Faut!
5 Mei 1995. Nederland was 50 jaar bevrijd. Op school hadden we er al uitvoerig over gesproken. Ik zat in de laatste klas van de basisschool en ik ontkwam niet aan de heldhaftige verhalen van de opa’s van mijn klasgenootjes. Als ik die oude knarren mocht geloven dan hadden ze allemaal een horde Joden op zolder gehad. Enkele superhero’s natuurlijk daargelaten die een heuse Duitser van de brug hadden geduwd. Er heerste een anti-Duitse sfeer in de klas die ik, als half-Duitser zijnde, niet prettig vond. Ik werd af en toe zelfs onpasselijk van de vooroordelen die over Duitsers in de klas rondgingen. Maar het ergste was, ik kreeg die maand ook nog eens te horen dat mijn overgroot opa fout zou zijn geweest in de oorlog! Een echte nazi in de familie! Aan de ene kant reuze spannend maar aan de andere kant ook vreselijk beangstigend.
Er werden natuurlijk tal van activiteiten georganiseerd in verband met de vijf mei viering. ’s Middags kwamen er tanks met ondefinieerbare mariniers ons dorp binnen gedenderd. ’s Avonds werden alle lokale verzetshelden geëerd en toegezongen. Hoezee! De klapper was wel de aankomst van enkele oud-strijders. Ze werden door mijn klasgenootjes binnengehaald als echte popsterren.Onze juffrouw riep ons nog toe “Dankzij deze mannen kunnen jullie nu heel gewoon met Aziz spelen!” Aziz was er echter niet bij. Hij werd al maanden bij ons op school gepest, omdat hij luizen zou hebben.
Ik bekeek dit hele schouwspel met argusogen, maar ik wilde er ook helemaal niets van missen. In het buurthuis werd een video vertoond. Misselijk werd ik bij de beelden van de bombardementen op Dresden. Midden in de nacht kwamen de Engelsen onschuldige Duitse vrouwen en kinderen bombarderen. Ik zag Nederlandse meisjes die geschopt en geslagen werden omdat ze een relatie hadden met een Duitser tijdens 40-45. Gechoqueerd liep ik naar huis toe. Ik moest weten waar die haat vandaan kwam en waarom mijn overgroot opa in 1938 besloot te gaan vechten voor zijn land.
Veel wijzer ben ik niet geworden. Ik weet dat hij een romanticus was die daadwerkelijk geloofde in het nazisme. Of hij ook de keerzijde van de kraagspiegel wist, weet ik niet. Hij zag zijn kameraden allemaal het leger ingaan en hij wilde ze niet alleen laten. Mijn overgroot oma was echter fel anti Nazi. “Hang dat portret van Hitler maar op het toilet”, riep ze ooit eens in een bakkerij , “dan krijgt hij pas de Duitse groet”. Er zijn enkele brieven van hem bewaard gebleven die hij schreef tijdens zijn diensttijd . Ik wil ze ooit graag eens lezen maar aan andere kant ben ik ook vreselijk huiverig voor wat er in staat. Ik ben door deze situatie wel totaal anders over 40-45 gaan denken. Hoe zou ik zijn geweest ? Zou ik ook mee hebben gelopen in de Anton Mussert-massa? Zou ik ook, voor een hoge premie, Joden hebben opgespoord? En waarom zijn deze gedachten nog steeds taboe in Nederland? Elk jaar hoor je weer precies hetzelfde verhaaltje over hoe goed wij wel niet waren in de oorlog. Waarom kende Nederland dan zoveel NSB’ers (die overigens voornamelijk tegen het bolsjewisme vochten!).
Op dit moment vinden er in Nederland anonieme herbegrafenissen plaats van Nederlandse SS’ers. Nabestaanden worden echter niet geïnformeerd. Nog steeds is het een taboe om rationeel en irrationeel over deze zwarte bladzijde in Nederlandse geschiedenis te praten. Joseph S. was een Duitser en fout in de oorlog. Ik wou dat hij het me voor eens en altijd duidelijk kon maken waarom.
