Column: Wie voor een quote geboren is...

Een quote is net als een foto, het zegt meer dan duizend woorden. En quoten doen wij graag in deze samenleving. Een quote is als het meest recente statistische onderzoek, het geeft extra kracht aan een betoog maar voegt in wezen niets toe. Zoals een tandenborstel medisch gekeurd is, maar waar niet duidelijk is of hij nu wel of niet door de beugel kan.

Een quote is een vrijbriefje om jezelf belangrijker te maken dan je bent. Gooi in een willekeurige discussie: 'Maar was het niet ... die zei, ...en ik quote, ...' en je hebt meteen de overhand. De ander zal zich meteen moeten herstellen en terugkomen met een quote van iemand anders of van dezelfde persoon. Lukt hem dat niet, dan heb je ineens een extra man bij je. Zo verzamel je net zo lang mensen achter je, totdat je discussiepartner wanhopig opgeeft; tegen zoveel mensen is hij niet opgewassen. Hierbij wel opmerkend dat de quote van een achtenswaardig persoon moet zijn. Iemand die belangrijk was en in aanzien stond bij beide personen.

Wanneer een quote echt waarde heeft wordt het een spreekwoord. Een spreekwoord is een massale quote, een levenswijsheid. De appel die niet ver van de boom valt is ook ooit eens verzonnen door een keuterboertje die met veel liefde bekeek hoe zijn zoon het land voor hem omploegde. Toch is het vreemd dat je met een spreekwoord geen overhand in een discussie meer kan krijgen. Doordat de quote niet meer aan één persoon wordt toegeschreven, de eigenaar, verliest het bewijsstuk zijn kracht. Het is een algemeen goed geworden en het telt niet meer mee alszijnde een extra lijn in je defensie. Het is meer een onpartijdige scheidsrechter geworden, een kader voor het gevecht.

'Godsdienst is de opium van het volk,' hoort nog steeds bij Marx, of zijn aanhangers. Het zal het echter nooit schoppen tot een spreekwoord. Het is nog discussieerbaar, een argument, en dat is funest voor de quote. Een spreekwoord in onomstotelijk waar, zelfs als het in de helft van de gevallen niet waar is. Oost west, thuis best? Mijn vader bezigde meer 'Noord Zuid, wanneer ga je nu eens het huis uit?' Toch zal niemand het eerste spreekwoord als minder waar beschouwen omdat je een spreekwoord mag gebruiken wanneer hij van toepassing is. Wat een prachtig leven lijkt me dat. Nooit niet waar zijn, omdat je in bepaalde gevallen waar bent.

Het hoogste goed dat een schrijver, wetenschapper of leider dan ook kan halen is wanneer zijn woorden de status van spreekwoord krijgen. Maar hier zit een redelijke paradox in opgesloten. Want vaak wordt je pas gequote wanneer je belangrijk bent en hoe belangrijker je bent, hoe vaker je gequote wordt. Echter door deze belangrijkheid word je quote aan je naam verbonden en om deze reden kun je geen spreekwoord worden.

Wil je als belangrijk persoon toch een spreekwoord worden dan zul je afstand moeten doen van je rechten, en dat is vaak tegen het zere been van ons mensen, kijk maar naar de copyrightwetten in de wereld. Het spreekwoord is dan ook de Boeddhist onder de quotes. Het cijfert zijn eigenaar weg voor het grote gemene goed. Het is zoals de Christenen zeggen dat het voor een rijk man even moeilijk is om in de hemel te komen, als om een kameel door het oog van de naald te krijgen. Als gequote man wil je niets liever dan dat jouw woorden de hoogste status bereiken, maar je eigen persoon zit je in de weg om een spreekwoord te worden.

En zo dames en heren, is ook hier weer een spreekwoord geboren...

Wie voor een quote geboren is, zal nooit een spreekwoord worden

Anoniem