De manke aanval van Ajax

Het gaat momenteel niet zo goed met Ajax. Over de tweede ronde van de Champions League durft niemand meer te praten, ondanks de zege van dinsdag, en ook de in juli en augustus nog zo zeker gewaande titelprolongatie is op dit moment ver uit het zicht. Sterker nog, een nederlaag bij PSV morgen kan dit al tot een onmogelijke opgave maken.

Uiteraard zijn er veel redenen te bedenken voor dit onverwachte verval van Ajax. De samenstelling van de selectie, met veel jonge en dus wisselvallige talenten en nauwelijks routiniers. De keepersstrijd, die in plaats van twee scherpe goalies twee uiterst onzekere doelwachters tot gevolg had. De onderlinge verhoudingen die op zijn zachtst gezegd niet meer zo fantastisch lijken en het uiterst matige aankoopbeleid van trainer Ronald Koeman.

Tevens ben ik van mening dat Koeman, door star vast te houden aan 4-3-3, de kwaliteiten van zijn selectie verre van optimaal benut. In het jaar van de dubbel en de daaropvolgende Champions League-campagne durfde Koeman zijn ploeg 4-4-2 te laten spelen, wat veel beter bij de jonge ploeg paste. Bovendien werd er toen vaker goed gevoetbald dan vorig seizoen, toen Ajax weliswaar met 4-3-3 kampioen werd, maar zelden imponeerde. Het valt Koeman kwalijk te nemen, maar is nog niet de belangrijkste oorzaak van de malaise.

Wie de selectie van Ajax analyseert, ziet twee meer dan gemiddelde keepers, een behoorlijke defensie, met twee backs die tot de Europese top zouden kunnen behoren en twee centrumverdedigers die daar naar op weg zijn, als ze de schoonheidsfoutjes afschudden. Het middenveld is zelfs prima, met alleskunner Pienaar, corrector Galásek, meesterpasser Sneijder en Rafael van der Vaart, die echter moet uitkijken niet definitief stil te vallen. Als deze spelers straks weer naar hun mogelijkheden voetballen, ligt hier het probleem niet.

Het probleem van Ajax ligt overduidelijk in de aanval. Het valt Koeman te verwijten dat hij dit niet juist heeft ingeschat. Natuurlijk, hij kreeg Koné niet als opvolger van Ibrahimovic en dat had echt veel gescheeld. Maar dan had hij eerder moeten inzien dat de overgebleven aanvallers het niveau van Ajax missen. Een ploeg die succes wil hebben, moet toch ten minste één goede aanvaller hebben. Die loopt er nu dus niet.

Waar het Ajax-publiek door de jaren heen is verwend met getalenteerde aanvallers, is het nu dus behelpen. Want geen van de huidige aanvallers past in de lange rij met Ajax-sterren. Swart, Rep, Cruijff, Keizer, Tahamata, Ling, Bosman, Van Basten, Kieft, Olsen, Arnesen, Roy, Van ’t Schip, Pettersson, Overmars, Finidi, Kanu, Kluivert, Bergkamp, Litmanen, Grønkjær, de Laudrups, Arveladze, Mido en Ibrahimovic. Dan ontbreken er ongetwijfeld nog een paar.

En nu? Nu moet Ajax het doen met acht twijfelgevallen. Voor de rechterkant kan Koeman beschikken over Mauro Rosales. Die moet ongetwijfeld kunnen voetballen, anders word je geen Argentijs international, maar sinds zijn komst naar Amsterdam is Rosales voorlopig alleen nog maar geblesseerd geweest. In de spaarzame momenten die hij speelde, droop de klasse er nog niet echt van af. Een alternatief is Daniël de Ridder, in wie Koeman terecht geen vleugelspits ziet. De weliswaar sierlijke De Ridder liet in zijn eerste optredens een paar scharen zien en werd direct bestempeld tot nieuwe international. Daarna heeft hij zelden meer kunnen overtuigen en teert hij vooral op zijn looks en het feit dat hij als gymnasiast een buitenbeentje is in de voetbalwereld. Maar wel al na een paar keer bankzitten roepen dat je weg wilt, omdat je geen kansen krijgt. Misschien begrijpelijk, omdat eerder Tom de Mul op zijn plek speelde. Deze Belgische A-junior dartelde vrolijk langs de goedwillende amateurs gedurende de voorbereiding, maar op een zondagsschot tegen FC Twente na heeft hij tegen serieuze tegenstanders nog geen moment kunnen imponeren.

Al even treurig is de situatie aan de linkerkant. De teruggekeerde Nourdin Boukhari leerde bij NAC hard werken en zijn inzet is aandoenlijk, maar hij komt tekort om een heel seizoen de vaste linksbuiten te zijn. Natuurlijk zijn de straatvoetbaltrucs die hij soms laat zien erg fraai, maar zeker internationaal red je het daar niet mee. Nicolae Mitea heeft wel de potentie om door te groeien, maar is de laatste tijd vaak geblesseerd en speelt nog te veel met oogkleppen op. Hij moet tactisch nog rijpen. Tom Soetaers is al afgeschreven. De bleue Belg schijnt een enorme faalangst te hebben, zeker in uitduels. Als de bus het parkeerdek van de Arena af rijdt, begint de winderigheid bij Soetaers al op te komen. Eenmaal in het vijandige stadion zit de Rode Duivel als eerste op het toilet.

De twee spitsen in de huidige selectie zijn ook al geen sterren. Over Wesley Sonck schreef ik al eens een column en sindsdien heeft de Belg mijn verhaal alleen maar bevestigd. Zijn huilverhalen in de Belgische media zijn ook al niet positief. Waarschijnlijk zal Sonck het Amsterdamse publiek alleen nog maar laten juichen als hij straks wordt verkocht. Ioannis Anastasiou tenslotte doet enorm zijn best. Hij kan een bal vasthouden en aardig combineren, maar mist de pure snelheid en de individuele actie die in de kleine ruimtes vereist zijn.

Nu is dit allemaal nog wel op te lossen door enkele gerichte aankopen in de winterstop, maar tot die tijd moet Ajax het hier mee doen. Elke tegengoal is tot die tijd al bijna dodelijk, omdat Ajax met deze manke aanval niet in staat lijkt tot het maken van meer dan één doelpunt per wedstrijd. Dat houdt dus in dat Ajax onherroepelijk nog meer puntverlies zal oplopen. Dit is de grootste inschattingsfout die Koeman heeft gemaakt en zou eigenlijk de enige reden kunnen zijn hem te ontslaan. Liever nog geeft Ajax hem de kans om na de winterstop de boel om te keren, zodat hij alsnog kan laten zien dat hij wel degelijk de capaciteiten van een toptrainer heeft.