FOK!columnist spert zijn muil open

Je vroegste herinneringen; ze kunnen zo leuk zijn. Ik herinner me alleen dat moment bij mamma op schoot in die rare stoel. Mijn eerste kennismaking met de hel; ik hoor mezelf nog krijsen. De vrolijke jaren van mijn kleuterjeugd in aanvang verziekt. Door melktanden, dus een proefsetje, verdomme. En in latere jaren werd elk vrolijk levensjaar zelfs halfjaarlijks verziekt.

....my dentist says there's no doubt
you've got rotten teeth
...shall I knock 'm out?


De eerste keer ZONDER MAMMA naar de tandarts. Twaalf jaar? “Je bent geen kind meer”, kreeg ik in elk geval te horen. Nee, maar vanaf mijn zevende was er wel elk jaar een schooltandarts over me heengegaan. Eind vijftiger jaren waren dat je reinste slagers. En het ergste op zo’n dag was dat je behalve je eigen angst ook nog de angst van je klasgenoten in je maag er bijgeknoopt kreeg! Vooral als je, zoals ik, een lage plaats in de klas-hierarchie innam.
Die eerste keer zonder begeleiding naar een tandarts, hoe zou ik dat kunnen vergeten. Een kale witte kamer; ik vertrouwde het al meteen voor geen cent. Er lagen niet eens Donald Duckies. Een tandarts die 12-jarigen haatte, ook nog!...

Een mens gaat zich tijdens een lange wachttijd vervelen. Ik probeerde de tijd in te korten met adem inhouden en tegelijkertijd te rekken met hyperventileren en wensen dat het heelal NU verging, en - het moeilijkste - niet luisteren naar de nachtmerriegeluiden achter die witte gruweldeur.
Er waren bij binnenkomst twee dames vóór mij, duidelijk buurvrouwen van elkaar. Ook zij verveelden zich. Ze vertelden elkaar anekdotes. Tandarts-anekdotes.
“…en de verdoving hielp niet. Ze was drie straten ver te horen. En bloeien dat het deed!…"
“…kaakrot. Meid! Je wenst het je ergste vijanden niet toe…”
“…een neef van een zwager van mij, die moest na een behandeling naar het ziekenhuis. De tandarts kreeg de kies er niet uit en brak z’n kaak. Die van de neef van de zwager van mij. Finaal in tweeën. Nadat de tang ook nog ’s uitgeschoten was en een stuk van zijn…”
“…zo heeft mijn man een keer letterlijk met zijn kop tegen de muur staan slaan en zei later dat hij daar helemaal geen weet van had…”
“…die neef van die zwager van mij heeft maandenlang niet normaal kunnen vreten…en pijn dat ie heeft gehad; PHIJNNNN…”

Ik katapultte uit mijn stoel en vloog de wachtkamer uit en de trap af en naar huis terug. Klappertandend beschaamd, omdat de dames nu waarschijnlijk om mij zaten te giechelen, maar ook woedend. Teringwijven! Ik was pas twaalf! En ik had niemand bij me om bang te maken!

Zeven jaar later. De eerste terminale tand. De voorste uiteraard. De methode ‘het gaatje regelmatig leegzuigen’ hielp in zoverre dat het hele zenuwbed op den duur door het gat naar buiten puilde. Het werd een ongehoorde bovenkaakontsteking. Er werd mij medegedeeld dat er geen verdovingsstof bij mocht, dat kon tot ‘ernstige complicaties’ leiden.
“…Goed, als u zich zo aanstelt zal ik de tand wel even met een stikstofje bevriezen.”
Inderdaad, mijn gegil was ijzingwekkend.

Een week later kwam er een plastic plaatje in m’n mond met 1 kunsttand eraan. Daar kon je best mee leven. En zelfs tongzoenen. Alhoewel je toch probeerde de tong van een ander zoveel mogelijk op de begane grond te houden. Ik ben dan ook nooit een begerenswaardig tongzoener geworden.

Heel geleidelijk aan hebben de kunsttanden zich vermenigvuldigd als wratten. Maar wratten kun je weg laten branden of desnoods zelf uitlepelen; van plastic tanden kom je nooit meer af. Zoals Spider-man gedoemd was eeuwig Spider-Man te blijven, zo was ik voor altijd Plaatjes-Man. En later Onder & Bovenplaatjes-Man.

...I didn't shout hip hip hurray
when the dentist chipped my teeth away
...

Iedere extractie is voor mij als een amputatie. Ik zie mijn toch al niet bijster forse hoofd jaar na jaar inklinken. Ik heb zo langzamerhand dezelfde jukbeenderen als Jack Palance want vrijwel al mijn kiezen raakten ontworteld, baard, méér baard!

We weten allemaal wat er met het ouder worden fataal kapot kan gaan in het lichaam. Het mooie is dan wel weer dat je tanden en kiezen wat makkelijker kunt missen dan een lever of een hersenkwab. Dus zegt menigeen die de midlife crisis overleefd heeft luchtig tegen de tandarts: “Ik ben dat kerkhof spuugzat, trap die grafzerken maar om.”
De wereld barst van de moedige en overmoedige mensen. Ik zit daar niet bij. Drie dagen voor het tandartsbezoek eet ik geen vast voedsel meer want ik raak incontinent.
Nederland was tussen 1940 en 1945 voor 90% van Deutschen Blut. Zo voel ik mij nu ook. Nog maar voor 10% vaderlandsgetrouw. Maar ook al is de Plastic Bezetter uit op mijn laatste brokjes ivoor, ik ben vastbesloten met mijn bijtveteranen stand houden tot het bittere einde.

...he said, don't worry son, real teeth are out
you better be glad you're toothless now
no more tooth aches, no more cavities
thanks to dental surgery
so just get yourself the final touch:
a pair of
-CLACCLAC-dental castanets!


Het lullige is dat je tien seconden nadat je de tandartsenpraktijk hebt verlaten dat zenuwsnerpende gevoel en geluid en die wroetende tang en het onheilspellende gekrunsj in je kaak alweer vergeten bent. Vrij en zorgeloos, opnieuw!
Voor de duur van een half jaar.


©2004doubleu - een Wil Vanblootenbil Column Productie

(songtekstfragmenten uit ‘Real teeth are out’ van Gruppo Sportivo
©1977Van DeFruits)