Onze alleenleving
Er is iets door en door mis met onze samenleving. Gemeenschapsgevoel ontbreekt en we weten niet wat we eraan moeten doen. Politiek schreeuwt in de leegte over normen en waarden. Mensen klagen over individualisme, asociaal gedrag, buitenlanders die niet integreren en stoere jongens die bushokjes intrappen. Wat zou het mooi zijn als iedereen weer verantwoordelijkheidsgevoel zou krijgen, iedereen elkaar weer respecteerde en iedereen de naam van zijn buurman weer zou kennen. Het probleem is geld!
Iedereen weet wat gemeenschapsgevoel is. Het is een fijn gevoel dat je sterker en meer zelfverzekerd maakt mits het niet te nadrukkelijk aanwezig is natuurlijk. Samen sta je sterk. Gemeenschapsgevoel heb je thuis bij je ouders, broers en zussen of bij goede vrienden. Je voelt je er veilig en gerespecteerd. Hoe komt het nu dat het gezin en vrienden nog maar de enige plaatsen lijken te zijn waar nog gemeenschapsgevoel heerst. Waarom niet in de buurt waar je woont? Waarom niet in de trein? Waarom niet op het werk?
Het klinkt misschien verrassend maar antropologen zijn het erover eens dat gemeenschapsgevoel vooral geschapen wordt door het geven van geschenken aan elkaar. De bewijzen hiervoor zijn overweldigend. Treurig eigenlijk dat een westers mens als ik dit moet horen van een antropoloog. Het is zo logisch maar tegelijk ook zo tegen onze natuur in. In onze maatschappij is geld gecreëerd om te voorkomen dat we 26 kippen moeten vangen om tegen een halve koe te ruilen. Heel mooi en handig natuurlijk dat geld maar de geschenkencultuur is met deze uitvinding wel een stille dood gestorven. Voor die halve koe leg ik nu het gelijke aan geld neer voor de aanbieder en de koop is rond. We hebben elkaar niks 'gegeven'. Het zal de koeverkoper ook een worst zijn wie zijn koe koopt, de hoogste bieder krijgt hem, of dat nu zijn buurman is of een importeur uit het buitenland. Waar is de ooit zo hechte gemeenschap gebleven waarbij de plaatselijke timmerman zijn diensten uitwisselde tegen voedsel van de plaatselijke boer?
Zonder uitzondering zijn volken die in aanraking kwamen met de westerse manier van zaken doen veranderd van saamhorige groepen in verloederde samenlevingen. Samenlevingen die gebaseerd zijn op concurrentie in plaats van samenwerking. Dit alles door het toedoen van geld dat concurrentie stimuleert doordat het de constante neiging heeft naar de rijkste mensen weg te vloeien. Werkloosheid in deze gemeenschappen stijgt enorm, het leven verhardt, mensen moeten langer en eentoniger werk verrichten en ze groeten elkaar niet meer op straat. Dit alles om de zogenaamde ‘welvaart’ te verhogen.
Er zijn oplossingen bedacht voor deze problemen die op dit moment al in veel gemeenschappen voet aan de grond krijgen. Zogenaamde 'complementaire munteenheden' die gebruikt kunnen worden naast de wettelijke munteenheid van een land blijken in veel gevallen zeer succesvol te zijn in het terugbrengen van nagenoeg alle hierboven besproken problemen. Deze munteenheden zijn zo ontworpen dat ze samenwerking stimuleren. Dit kan onder anderen bereikt worden door geen rente meer te vragen over leningen waardoor geld niet meer naar de toplagen van de bevolking wegvloeit. Verder heeft het geld een regionaal karakter dat het gemeenschapsgevoel terug geeft dat in de loop van de tijd verdwenen is.
Werkloosheid? Kijk om je heen! Er is zat te doen voor iedereen. Wijken zijn verloederd, ouderen vereenzamen, natuur wordt aan zijn lot overgelaten, enz, enz,…. De bestaande munteenheden zijn niet gemaakt om dit soort problemen in samenlevingen op te lossen. Ze zijn gemaakt om zo efficiënt mogelijk productie te draaien en de rijken te verrijken. Laten we dus kleinschalige regionale geldsoorten maken die deze problemen wel kunnen oplossen! Want een samenleving waarin mensen voor elkaar werken, zich nuttig en gewaardeerd voelen en elkaar weer nodig hebben is toch wat we allemaal willen.
