoveel op met onze gewoontes, dus die zomer- en wintertijd zul je vast ook verwerpen.

Toch ben ik benieuwd of de bewakers het je hebben verteld. Dat de nacht een uurtje langer duurde. Om je een beetje bij de tijd te houden. Vind je de dagen sowieso lang duren of kom je ze gemakkelijk door? Ik kan het me bijna niet voorstellen dat je ergens zit waar je niks om handen hebt, waar niks gebeurt en waar je nooit iemand ontmoet. Dat in de wetenschap dat dat je hele leven zo gaat blijven.

Hoe kom je dan de dagen door? Je moet wel heel erg alleen zijn met jezelf en je gedachten. Word je niet af en toe helemaal gek van je gedachten? Of heb je echt voldoende aan je geloof en aan de teksten uit de Koran. Ik weet dat je heel gelovig bent geworden. Heel snel geradicaliseerd, zeggen ze. Ik ben ervan overtuigd dat je binnenkort stukje bij beetje weer ontradicaliseert. Dan zit je daar toch een beetje voor joker met je geweten en je twijfels en de wetenschap van de verschrikkelijke daad die je hebt gepleegd. Vind je niet?.

Ik heb vorige week twee moslimjongens gesproken. De één heet Mohammed, net als jij. En de ander Achmed. Beide jongens zijn toen ze ongeveer zo oud waren als jij nu, ook een poosje nogal fanatiek in de leer geweest. Ze lieten hun baarden staan, net als jij, en droegen religieuze kleding, net als jij. Ze waren van mening dat de Koran in alles gelijk heeft en dat je leven volledig in dienst van het geloof moet staan.

Achmed en Mohammed zijn nu razend op je. Ze vinden je een prutser eerste klas. Ze snappen best dat je kwaad was op het leven, op de maatschappij en dat je fanatiek bent geworden. Bij hen ging het echter weer over en ze zijn ervan overtuigd dat het bij jou ook weer over gaat. Maar dan zit je daar in die cel, tussen die muren. Een beetje te smoren in je eigen gedachten. Omdat je iets ongelooflijk stoms hebt gedaan. Zij zijn beiden nog steeds gelovige moslims, maar met veel relativering en volop actief in de Nederlandse samenleving, waar ze een poosje ook zoveel weerzin tegen hadden. Ik heb dat ook wel eens Mohammed. Als de regering besluit om de oorlog in Irak te steunen of nogal lichtvoetig over een brand heenstapt waarbij mensen om het leven zijn gekomen. Mijn eerste reflex is het om Rita Verdonk de schuld te geven. Voor mij is zij de vertegenwoordiger van veel kilheid, botheid en falen. Allemachtig, wat kan ik een hekel aan dat mens hebben.

Denk jij nog wel eens aan die dinsdagochtend, een jaar geleden? Denk jij wel eens: ik had het ook niet kunnen doen? Durf je de twijfel en de spijt toe te laten? Vroeg of laat spelen die de kop op, dat verzeker ik je, dat beloof ik je en wens ik je van harte toe. Je hebt een mens vermoord. Een mens waar je wellicht een hekel aan had of op wie je alles waar je boos over was op projecteerde. Net als ik dat op Rita doe. Maar haat kan nooit een reden zijn om iemand het leven te benemen, Mohammed. Theo van Gogh had nog moeten leven, hij had in ieder geval niet door jouw kogels gedood mogen worden. Ik ga Rita Verdonk toch ook niet iets aan doen? En wat ben jij er eigenlijk mee opgeschoten dat Van Gogh niet meer leeft, wat heeft jouw religie er voor baat bij gehad? Ik kan het me niet bedenken. Jij wel?

Op die ochtend van twee november is de tijd stil blijven staan. Jouw tijd Mohammed. Die klok kun je geen uur terugzetten, of vooruit. Jij had gehoopt dat je tijd echt voorbij was op die ochtend en dat je als een martelaar zou sterven. Dat is je niet gelukt en nu zit je daar. Stiekem hoop ik dat je heel erg oud wordt. Ik gun je niet het slechtste. Ook niet het beste. Ik gun je vooral toe dat de schellen van je ogen vallen en dat de absolute waarheid niet in wat voor religie dan ook gelegen is. Dat je er achter komt, dat je een ongelooflijke en onvergeeflijke flater hebt begaan, om maar eens een understatement te gebruiken.

Denk er eens over na. Je hebt er tijd genoeg voor.

Veel verwarring toegewenst,

Jaap