Nederland snoeihard naar de klote

Column door SSassen

Gedoogbeleid, individualisering en normvervaging troef

Het kabinet Balkenende gaat prat op de strijd tegen het terrorisme, de Nederlandse burger dient beschermd te worden tegen uitwassen van extremisme en politiek geweld. Toch is het de zoveelste plank die dit kabinet misslaat, het is in Nederland namelijk al langer mis, en op een veel grotere schaal dan een aantal uit een bepaalde (geloofs)overtuiging resulterende moorden. Maar voor de politiek is na Pim Fortuyn en Theo van Gogh de maat kennelijk vol, waarbij ze blind zijn voor de werkelijke drama’s die met de regelmaat van de klok plaatsvinden in de samenleving en die tegenwoordig eerder regel zijn dan uitzondering. Om maar gelijk met de deur in huis te vallen de volgende vraag: kunt u zich behalve Pim Fortuyn en Theo van Gogh ook Kevin Duinmeijer nog herinneren, Louise Donk, Manuel Fetter of wellicht Meinder Tjoelker? Ik hoop dat u zich net zoals ikzelf drie keer achter de oren krabt en in ieder geval bij een aantal van deze namen vraagtekens plaatst. Toch zijn al deze mensen, en nog tientallen anderen, op gruwelijke wijze aan hun einde gekomen, gelijk aan de moorden op Fortuyn en van Gogh. Niet omdat ze tegen de gevestigde orde stelling namen of een uitgesproken mening hadden over de islam, nee, ze werden het slachtoffer van zinloos geweld.

Zinloos geweld staat niet erg hoog op de politieke agenda en da’s wel te begrijpen want het is een graadmeter voor hoe verknipt de huidige samenleving is, en daarmee geconfronteerd worden, of het onderwerp eens stevig aan de kaak stellen, is niet eenvoudig omdat je zelf deel uitmaakt van deze samenleving en wellicht zelf debet bent hieraan. En da’s natuurlijk vervelend, niemand vindt kritiek leuk, maar feit blijft dat wij met z’n allen niks doen tegen zinloos geweld en lijdzaam toezien hoe de maatschappij verder afglijdt. En de politiek? Die rept met geen woord tegen de andere Europese lidstaten over de neerwaartse spiraal waarin de Nederlandse samenleving is terecht gekomen; normvervaging, individualisering, toenemende agressie op straat, het wordt simpelweg doodgezwegen. Nee, het is veel gemakkelijker om de uitwassen in de samenleving proberen uit te roeien, zoals het kabinet Balkenede propageert, want die zijn uiteraard anders dan jij, jij zet niet het mes een tiental keer in de rug van je buurman, of schopt met een aantal vrienden een argeloze voorbijganger dood. Toch overlijden er elk jaar een handvol mensen doordat ze door een stel brave huisvaders of voorbeeldige tieners doodgetrapt worden, met een mes als een varken worden afgeslacht of met een honkbalknuppel de intensive care worden ingeslagen.

De laffe moord op Kevin Duinmeijer haalde de voorpagina’s in 1983 en Nederland reageerde vol afschuw om een skinhead die hem neerstak en de taxichauffeur die de bloedende Kevin niet in z’n taxi wilde uit angst voor vlekken op z’n bekleding, wat resulteerde in zijn dood. Meinder Tjoelker werd in 1997 doodgetrapt en heel Nederland keerde zich met gebalde vuist en tranen in de ogen vierkant tegen zinloos geweld, dit kon en mocht nooit meer gebeuren in Nederland. Toch werd Manuel Fetter enige maanden geleden met een mes afgeslacht en de berichtgeving over zijn dood door de pers verzwegen, kennelijk was de samenleving meer gebaat bij het mediacircus rond de dood en de begrafenis van Andre Hazes enkele dagen later. Ziek zijn wij met z’n allen in Nederland als we hier net als de politiek de ogen voor sluiten en zinloos geweld gaan gedogen want jij, ik, de politiek, autochtoon en allochtoon, de samenleving dat zijn wij allemaal.

Minister Donner praat over een verbod op het slaan van kinderen, maar mijns inziens wringt daar voor een groot deel de schoen. De gebrekkige opvoeding van tegenwoordig; kinderen die op jonge leeftijd een grote mond opzetten tegen hun ouders, respectloos omgaan met anderen of met criminaliteit in aanraking komen. Wellicht waren vorige generaties Nederlanders wel gebaat bij een corrigerende tik op de billen? Het bevorderde in ieder geval het bijbrengen van respect voor anderen en hun opvattingen en leerde kinderen al op jonge leeftijd om te gaan met normen en waarden. Als we kijken hoe de jeugd van tegenwoordig, en dan vooral die van allochtone afkomst, ontspoort, lijkt het daar duidelijk aan te schorten. Veel ouders van allochtone afkomst zijn de mening toegedaan dat de opvoeding van hun kinderen ook grotendeels de verantwoordelijkheid is van de scholen en de staat. Is het dan niet raadzaam om meer tijd, geld en moeite te steken in het onderwijs en vakken als maatschappijleer verplicht te stellen als eindexamen-vak op het middelbaar onderwijs?

Heeft de individualisering, ingezet in de 60-er jaren, nu als resultaat dat wij als Nederlanders alleen maar met onszelf bezig zijn en het wij-gevoel langzaam is vervaagd? De coalitiepartijen startten enige tijd geleden een campagne met de titel ‘De maatschappij dat ben jij’ en gaven daarmee invulling aan dit vermoeden, want de maatschappij dat zijn wij. Het wij-gevoel als steunpilaar voor de samenleving is echter allang al verdwenen en komt alleen naar boven op momenten dat ons iets echt raakt; een stille tocht voor Meindert Tjoelker, verontwaardiging en ontzetting over de dood van Theo van Gogh, maar al snel gaan we weer verder met onze eigen beslommeringen, want hoe vreselijk ook, dit soort gebeurtenissen raakt ons niet direct. Individualisering is een vloek voor de samenleving, een verkrachting van het wij-gevoel; vroeger kwamen mensen bijeen in de kerk, op inloop avonden op scholen, in verenigingsverband en met feestelijkheden in dorp, stad of straat. Anno 2005 leven veel mensen in hun eigen belevingswereld en zijn er weinig raakvlakken met de gebeurtenissen in het nieuws, het is net zoals hongersnood in de derde wereld, het lijkt allemaal zo ontzettend ver weg. Helaas is de werkelijkheid anders, de veranderingen in de Nederlandse maatschappij raken ons allen, vroeger of later ben ook jij aan de beurt, dan krijg je rake klappen na een opmerking over iemands gedrag of ligt een familielid in het ziekenhuis door een stoeptegel door de voorruit. Dus daarom de vraag: gaat Nederland snoeihard naar de klote of neem ook jij je verantwoordelijkheid?