Mijn (voetbal)hart doet pijn

Heeft u nog wat voetbal bekeken de laatste weken of zelfs maar het laatste jaar? Bij mij begint het meer en meer pijn te doen aan mijn ogen. Niet dat het aan de stadions of zelfs maar de verslaggeving ligt hoor, want die gaan er steeds meer en meer op vooruit. Maar mijn hart doet pijn als ik zie hoe ze tegenwoordig verdedigen. Het is eigenlijk op het bijna schandalige af. Nee meneer, ze kunnen niet meer verdedigen. De "Van Gaals" en "Cruyffs" van deze samenleving hebben door de moderne media eindelijk het pleit gewonnen.

Ik ben nog in België opgegroeid in de tijd dat dé sleutel tot het voetbalsucces hier nog een muur voor de "grote baklijn" bouwen was. Lag het aan de aangeboren baksteen in de maag van de Belg of niet, maar het werkte wel. De Belgische clubs regeerden mee in de top van Europa. De Rode Duivels verdedigden zelfs hun weg naar de halve finales op de Wereldbeker of de finales van de Europese kampioenschappen. De Italiaanse squadra schopte hun weg zelfs vrij naar de echt grote overwinningen. Voetbal was nog leuk, we wisten voor de match we zouden 90 minuten de grootste spanning beleven die je in het voetbal kunt kennen. 90 minuten schudden en beven of de tegenstander jouw muur zal slopen en 90 minuten hopen op die ene counterkans die jouw team genadeloos zal afmaken. Achteraf ontelbare minuten van leedvermaak en genot door het aflezen van de ontgoocheling op de gezichten van de "aanvallende" tegenstander. Prachtig was dat .

Vandaag de dag zien we het nog zelden, in België speelt de "Royal Sporting Club Anderlecht" zelfs met 4 spitsen momenteel. Het zullen er meer zijn dan de punten die ze straks halen in de Champions League. Trainer Raymond Goethals die er de grootste Europese successen behaalde met betonvoetbal draait zich om in zijn graf.

Of hebt u het grote AC Milan gezien tijdens de afgelopen Champions League en finale? De verdediging hing als los zand aan elkaar. Ja, hét grote AC Milan, ooit hét wereldvoorbeeld van verdedigen, hét symbool van de oerdegelijke ijzersterke defensie.

Volgens mij ligt het aan het verdwijnen van de libero. De legendarische "laatste man". Spelers zoals de legendarische Beckenbauer of Georges Grün. Achter zijn verdediging wanneer nodig, voor zijn "mandekkers" indien het kan, libero's liepen niet, libero's kenden geen "looplijnen", "zoneverdedigen" of andere onzin die de Adriaanses of Van Gaals van deze samenleving ons wilden meegeven. Een libero was er waar en wanneer hij er nodig was. Desnoods dook hij zelfs voor de goal op om de bal nog even te raken, net genoeg om de netten te doen trillen. Nederlanders weten het maar al te goed, het was net de Belgische libero Georges Grün die in '84 in de laatste wedstrijd minuut het veld vanuit zijn "laatste man positie" overstak om Oranje de doodsteek te komen geven. U kent wel de beelden van Leo Beenhakker die troosteloos en eenzaam door de tunnel van de Kuip liep. Hij wist het wel, voor de match had hij Grün nog een "overbodige man" bij de Belgen genoemd. Beenhakker snapte het "libero-spel" niet. De Belgische coach wist wel beter, en hij stak nog snel een sigaartje op.

De laatste echte grote libero moet Franco Baresi van het grote AC Milan geweest zijn. Ik vraag mij af wat hij dacht toen hij zijn team zo zag klungelen vorig jaar. Een 3-0 uit handen geven, in zijn tijd had het geen waar geweest. Die Gerrard? In zijn tijd had hij die allang terug richting Engeland geschopt. Kreeg hij dan rood? Geen probleem, dan was die lastpost van de tegenstander tenminste ook van het veld verdwenen. Maar libero's kregen geen rood hoor. Baresi dook op wanneer de tegenstander en nog minder de scheidsrechter het verwachte. Als de bal allang verdwenen was. Was een speler sneller dan jezelf ? Even het vakkundige tikje tegen de enkel geven bij het neerkomen , even op de achilles gaan steen, even je knietje zetten. Dan loopt hij wel trager …
Sinds het verdwijnen van Baresi heb ik de libero nog maar twee keer in het topvoetbal zien opduiken. In 2000 haalde de grote oude Cesare Maldini , zelf ooit een van de meest legendarische libero's uit het Italiaanse voetbal, nog eens met de Italiaanse ploeg die truc uit zijn toverdoos Italië haalde tegen alle verwachtingen in de finale. We herinneren ons allemaal nog de manieren waarop. Ik genoot en vond het prachtig.

En vorig jaar haalde een andere oud-strijder, de Duitser Otto Rehhagel ook die truc uit. Met het nietige Griekenland werd hij Europees kampioen. Rehhagel was nog iemand uit de legendarische "Beckenbauer" tijd in Duitsland. Hij verbaasde de hele wereld met zijn taktiek uit de oude doos. De Grieken hadden alles, de libero was terug, de mandekkers waren terug op post, de counterspitsen bleken nog te leven in het moderne voetbal … Geniaal. De ontlading bij alles wat Griek was bewees hoe sterk je van dit soort voetbal als fan van een ploeg kunt genieten.

Maar nee, een jaar later lijkt terug alles verdwenen, de Zidanes, Ronaldinho's en Robinho's van deze samenleving krijgen terug vrij spel. Barcelona kan terug honderd keer de bal rondtikken voor ze aan de goal geraken, en de Seleção kan terug spelen met een 4 of zelfs 5 koppige aanvalslinie. Raymond Goethals, Ernst Happel en Helenio Herrera hebben voor niets geleefd. Laatstgenoemde was zelfs de enige die het grote Barcelona leerde verdedigen. Tot zijn dood in 1997 bleef hij zich hardnekkig verzetten tegen de stempel die Cruyff en Van Gaal op de legendarische voetbalclub poogden te drukken. Daar hebben we respect voor.

Of is het "verdedigende voetbal" toch niet dood? Want won Liverpool dit jaar de Champions League niet met een 5 mans-achterlijn en CSKA de Uefa-cup met een countervoetbal bijna op het schandalige af? Misschien is er toch nog hoop …