Nederland, arm medialand
Wat is dat toch met Frans Bauer, Idols en het Glazen Huis. Waarom worden ‘we’ door ‘ze’ in het Gooi toch altijd beschouwd als een stelletje hersenloze consumenten. Deels omdat we, of in ieder geval een aanzienlijk deel van ons, dat gewoon zijn. En nee, ik voel mezelf heus niet boven het gepeupel staan, ik weet uit ervaring dat er vele mensen zijn die Hilversum en haar zompige, zielloze bagger meer dan zat zijn.
Duik maar eens een avondje mediawereld in. Zet de radio aan en de kans is bijzonder groot dat je een willekeurige single van Maroon5 treft. Een prima band, die in minder dan een jaar tijd door de grote boze media gedegradeerd zijn tot futloze ellende. De kans is overigens nog veel groter dat je de intelligente gesprekken van de avondjocks meepakt. Geloof me, zelfs deze column heeft meer diepgang.
Moe van de radio? Op naar de radio met beeld. Bij soaps blijft ieder zichzelf respecterend mens uiteraard ver uit de buurt, dus dan maar op naar het journaal. Toegegeven, het Journaal is niet verantwoordelijk te houden voor alle shit in de wereld en daarbij kan het programma soms best interessante en zelfs leuke onderwerpen bevatten.
Maar, de avond is nog jong. Nadat het Journaal afgelopen is, kun je ervoor kiezen om achtergronden te gaan kijken in Netwerk. De meeste mensen overleven echter de reclame niet en zappen dan onvermijdelijk door naar de hoger genummerde zenders. En dan begint de nachtmerrie. Hoe hoger het nummer, hoe linker het wordt. De kans op reclame stijgt overigens evenredig mee.
Het is te hopen dat je niet getroffen wordt door de bijna onvermijdelijke Nederlandse comedy. Een comedy die zich altijd met een perfect gezin rond een grote tafel afspeelt. Hilarische scènes als het stoten van de voet en het zeggen van het woord ‘klootzak’ vormen uiteraard de twee hoogtepunten in dertig minuten televisie.
Dan maar door naar de commerciëlen. Mocht je verzeild raken in een autoprogramma dat meer weg heeft van een eindeloos durende reclame, zap dan nog even niet weg. Wacht totdat je die glimmende puberkop van Michael Pilarczyk ziet, onthoudt die goed en zorg ervoor dat als je hem op straat herkent je even dertig minuten lang een reclameboodschap tegen hem ophangt over een willekeurig gekozen product. Net als hij dat naar jou doet in die dertig minuten die hij als ‘autoprogramma’ durft te bestempelen.
Gelukkig is het voorlopig even over met de reality-jury shows. Want over Idols en al haar prachtige rip-offs hoeven we het verder niet meer te hebben. Risico blijft overigens wel dat je in de duizendste herhaling van Friends valt. Het ergste is, het blijft best grappig. Ik kan uiteraard nog wel doorgaan, maar je hebt inmiddels wel door waar ik heen wil.
De hele Nederlandse manier van ‘media maken’ is, zo moge duidelijk zijn, nogal krampachtig, gekunsteld en zeer ouderwets. Niemand maakt echt een programma dat hij zelf leuk vindt. Iedereen leest op uit scripts, alles is strikt gedirigeerd door de omroep of beter: de grote sponsors. Grappen falen meestal al in het script of op de productietafel. Een poging tot sluikreclame resulteert vaak in een volledige reclamecampagne. Iedereen heeft het door, iedereen klaagt erover, maar er zal weinig veranderen.
De grote mediaconcerns doen immers aan doelgroepen. Jezelf profileren, sympathie bij groepen opwekken, problemen aansnijden die een specifieke groep interesseert om ze vervolgens keihard vijftien verschillende merken en producten door de strot te rammen. Immers, het publiek is dom en je moet domme mensen op hun eigen niveau aanspreken.
Het rare is echter dat bijvoorbeeld in Engeland precies het tegenovergestelde geldt. De publieke omroep is volledig publiek. Het publiek bepaalt wat er op tv komt en dat betaalt zich uit. Ik moet de eerste echt slechte BBC-productie namelijk nog tegenkomen. Tuurlijk, het is lang niet allemaal even briljant en het blijft een kwestie van smaak, maar als je het naast de miskramen van de HMG en SBS legt is het snel beslist. Zelfs de commerciële zenders in Engeland zijn over het algemeen van een hoger niveau.
Zijn wij misschien dan echt zoveel dommer dan die Engelsen en zijn we dus gewoon niet meer waard. Hebben ome John en Joop dan toch echt gelijk. Is Hans Kraay jr echt onze intellectuele god?
Volgens mij niet. Volgens mij worden we allemaal in de maling genomen. Programma’s moeten goedkoop zijn, veel opleveren en bovendien niet te veel tot denkwerk aanzetten. Niet te moeilijk, dat begrijpen die domme kijkbuiskindertjes niet. En vooral niet te veel diepgang en creativiteit, want de sponsor moet natuurlijk ook te vriend gehouden worden.
Joop, John, en alle publieke losers: geef ons nou eens waar voor al die uren reclame en al dat kijk- en luistergeld. Neem ons niet langer in de maling, ga eens radio en tv maken in plaats van volledig gedicteerde, ongeïnspireerde, waardeloze bagger!
Dat zal ze leren! Nou... de mediawereld zal na deze column nooit meer hetzelfde zijn....
