Column: Can you walk away?
Een mens wil zoeken, begrijpen waarom hij gelooft, geloven uit liefde. Ik geloof uit liefde in het idee dat alles kan, omdat ik dat aan de lijve ondervind elke dag dat ik hier op aarde rondloop. Ik kijk steeds vaker om me heen en wordt verwonderd door de schoonheid van alles. Ik stel me geen Godsbeeld voor, vouw mijn handen niet, maar fluit, fluit uit dankbaarheid dat toe wat mij hier op aarde heeft gezet en mij het spel laat spelen dat leven heet.
Nee, ik ben niet altijd gelukkig, maar mijn mening verandert niet wanneer ik eens in de put zit. Het verhaal van Job, staat me hier goed bij. Voor de mensen die hier niet bekend mee zijn, Job was een rijk en gelovig man. De duivel zei tegen God: 'Dat komt omdat hij alles heeft.' God gaf aan dat wanneer de duivel alles van hem wegnam, Job nog steeds zou geloven en God zou eren. En zo was het, Job zei nadat hem alles ontnomen was, inclusief zijn gezondheid: 'De Heere heeft gegeven, de Heere heeft genomen, de Heere zei geloofd.' Niet meteen op de banken springen, dat de God van de Christenen een willekeur gebruikt, of geen liefde toont. Niet meteen schreeuwen dat God dood is en geloof de bron van alle kwaad. Ik ben niet Christelijk en wil dat ook zeker niemand opleggen, het gaat hier om het idee.
Je wordt geboren en je gaat dood. De twee zekerheden in ons fysieke leven. Zo gauw je geboren wordt ga je al emotionele banden aan. Gaandeweg worden dit er steeds meer: vrienden, materiële goederen een partner. Het Boeddhisme zegt heel terecht dat de bron van alle lijden voortkomt uit hechting aan zaken of personen die niet bij jou horen, die vergankelijk zijn. Wanneer je iets bewaart en niet wilt kwijtraken, zal het altijd pijn doen wanneer dit onvermijdelijke gebeurt. Maar geniet je op het moment van wat je hebt, dan toon je enkel maar dankbaarheid. Want is het niet zo, dat je het ook niet kon hebben?
Zelfs pijn of liefdesverdriet worden je gegeven om te beleven. Is dat nou juist niet wat ons mensen onderscheidt, het bewuste beleven? Wij eigenen ons de wereld toe, de macht over het dierenrijk, met de reden dat wij bewust nadenkende mensen zijn. De macht is ons gegeven doordat wij oorzaak-gevolg relaties kunnen leggen zonder te spreken van conditionering. Maar met die zelfde bewustwording zijn wij tegelijk de meest kwetsbare wezens op aarde geworden. Wij zijn bewust van geluk en ongeluk, kunnen zien wat ons gelukkig maakt, maar worden des te ongelukkiger, manischer of psychotischer als we beseffen dat we het ook kunnen verliezen. Moederliefde en territoriumgedrag kennen alle wezens, maar de manier waarop wij belang hechten aan alles wat ons omringt maakt ons vaak ongelukkiger en moordzuchtiger dan nodig is.
Ooit las ik het boek, Moesasji, waarvoor dank Bodhi en Siggy, over een Japanse samoerai. Zijn interne strijd bevatte maar één element; kan ik sterven? Kon hij dat niet, dan overheerste angst of andere materiele, emotionele banden. Enkel wanneer je kon sterven, op dat moment, zonder enige spijt, zonder enige angst, zonder je hoofd om te draaien, zonder te denken dat je nog iets moest, was je één met alles. Veel mensen zullen hun wenkbrauwen optrekken en stellen dat partner, gezondheid en leven wel degelijk van belang zijn en dat ze niet zonder hen kunnen. Ik geef ze gelijk. Maar eigenlijk is het maar ijdelheid wanneer je bedenkt dat alles ook een einde heeft. Dit betekent niet dat je geen langdurige banden mag aangaan, maar betekent om met de vrij vertaalde woorden van Robert de Niro te spreken in de film Heat. 'Can you walk away?'
Daar wil ik dan wel iets aan toevoegen want weglopen valt nog wel te doen. Maar kun je het met een glimlach? Kun je alles wat je ooit geloofd hebt achterlaten, alles wat ooit belangrijk voor je was laten staan en ben je op elk moment van de dag klaar om een totaal nieuw leven te beginnen met dezelfde rust die je had toen je dacht dat je het meest gelukkig was?
'Can you walk away, whistling?'
