Op zoek naar respect

Het is donderdagochtend. Met een klap op de wekker overtuig ik mijzelf ervan dat ik er nu toch echt uit zal moeten om naar school te gaan. Nadat ik mij aangekleed heb strompel ik de trap af, op weg naar mijn cornflakes. Beneden is de eettafel al helemaal ingenomen door mijn zusje, die de krant aan het lezen is. "Kun je een plekje voor mij vrijmaken, dan kan ik hier ook komen eten", is mijn vraag. "Nee, ga maar ergens anders naartoe, zie je niet dat ik aan het lezen ben!?!" krijg ik terug.

Een uur later, ik zit in de les: Nederlands. De halve klas slaapt nog, terwijl de rest moeite aan het doen is om de aantekeningen van de leraar bij te houden. Zoals altijd praten er mensen door de les heen. Zoals altijd maant de leraar ze tot stilte, en zoals altijd heeft het nauwelijks effect. De leraar spreekt ze er nogmaals op aan, dit maal in duidelijker bewoordingen: "Als we niet snel stil zijn, dan weet ik nog wel een aantal hele gezellige klusjes voor 2 personen."
Het werkt, maar niet voor lang. Dan schiet de leraar uit zijn slof. "Beetje eikelen hè? - weet je wat er met eikels gebeurt aan het eind van het jaar? - Die vallen af! Die gaan dood! En nu als de sodemieter aan het werk anders flikkeren jullie maar op!"

In de pauze hoor ik een gesprek. Het gaat over leraren. "Die lul van Nederlands heeft mij er vandaag alwéér uitgestuurd! Hij moet zijn kankerkop eens bij wat nuttiger dingen houden. Ik doe toch niets verkeerd?"
Hij verfrommelt zijn lege blikje cola en legt het op tafel. Aan het einde van de pauze staat hij op en maakt aanstalten om weg te lopen. Ik zeg hem: "Misschien kun je dit even weggooien, het is toch van jou?" en krijg als reactie het blikje cola tegen me aan gesmeten. "Doe het zelf!"

Na schooltijd ga ik op weg naar huis langs de supermarkt. Het is blijkbaar de eerste dag van de caissière bij de rij naast mij, want erg snel gaat het gebliep nog niet. Achter een winkelwagen die helemaal is volgeladen, staat een man van waarschijnlijk achter in de 20. Hij staat geïrriteerd op zijn horloge te kijken. Na een tijdje hoor ik "Ja gaat dit nog lang duren, ik heb niet de hele dag de tijd!"
"Sorry meneer, maar ik ben hier nieuw, en ik moet nog handigheid erin krijgen."
"Dat kan je toch wel sneller?! - zo moeilijk is dat toch niet, de barcode laten scannen? Maar ja, waarom snel doen als het ook langzaam kan hè?"
Ik loop richting fiets en hoor nog net hoe de man de caissière uitscheldt voor slome teef.

Bij het avondeten wordt een verhaal verteld over een leraar. Hij werd in de klas voortdurend getreiterd door 1 klas, en aan die klas werd totaal niets gedaan door de verantwoordelijke rector. Die klas ging zelfs zo ver door dat termen als "mongool" of "randdebiel" niet eens meer zo vreemd waren tijdens die lessen. En niet alleen onder elkaar, maar ook tegen de leraar. Vandaag had hij een leerling duidelijk gemaakt dat hij het lokaal kon verlaten. "Ik deed helemaal niets, mongool!"
"Dat boeit mij niet, je ligt eruit, je gaat je maar melden bij de rector!"
"Nee, ik ga niet."
De leraar probeerde het nog een keer. En nog een keer. En steeds bedacht de jongen een totaal ander scheldwoord wat de leraar vast al 10 keer van hem tegen zich aan had gekregen in de loop van het jaar. Toen werd het de leraar te gortig. Hij liep op de jongen af die in het gangpad stond, greep hem bij de trui en zette hem persoonlijk het lokaal uit. Trui gescheurd.
De leraar mocht daarna een paar dagen geen les geven om alles weer tot rust te laten komen. De leerling daarentegen had, behalve een paar uur die hij moet nakomen, geen enkele schorsing.

Teleurgesteld door al het onrecht in de wereld ga ik maar op Fok kijken of daar nog wat te doen valt, en ik lees over GeenStijl.nl, die de zoveelste mens zo hard mogelijk af heeft weten te zeiken. Ik lees over users waar enorm fel op gereageerd wordt alleen maar omdat ze een andere mening hebben. Ik lees topics waar subtiel iemand word geadviseerd zijn deelname aan dit leven te beëindigen. Ik lees over geweld tegen politieambtenaren, over tieners die door hun ouders mishandeld worden, over mensen zoals jij en ik, die dagelijks hun mond wel open zouden willen trekken om er wat tegen te doen, maar het niet meer durven, uit angst voor dat mes, uit angst voor die vader, voor die buurman, voor de dood.

Waar stopt dit gebrek aan respect? Wanneer zien wij in dat wij ons anders op moeten stellen? Wat is daarvoor nodig? Een jongeman die wordt doodgeschopt omdat hij mensen op hun gedrag aanspreekt? Een leraar die wordt doodgeschoten omdat zijn oordeel niet gewaardeerd wordt? Een trein die wordt opgeblazen voor het propageren van het eigen doel?
Blijkbaar is dit niet genoeg. Blijkbaar leggen wij dit zomaar naast ons neer, en leggen alle schuld vanzelfsprekend bij 'de daders' omdat zij zo'n kronkel in hun geest hebben. Maar is het al eens bij ons opgekomen dat WIJ er de oorzaak van zouden kunnen zijn? Wij creëren immers de perfecte omstandigheden voor het ontwikkelen van zulke daders, voor geweld. Wij tonen geen respect, schelden anderen uit voor van alles en nog wat, en reageren dan vervolgens geschokt als mensen ons voorbeeld volgen, maar dan iets extremer.

Ik niet meer. Ik doe misschien niet mee aan minuten stilte, of aan stille tochten, maar ik protesteer wel degelijk tegen het onrecht in de wereld. Hoe ik dat doe? - door vriendelijk om te gaan met iedereen die ik tegenkom, ook al verdienen ze dat vaak niet.