Het stenen bruidsbed
Is zestig jaar lang genoeg om geslagen wonden te dichten? Voor diegenen, waarbij de waarheid op het netvlies gebrand staat, zal een miljoen jaar nog niet genoeg zijn. Gruwelijkheden, noch diegenen die er verantwoordelijk voor zijn, zullen ooit vergeten worden. Er rest ons slechts het accepteren van het verleden, opdat we in heden niet dezelfde fouten maken.
Florence aan de Elbe was in februari 1945 al ernstig geschonden; tien jaar oorlogsindustrie, holocaust en boekverbrandingen hadden de onbetwiste schoonheid doen verbleken tot een opeenhoping van woede, pijn en dood, zoals het halve continent in de zwartste dagen van de moderne geschiedenis. Dresden was een belangrijk verkeersknooppunt en de woonplaats van duizenden mensen tegelijk. In twee dagen veranderde de RAF een verbleekte parel in een massagraf: het symbool van een verwoest land.
Een verwoest land werd ook nog eens gebroken: uit de puinhopen herrees een verscheurde natie. De DDR gebruikte Dresden als een dankbaar monument tegen het anglo-amerikanisme, terwijl in de totalitaire Sovjet-satelliet andersdenkenden in diezelfde tijd genadeloos werden vervolgd. Een slechter lot had Florence aan de Elbe niet kunnen treffen. Vijftien jaar vrijheid kan meer dan vijftig jaar repressie niet doen vergeten, noch teniet doen. Nog steeds teisteren werkloosheid en armoede het minder bedeelde broertje van de twee Duitslanden. In de wond die door de geallieerde blitzkrieg werd geslagen, kon de dictatoriale infectie van de socialistische heilstaat veertig jaar zonder belemmering dooretteren. Een pijn die niet te stillen valt.
Heden ten dage glinstert Dresden weer zoals weleer. Zestig jaar na dato is de stad echter wederom het toneel van mensen die kunnen begrijpen noch accepteren. Een wederopstanding van het kwaad dat al eens eerder was, een kwaad dat eeuwig had moet blijven slapen. Gedijend in een atmosfeer van onvrede weten de neo-nazi’s van de NPD Duitsland en de Wereld te schokken en te provoceren. Lessen uit de geschiedenis zijn blijkbaar niet doorgedrongen, of, nog erger, totaal in de wind geslagen. Veel mensen in de voormalige DDR verlangen terug naar de tijden van Honecker; maar hoeveel zouden er terugverlangen naar de tijden van Hitler?
Dresden is geen monument van fascisme, communisme of nationalisme. Dresden is een monument van pijn, dood en gruwel. Ze zou niet één kant moeten dienen in een strijd om prestige, maar de hele wereld de naakte waarheid van oorlog moeten laten zien. Oorlog is geen strijd van generaals die stratego spelen: oorlog is dood, ellende, pijn, honger en wanhoop. Oorlog is zelden romantisch en vaak hartverscheurend, alhoewel het ontvangen beeld niet zelden een negatief is van het origineel. De schuldvraag is historisch gezien misschien relevant, maar een oorlog kent zelden één schuldige, eerder miljoenen. De slachtoffervraag spreekt des te meer tot de verbeelding: bij een oorlog vallen veel slachtoffers, velen van hen hebben nooit gekozen voor een oorlog, noch om enige rol daarin te vervullen.
Is een oorlog die duizenden slachtoffers wel waard? Achter elke gevallene zit een verhaal; duizenden verhalen worden begraven, duizenden die te vroeg het tijdelijke voor het eeuwige wisselen. Laten we accepteren dat in het verleden de dagen zwart zijn geweest, en laten we dit verleden als leidraad voor het heden hanteren. Laat het stenen bruidsbed geen scenario zijn van opgekropte frustraties, maar van een gedeeld verleden, dat we gezamenlijk moeten accepteren en vergeven. Slechts dan kunnen we voorkomen dat we in de toekomst diezelfde zwarte bladzijden moeten herschrijven.
