PSV hoopte na een aantal tegenvallende resultaten in de competitie en uitschakeling in de beker het vertrouwen op te vijzen in de Champions League. Het tegenovergestelde gebeurde echter, in de 1/8e finale werd in de eigen huis met maar liefst 1-7 verloren van Arsenal, waarmee de return er al niet meer toe doet.

Arsenal was vanaf het begin de bovenliggende partij, al was de eerste grote kans voor PSV. In inzet van Saibari belandde op de paal. Vlak daarna was het Jurriën Timber die de bezoekers op voorsprong zette. Een paar minuten later verdubbelde Ethan Nwaneri de voorsprong. Nadat de scheidsrechter verzuimde Lewis-Skelly een tweede gele kaart te geven zodat Arsenal niet met tien man verder hoefde was het niet veel later 0-3 dankzij Mikel Merino.

Vlak voor rust kregen de Eindhovenaren weer even hoop toen het een penalty kreeg en Noa Lang voor de 1-3 zorgde. Als PSV hierdoor al met ambitie na rust de kleedkamer uit kwam werd daar snel een einde aan gemaakt. Adamo Nagalo en Martin Ødegaard zorgden binnen een paar minuten voor een voorsprong van 1-5. 

Arsenal waande zich in de rest van tweede helft in een speeltuin en scoorde nog twee keer via Ødegaard en Riccardo Calafiori en zorgde zo voor de grootste thuisnederlaag ooit van een Nederlandse club in Europees verband.

PSV	1 - 7	Arsenal
43' Lang(pen)		18' Timber  21' Nwaneri  31' Merino  47' Odegaard  48' Trossard  73' Odegaard  85' Calafiori
Gele kaart: Malacia, (PSV), Lewis-Skelly, Partey,Timber, (Arsenal)
Stadion: Philips Stadion, Eindhoven Toeschouwers: 35.000 Arbiter: Gil Manzano,Spa
Opstelling:		Opstelling:
Benitez Ledezma (Karsdorp/65) Flamingo (Nagalo/46) Boscagli (Obispo/ 82) Malacia Saibari (Veerman/83) Til Schouten Perisic De Jong (Bakayoko/65) Lang		Raya Timber (White/77) Saliba Gabriel Lewis-Skelly (Calafiori/35) Odegaard Partey (Zintsjenko/71) Rice Nwaneri (Sterling/71) Merino (Tierney/ 77) Trossard

Tijdens een topontmoeting in Caïro hebben de lidstaten van de Arabische Liga een plan van Egypte voor de wederopbouw van de Gazastrook goedgekeurd.

Volgens het voorstel zouden de ongeveer twee miljoen inwoners tijdens de wederopbouw in de Palestijnse gebieden moeten kunnen blijven. Het plan is een tegenvoorstel voor het voornemen van de Amerikaanse president Trump om de Palestijnen te hervestigen en een "Rivièra van het Midden-Oosten" te bouwen in de Gazastrook.

Het Egyptische concept schat de kosten van de wederopbouw op 53 miljard dollar. De eerste fase zal beginnen met het verwijderen van niet-geëxplodeerde munitie en het opruimen van meer dan 50 miljoen ton puin. Tijdens de wederopbouwfase worden honderdduizenden tijdelijke onderkomens gebouwd voor de bewoners.

In het Noorse Trondheim is in skicentrum Granåsen weer uitgebreid gestreden op het wereldkampioenschap langlaufen. Inmiddels zitten de skiatlons erop, waarbij 10 kilometer in de klassieke stijl gevolgd wordt door 10 kilometer in de vrije stijl, en op de 10km 'tijdrit' in de klassieke stijl werden dinsdag de medailles verdeeld.

Skiatlon, mannen
De wedstrijd bij de mannen werd een zinderende strijd. De tien kilometer in de klassieke stijl zorgen niet echt voor een schifting, hoewel het peloton wel werd uitgedund tot iets minder dan twintig mannen, waaronder nog altijd de Nederlandse Oostenrijker Mika Vermeulen. In de vrije stijl kwam de Brit Andrew Musgrave zich voorin melden, hij voerde zelfs enkele kilometers lang het veld aan. In de slotkilometer namen de Noren het echter over, aangevoerd door Jan Thomas Jenssen.

Het uitzinnige publiek kreeg vervolgens een fenomenale sprint te zien, waarin Johannes Høsflot Klæbo de beste was; zijn elfde wereldtitel was een feit, zijn eerste individuele buiten de sprint. Martin Løwstrøm Nyenget sprintte naar het zilver, een fractie van een seconde voor landgenoot Harald Østberg Amundsen en de onfortuinlijke Jenssen, die vierde werd - Vermeulen finishte als dertiende.

Skiatlon, vrouwen
In de klassieke stijl ontstond een wat kleiner kopgroepje, met Astrid Øyre Slind, Heidi Weng en topfavoriete Therese Johaug voor Noorwegen en het Zweedse duo Jonna Sundling - de kersverse wereldkampioene sprint - en Ebba Andersson, terwijl Frida Karlsson beetje bij beetje af moest haken. Bij het wisselen van de ski's ging het fout voor Slind, die één van haar ski's weg trapte en er op één ski achteraan moest.

Zo konden Andersson, Johaug, Sundling en Weng ontsnappen en zij vormden de kopgroep, waarbij Andersson en Johaug het tempo bepaalden - de andere twee zijn beduidend betere sprinters en hoopten vooral aan te haken. Dat ging fout bij het ingaan van de laatste bocht: Sundling schopte zichzelf onderuit en kegelde daarmee ook Weng de sneeuw in. Andersson en Johaug waren daarmee definitief weg en vochten een fantastisch duel uit, dat de Zweedse op de lijn met enkele millimeters in haar voordeel besliste, tot teleurstelling van de fans. Sundling hield nog nét stand en pakte het brons, vlak voor Karlsson en Weng.

10km klassieke stijl, mannen
Het was een zeer spannende strijd, waarbij na 5,9 kilometer de leiding in handen was van de Zweed William Poromaa. De verschillen waren echter minimaal: Klæbo volgde op 0,4 seconden, Amundsen op 0,5 seconden en hun landgenoot Erik Valnes op 1,1 seconden. Poromaa hield nog een paar kilometer stand, maar met iets minder dan twee kilometer te gaan kwam hij een paar seconden tekort op de tussentijd van Klæbo.

Dat werd in de kilometer erna nog iets meer, waarna Poromaa in de slotkilometer écht op was: hij finishte op 15,3 seconden en moest het zelfs doen met plek zes. Klæbo pakte het goud, Valnes knokte zich op 8,8 seconden naar zilver, voor Amundsen (+11,0), die de Zweed Edvin Anger, landgenoot Nyenget en Poromaa voor bleef - Vermeulen noteerde een keurige negende tijd.

10km klassieke stijl, vrouwen
Ook hier werd het weer razendspannend. Andersson en de één minuut later vertrokken Johaug duelleerden op het scherpst van de snelde, maar de ruim tien minuten later gestartte Oostenrijkse Teresa Stadlober kwam ook meespelen: halverwege kwam ze zelfs door met een 2,9 seconden snellere tijd dan Johaug.

In de tweede en laatste ronde moest Stadlober het een beetje laten gaan en uiteindelijk kwam ze nog 2,9 seconden achter Frida Karlsson uit Zweden op plek vier terecht, waardoor ze nét niet de eerste Oostenrijkse medaille sinds 1991 pakte. De strijd om goud was daarvoor al gestreden en was weer zinderend, met wéér Andersson die zegevierde: het publiek schreeuwde Johaug uit alle macht toe, maar de Noorse langlaufkoningin kwam 1,3 seconden tekort. Brons was dus voor Karlsson op 12,1 seconden van landgenote en wereldkampioene Andersson.

Het Openbaar Ministerie (OM) heeft maandag tegen twee jonge mannen en een minderjarige deels voorwaardelijke gevangenisstraffen en werkstraffen geëist omdat zij in 2024 in een Telegram-groep de deelnemers aanzetten tot terroristische misdrijven.

De minderjarige wordt daarnaast verweten ruim drie maanden deel te hebben genomen aan The Base. Het OM wil dat de verdachten om herhaling te voorkomen zich houden aan bijzondere voorwaarden van de reclassering, waaronder een beperking op het gebruik van social media.

De verdachten komen uit Westerhoven, Veenendaal en Hengelo en zijn nu 19, 26 en 17 jaar. De strafzaak tegen de 17-jarige werd door de rechtbank achter gesloten deuren behandeld vanwege zijn minderjarigheid. Tegen hem is een voorwaardelijke gevangenisstraf van 280 dagen en een werkstraf van 100 uur geëist. De minderjarige jongen heeft bijna drie maanden in voorarrest gezeten.

De 19-jarige heeft ruim twee maanden in voorarrest gezeten. In aanvulling daarop is tegen hem een voorwaardelijke gevangenisstraf van 90 dagen geëist. De 26-jarige verdachte heeft ruim vijf maanden in voorarrest gezeten. Naast een onvoorwaardelijke gevangenisstraf, zolang als het voorarrest, heeft de officier van justitie een voorwaardelijke gevangenisstraf van 30 dagen geëist.

Verbazing
De officier van justitie van het Landelijk Parket sprak zijn verbazing uit over hoe eenvoudig mensen op social media in aanraking kunnen komen met gewelddadig extremisme. “Het lukt ons als samenleving maar niet op social media extremisme buiten de deur te houden. De infrastructuur is niet op orde. Het probleem is groot, omdat social media zo sterk is in het beïnvloeden van mensen.”

De verdachten hadden in een Telegramgroep berichten en afbeeldingen geplaatst die propaganda maakten voor ernstige misdrijven tegen onder andere Joden, mensen van kleur en met een homoseksuele geaardheid. De groep met tientallen deelnemers had de naam Nederlandse cultuur verdedigers (NCV) en was op 4 juni 2024 door de jongste verdachte begonnen. De deelneming aan The Base door de minderjarige bestond uit het propaganda maken en werven van leden voor The Base. The Base is een rechts-extreme, terroristische organisatie.

Met hun opzettelijke uitlatingen op Telegram hebben de verdachten volgens de officier van justitie willens en wetens voor lief genomen dat anderen zouden worden aangezet tot strafbaar handelen, in dit geval het plegen van terroristische misdrijven. “Rechts-extreme opruiing is zonder meer erg gevaarlijk voor de veiligheid en stabiliteit van de openbare orde”, aldus de officier.

Kwetsbaar
De officier van justitie hield er in de strafeisen rekening mee dat alle verdachten kwetsbaar zijn, en dat die kwetsbaarheid een rol heeft gespeeld bij het plegen van de strafbare feiten.

De rechtbank doet op 17 maart uitspraak.

the United States, but some may also be from Canada.

Starting with the pistols, they are rarely seen with them and are used either as a backup or as a main weapon during CQB exercises. The pistols are mainly Glocks, probably 17 or 19, another pistol appeared in their

2/ pic.twitter.com/KG4P6zZCaz

— Mick - ميك (@AnalystMick) January 20, 2020

De Oekraïense president Zelensky heeft op X aangegeven dat hij zo snel mogelijk en onder het "sterke leiderschap" van president Trump wil werken aan een duurzame vrede voor Oekraïne. "We waarderen echt wat Amerika heeft gedaan om Oekraïne te ondersteunen in het behoud van zijn soevereiniteit en onafhankelijkheid", aldus Zelensky.

Rusland viel Oekraïne drie jaar geleden binnen. Zelensky's boodschap lijkt een poging om de relatie tussen Oekraïne en de VS te herstellen. Vrijdag eindigde zijn ontmoeting met Trump in het Witte Huis in een conflict. Hierdoor heeft de VS de levering van wapens en munitie aan Oekraïne stopgezet, waardoor Oekraïne zich waarschijnlijk op korte termijn niet adequaat kan verdedigen tegen Russische aanvallen.

Jammer genoeg "onze ontmoeting in Washington verliep niet zoals het had gemoeten," schrijft Zelensky op X. "Het is spijtig dat het zo gegaan is. Het is tijd om dit te herstellen. We willen in de toekomst constructief samenwerken en communiceren." Hij is van plan om zo snel mogelijk weer in gesprek te gaan met de VS en doet een aantal concrete voorstellen. In de eerste fase van een mogelijk bestand zouden Rusland en Oekraïne gevangenen kunnen uitwisselen en de oorlog in de lucht en op zee kunnen opschorten. Frankrijk deed gisteren een vergelijkbaar voorstel.

Veiligheidsgaranties
Door de ruzie van vrijdag kon er geen akkoord worden gesloten over het gezamenlijk winnen van Oekraïense grondstoffen. Zelensky had daarvoor stevige veiligheidsgaranties van de VS gevraagd, maar die kreeg hij niet. Trump beschuldigde Zelensky ervan "ondankbaar" en "respectloos" te zijn en geen vrede te willen. Vandaag lijkt Zelensky een meer toegeeflijke houding aan te nemen. Hij stelde dat hij het grondstoffenverdrag "op elk moment" en "in elke vorm" wil ondertekenen. "We beschouwen dit akkoord als een stap vooruit naar meer veiligheid en stevige veiligheidsgaranties, en ik hoop echt dat dit zal lukken."

I would like to reiterate Ukraine’s commitment to peace.

None of us wants an endless war. Ukraine is ready to come to the negotiating table as soon as possible to bring lasting peace closer. Nobody wants peace more than Ukrainians. My team and I stand ready to work under…

— Volodymyr Zelenskyy / Володимир Зеленський (@ZelenskyyUa) March 4, 2025

De complete tekst uit bovenstaande tweet:

I would like to reiterate Ukraine’s commitment to peace.

None of us wants an endless war. Ukraine is ready to come to the negotiating table as soon as possible to bring lasting peace closer. Nobody wants peace more than Ukrainians. My team and I stand ready to work under President Trump’s strong leadership to get a peace that lasts.

We are ready to work fast to end the war, and the first stages could be the release of prisoners and truce in the sky — ban on missiles, long-ranged drones, bombs on energy and other civilian infrastructure — and truce in the sea immediately, if Russia will do the same. Then we want to move very fast through all next stages and to work with the US to agree a strong final deal.

We do really value how much America has done to help Ukraine maintain its sovereignty and independence. And we remember the moment when things changed when President Trump provided Ukraine with Javelins. We are grateful for this.

Our meeting in Washington, at the White House on Friday, did not go the way it was supposed to be. It is regrettable that it happened this way. It is time to make things right. We would like future cooperation and communication to be constructive.

Regarding the agreement on minerals and security, Ukraine is ready to sign it in any time and in any convenient format. We see this agreement as a step toward greater security and solid security guarantees, and I truly hope it will work effectively.

Today, I spoke with the President of Finland @alexstubb, the Prime Minister of the UK @Keir_Starmer, the Prime Minister of Greece @kmitsotakis, the Prime Minister of Croatia @AndrejPlenkovic, the NATO Secretary General @SecGenNATO, and the leader of Germany’s CDU party –… pic.twitter.com/WeNkXKwWyj

— Volodymyr Zelenskyy / Володимир Зеленський (@ZelenskyyUa) March 4, 2025

Zelensky in gesprek met Starmer en Macron (@ Sky News Australia on YouTube 040325 screenshot)

Toen de Amsterdamse Vereniging Buurtbelang Museumplein hoorde dat burgemeester Halsema zal kijken of een eventuele huldiging van Ajax op het Museumplein kan, gingen de wenkbrauwen daar omhoog. Om zoveel mogelijk overlast tegen te gaan pleiten ze daarom, als het zover komt natuurlijk, voor een alcoholvrije huldiging, om schade en overlast te voorkomen. "Alcohol en Ajax is een giftig mengsel", aldus Jan Schrijver van de buurtvereniging. 

Bij Ajax zelf, met coach Francesco Farioli voorop, houden ze de kaken strak op elkaar als ze wordt gevraagd naar de kansen op een landstitel. Maar burgemeester Halsema gaf bij AT5 wel aan een voorkeur te hebben voor het mogelijke kampioenschap.

"Ik hoop dat het dit jaar goed gaat", zei Halsema afgelopen vrijdag. "Ik kan er natuurlijk niet te veel over zeggen, maar we zijn ons er wel van bewust dat we voldoende beveiliging nodig hebben, mocht het Museumplein ter sprake komen." Op de vraag of die plek wel haar voorkeur heeft, antwoordde ze met "ja, absoluut". 

Schrijver reageerde direct op de woorden van de burgemeester. "Als dat maar goed gaat", zegt hij vooruitblikkend op een mogelijk feest op het plein voor zijn huis.

Een alcoholvrij kampioensfeest is voor de vereniging de oplossing, maar is dat wel te handhaven? "Zeker, in Rotterdam kan het ook. Dus waarom niet in Amsterdam?" zegt Schrijver. "Je kunt ook gewoon controleren bij de ingang, dat deden ze ook al in 2019", vervolgt hij. 

Biertje hoort erbij
Niet iedereen rondom het Museumplein is voor een alcoholvrije huldiging. "Ik denk niet dat het een goed idee is. Een Ajax-huldiging daar hoort gewoon een biertje bij", zegt een Amsterdammer. "Alcohol hoort gewoon bij een feestje, maar het is misschien wel handig voor de veiligheid", zegt een andere Amsterdammer, die toch wel een beetje vreest voor overlast.

Maar eerst moet Ajax nog kampioen worden. Zo denkt de gemeente er ook over. Die vinden het iets te voorbarig om al op het plan van de vereniging te reageren.  

Kirsty Coventry, de enige vrouwelijke kandidaat voor het voorzitterschap van het Internationaal Olympisch Comité (IOC), heeft zich fel uitgesproken tegen de deelname van transgender vrouwen aan de Olympische Spelen. Ze stelt dat het IOC een krachtiger standpunt moet innemen over dit onderwerp. Hoewel ze benadrukt dat iedereen moet kunnen sporten, ziet ze geen plek voor trans vrouwen in de categorieën voor vrouwelijke atleten. "Dit draait niet om de mannenevenementen, alleen om die van de vrouwen," aldus de voormalige topzwemster en moeder van twee dochters. Ze vindt dat deze categorie beschermd moet blijven.

Coventry, een 41-jarige Zimbabwaanse, is de belangrijkste uitdager van Sebastian Coe, de voorzitter van World Athletics en de favoriet om Thomas Bach op te volgen als IOC-voorzitter. De verkiezing vindt plaats tijdens de 144ste IOC-sessie, van 18 tot en met 21 maart in Griekenland. Coe, 67 jaar oud, heeft een stevige reputatie opgebouwd als bestuurder en maakte in het verleden beslissingen die niet altijd goed vielen bij Bach. Coventry daarentegen heeft vooral ervaring binnen de atletencommissie en andere IOC-organen, wat haar tot een politiek veiligere keuze maakt.

Een van de meest controversiële beslissingen van Coe was het weren van Russische atleten van internationale atletiektoernooien, inclusief de Olympische Spelen. Dit standpunt veroorzaakte spanningen met Bach, die een zachtere aanpak voorstond. Ook besloot World Athletics, tegen de wens van het IOC in, goudenmedaillewinnaars van de Spelen van Parijs een bonus van 50.000 dollar uit te keren. Dit soort autonome beslissingen hebben Coe’s relatie met Bach verder onder druk gezet.

Naast Coventry en Coe zijn er nog vijf andere kandidaten voor het voorzitterschap. Onder hen bevindt zich prins Faisal al Hoessein uit Jordanië, die ook als serieuze kanshebber wordt gezien. Verder staan Juan Antonio Samaranch junior, David Lappartient, Morinari Watanabe en Johan Eliasch op de lijst. Wie uiteindelijk de opvolger van Bach wordt, zal afhangen van hoe de leden stemmen op basis van politieke voorkeuren, ervaring en de koers die zij voor het IOC willen zien.

De Polderbaan op Schiphol blijft de komende weken op zonnige dagen tussen 10.00 en 12.00 uur gesloten. Piloten klagen over hinderlijke schittering van nabijgelegen zonnepanelen, waardoor het zicht beperkt wordt. Sinds de aanleg van een groot zonnepark in de buurt van de luchthaven ontvangt de luchtvaartsector steeds vaker meldingen van verblinding. Om de veiligheid te waarborgen, heeft het Integral Safety Management System (ISMS) – waarin onder andere KLM, Luchtverkeersleiding Nederland en EasyJet zitten – besloten de baan tijdelijk te sluiten.

De gemeente Haarlemmermeer en de eigenaar van het zonnepark zoeken ondertussen naar een blijvende oplossing. Volgens de luchtvaartsector zou speciaal glas met een ruwe structuur ('deep textured glass') de schittering kunnen verminderen, omdat dit licht absorbeert in plaats van weerkaatst. De huidige panelen reflecteren zonlicht nog te sterk. Totdat een aanpassing is doorgevoerd, zal Schiphol per dag bekijken of de sluiting nodig is, afhankelijk van de weersomstandigheden.

De sluiting van de Polderbaan heeft gevolgen voor de rest van de luchthaven. Vliegtuigen moeten vaker uitwijken naar de Zwanenburgbaan of Buitenveldertbaan, wat leidt tot meer geluidsoverlast in omliggende gebieden. ISMS wil het aantal sluitingsuren zo laag mogelijk houden, maar benadrukt dat veiligheid voorop staat. Omwonenden vrezen echter dat het probleem op zonnige dagen blijft terugkeren en langdurig impact zal hebben op de vluchtroutes.

Het zonnepark in kwestie, de Groene Energie Corridor, ligt langs de A9 tussen knooppunt Rottepolderplein en Zwanenburg. Het beslaat zo'n 100 hectare en moet jaarlijks ongeveer 123 gigawattuur (GWh) aan energie leveren, vergelijkbaar met het stroomverbruik van 40.000 huishoudens. De aanleg begon afgelopen zomer en is nog niet helemaal voltooid. Hoewel duurzame energieopwekking belangrijk is, toont deze situatie dat zonnepanelen ook onverwachte nadelen kunnen hebben.

Naast schittering en verblinding vormen zonnepanelen op bepaalde locaties vaker een probleem. Ze kunnen bijvoorbeeld hitte vasthouden en de omgevingstemperatuur verhogen, wat lokaal weer invloed heeft op flora en fauna. Ook verliezen panelen na verloop van tijd rendement en kunnen ze aan het eind van hun levensduur moeilijk recyclebaar blijken. De discussie over het juiste gebruik van zonneparken blijft daardoor actueel, zeker als ze in de buurt van infrastructuur worden geplaatst.

De Oscarwinnende Zoe Saldaña heeft in een zeldzaam moment van publieke zelfkastijding haar excuses aangeboden voor het feit dat Emilia Pérez – een film over een Mexicaanse drugsbaron die in transitie gaat – niet Mexicaans genoeg is. Dat de film geregisseerd werd door een Fransman, grotendeels werd opgenomen in Frankrijk en vooral niet-Mexicaanse acteurs bevat, bleek voor sommigen een probleem. Want blijkbaar mag een fictief verhaal zich niet afspelen in een land zonder dat de inwoners van dat land zelf achter de camera staan. Saldaña, zelf van Dominicaanse en Puerto Ricaanse afkomst, biechtte haar zonde op en bood aan om met de beledigde Mexicanen in gesprek te gaan over hoe de film correcter had gekund.

De ophef draait vooral om de zogenaamde 'culturele toe-eigening'. Volgens critici buit de film serieuze problemen in Mexico – zoals kartelgeweld – uit zonder de juiste nuance. Dat het script volgens hen ‘onzorgvuldig’ is vertaald, wordt gezien als verdere bewijslast van het onrecht dat de film de Mexicaanse cultuur heeft aangedaan. Of Audiard, de regisseur, ooit had moeten proberen om een film over Mexico te maken zonder Mexicaanse stempel, is voor deze groep geen vraag meer. Het antwoord is simpelweg: nee.

Saldaña probeerde de boel nog een beetje te sussen door te benadrukken dat de film niet per se over Mexico gaat, maar over vier vrouwen die vechten tegen systematische onderdrukking. "Ze hadden overal vandaan kunnen komen," zei ze. "Dit is een universeel verhaal." Maar dat universele aspect was blijkbaar niet universeel genoeg, want het moet volgens sommigen toch echt Mexicaans voelen, met Mexicaanse makers en Mexicaanse locaties. Of het verhaal dan nog steeds universeel zou zijn, is een andere vraag.

De actrice benadrukte dat de intentie nooit was om iemand te beledigen. "We handelden uit liefde," verklaarde ze. Maar in de hedendaagse filmindustrie is liefde niet langer een geldig excuus. Intentie doet er niet toe, perceptie is alles. Het lijkt erop dat creatieve vrijheid steeds meer wordt onderworpen aan een soort culturele quota: je mag alleen verhalen vertellen als je de juiste afkomst hebt, de juiste paspoortstempels kunt laten zien en de juiste goedkeuring hebt gekregen van de internetmoraalpolitie.

Dat Hollywood ooit groot werd door juist over grenzen heen te kijken en nieuwe verhalen te vertellen, is een nostalgisch idee geworden. Nu draait het om wie het verhaal mag vertellen en of de juiste mensen daar hun zegen over hebben gegeven. Want, zoals deze discussie maar weer laat zien, fictie mag best grensverleggend zijn—maar alleen binnen de grenzen die anderen bepalen.

Ter Illustratie (Afbeelding: Dall-E / FOK.nl)

De Amerikaanse staat South Carolina voert vrijdag voor het eerst in 15 jaar een executie uit door middel van een vuurpeloton. De 67-jarige Brad Sigmon, veroordeeld voor de moord op zijn ex-schoonouders in 2001, koos zelf voor deze methode. Hij was bang dat een dodelijke injectie een langzame, pijnlijke dood zou betekenen. De executie zal plaatsvinden in de staatsgevangenis, waar Sigmon wordt vastgebonden aan een stoel terwijl een vuurpeloton van gevangenismedewerkers op hem schiet, met focus op zijn hart.

Hoewel de methode slechts in vijf staten is toegestaan—Idaho, Mississippi, Oklahoma, Utah en South Carolina—is het gebruik ervan uiterst zeldzaam. Sinds 1977 gebeurde het slechts drie keer, alle keren in Utah. In Idaho wordt een vuurpeloton alleen ingezet als een injectie niet mogelijk is. Maar nadat daar vorig jaar een executie acht keer mislukte, overweegt de staat nu om de methode als standaardoptie in te voeren.

Sigmons executie roept opnieuw discussie op over de doodstraf in de VS. In negen staten is elektrocutie nog steeds een optie, en sommige staten experimenteren met controversiële alternatieven. Vorig jaar kwam Alabama onder vuur te liggen nadat een man minutenlang trilde en stuiptrekkingen vertoonde door het gebruik van een stikstofmasker. Dit zou een "menselijkere" methode moeten zijn, maar zorgde juist voor hevige kritiek.

Naast het vuurpeloton, de injectie en de elektrische stoel wordt ophanging nog in één staat toegestaan, al is dit sinds 1996 niet meer toegepast. Tot het einde van de 19e eeuw was dit de meestgebruikte methode in de VS. De doodstraf zelf blijft een splijtzwam: voorstanders zien het als rechtvaardigheid, tegenstanders spreken van een middeleeuwse wraakactie.

De zaak van Sigmon onderstreept de praktische en ethische dilemma’s rond executies. Tekorten aan middelen voor dodelijke injecties zorgen ervoor dat staten opnieuw naar oude methoden grijpen. Terwijl sommigen het vuurpeloton als barbaars zien, stellen anderen dat het een snellere en betrouwbaardere manier is om een veroordeelde om het leven te brengen.

Een 28-jarige man uit Arnhem heeft zich gemeld bij de politie om een overval op een tankstation in Terneuzen op te biechten. De overval vond plaats in januari 2016, waarbij hij een paar honderd euro buitmaakte. De man zegt spijt te hebben en wil het gestolen geld terugbetalen. De politie bevestigt dat hij zich recentelijk vrijwillig heeft aangegeven op het bureau in Arnhem.

De politie noemt de zaak 'tot een oplossing gekomen', maar het is aan het Openbaar Ministerie om te bepalen hoe het verdergaat. Of de man een straf boven het hoofd hangt, is nog niet bekend. De juridische gevolgen kunnen variëren, afhankelijk van de omstandigheden en of hij eerder in aanraking is geweest met justitie.

Dergelijke bekentenissen komen vaker voor. In 2015 gaf een 20-jarige overvaller uit Waalwijk zichzelf aan, slechts een week nadat hij een toko had beroofd. Ook hij zei spijt te hebben. Meer recent, in 2023, meldde een 42-jarige man uit Den Haag zich bij de politie nadat hij had toegegeven iemand in een gracht te hebben geduwd, met fatale gevolgen.

Waarom daders zich alsnog aangeven, verschilt per geval. Schuldgevoel kan een rol spelen, maar ook de wens om schoon schip te maken of juridische voordelen te krijgen. In sommige gevallen hopen daders op strafvermindering, terwijl anderen simpelweg niet langer met hun daad kunnen leven.

Canada voert vanaf dinsdag een importheffing van 25 procent in op Amerikaanse goederen ter waarde van 30 miljard Canadese dollar (ongeveer 20 miljard euro). Over drie weken breidt het land deze maatregel uit naar nog eens 125 miljard Canadese dollar aan producten, waardoor in totaal 155 miljard aan Amerikaanse import extra belast wordt. Premier Justin Trudeau benadrukte dat deze heffingen van kracht blijven zolang de Amerikaanse tarieven op Canadese goederen niet verdwijnen.

De beslissing van Canada komt als vergelding voor de importheffingen die Donald Trump maandag aankondigde tegen zowel Canada als Mexico. De Amerikaanse president verklaarde dat deze tarieven per dinsdag ingaan en dat er geen onderhandelingsruimte meer is. Hij wil hiermee de druk opvoeren op de buurlanden om de instroom van fentanyl en illegale immigranten richting de VS strenger aan te pakken. Trump stelde eerder al dat Canada en Mexico onvoldoende vooruitgang boeken bij het beperken van fentanyltransporten.

De Canadese importheffingen treffen een breed scala aan producten, waaronder supermarktartikelen, blijkt uit een lijst die CBC News publiceerde. Trudeau’s regering had deze tegenmaatregel al voorbereid, omdat eerdere dreigementen vanuit het Witte Huis wezen op een mogelijke economische escalatie. Volgens de Canadese minister van Buitenlandse Zaken, Mélanie Joly, komt de huidige situatie voort uit de grillige koers van Trump: "Er komt een mate van onvoorspelbaarheid en chaos uit het Oval Office, en we zullen ermee moeten dealen."

Ter Illustratie (Afbeelding: Midjourney / FOK.nl)

De druk op het elektriciteitsnet neemt toe en netbeheerder Stedin waarschuwt dat stroomstoringen steeds vaker kunnen voorkomen. Tijdens de afgelopen Kerst moest het bedrijf zelfs voor het eerst aggregaten inzetten om de vraag aan te kunnen. Dit gebeurde op Walcheren, waar toeristen massaal aanwezig waren en de stroomvoorziening dreigde te bezwijken. Een vergelijkbare situatie wordt verwacht tijdens Pasen, waardoor opnieuw extra maatregelen nodig zullen zijn.

Niet alleen in Zeeland spelen deze problemen. Ook in regio’s als Amersfoort, Gouda en Dordrecht was het al noodzakelijk om de reservecapaciteit aan te spreken. Dit noodmiddel werd voorheen alleen ingezet bij daadwerkelijke storingen, maar is nu nodig om de dagelijkse vraag op te vangen. Vooral in de wintermaanden, tussen 16.00 en 21.00 uur, loopt het verbruik fors op door verlichting en verwarming. Stedin benadrukt dat consumenten en bedrijven hier in eerste instantie weinig van merken, maar dat een stroomstoring langer kan duren als er geen back-up meer is.

De situatie wordt verergerd door de explosieve toename van stroomverbruik en -opwekking. Huizen worden massaal van het gas gehaald en elektrisch rijden wordt steeds populairder, waardoor de vraag naar elektriciteit stijgt. Tegelijkertijd zorgen zonne- en windenergie voor een wisselend en onvoorspelbaar aanbod. Dit leidt tot piekmomenten waarop het net overbelast raakt, terwijl netbeheerders nog altijd bezig zijn om achterstanden in de infrastructuur in te lopen.

Stedin investeerde afgelopen jaar een recordbedrag van bijna 1,1 miljard euro in het uitbreiden van het net. Hierdoor kon 344 megavoltampère aan capaciteit worden toegevoegd, wat voldoende is voor een groot deel van Rotterdam. Ook werd ruim 1.000 kilometer nieuwe kabels gelegd. Toch blijft het netwerk overbelast, en zijn tijdelijke maatregelen, zoals dieselaggregaten en gasgeneratoren, nodig om de leveringszekerheid te waarborgen. Stedin-topman Koen Bogers waarschuwt dat de betrouwbaarheid van het net hierdoor steeds verder onder druk komt te staan.

Ondanks de miljardeninvesteringen blijven de problemen de komende jaren bestaan. Netbeheerders roepen op tot alternatieve oplossingen, zoals het spreiden van stroomverbruik. Elektrische rijders krijgen het dringende verzoek om hun auto niet tijdens de avonduren op te laden. Dit verzoek werd vorig jaar al gedaan, maar wordt nu opnieuw herhaald. Ook huishoudens en bedrijven worden aangespoord om energie te besparen, vooral tijdens de drukste uren.

De vraag blijft of het verstandig is om nog zwaarder in te zetten op elektrisch rijden, nu zelfs met een relatief klein aantal elektrische voertuigen de vraag naar stroom nauwelijks gedekt kan worden. Als de infrastructuur nu al tegen zijn limiet aanloopt, hoe moet dat dan in de toekomst? Blijft elektrisch rijden een duurzame oplossing, of moeten er andere alternatieven worden overwogen?

Ter Illustratie (Afbeelding: Dall-E / FOK.nl)

President Donald Trump heeft besloten om de levering van Amerikaanse militaire hulp aan Oekraïne tijdelijk stop te zetten. Dit besluit volgde op een verhitte discussie met de Oekraïense president Volodymyr Zelensky in het Witte Huis. Volgens een medewerker van de Amerikaanse regering blijft de pauze van kracht totdat Zelensky zich bereid toont om vredesonderhandelingen te starten. De maatregel wordt gezien als een poging om Oekraïne onder druk te zetten, met als inzet verdere verliezen op het slagveld.

Trumps besluit komt op een moment waarop de spanningen tussen Washington en Kyiv flink zijn opgelopen. De president heeft zich recent herhaaldelijk kritisch uitgelaten over Zelensky en zelfs enkele Russische narratieven over de oorlog overgenomen. Door de militaire steun stop te zetten, verzwakt hij de positie van Oekraïne en speelt hij indirect Poetin in de kaart. De pauze geldt voor alle wapens en materieel die nog niet op Oekraïens grondgebied zijn aangekomen.

Analisten waarschuwen dat de impact van deze beslissing groot kan zijn. Oekraïne beschikt dankzij eerdere Amerikaanse leveringen nog over aanzienlijke voorraden, maar als de pauze lang aanhoudt, zullen de effecten onvermijdelijk voelbaar worden aan het front. Vooral de Amerikaanse langeafstandsraketten, waarmee Oekraïne diep in Russisch gebied kan toeslaan, zijn cruciaal in de strijd. Europese landen kunnen wel een deel van de Amerikaanse leveringen opvangen, maar de meest geavanceerde wapens zijn afkomstig uit de VS.

Volgens militaire experts zou Oekraïne de huidige intensiteit van gevechten enkele maanden kunnen volhouden voordat het gebrek aan Amerikaanse wapens echt problematisch wordt. Mark Cancian, een defensieanalist, stelt dat zonder deze steun de frontlinies op termijn onhoudbaar worden. Hij voorspelt dat Oekraïne dan gedwongen zal zijn om een "vernederende en mogelijk catastrofale" vrede te accepteren. Trump zou bovendien andere steunmaatregelen kunnen bevriezen, zoals het delen van inlichtingen en militaire training.

De beslissing heeft ook politieke gevolgen. Binnen de Republikeinse partij zijn de meningen verdeeld over de Amerikaanse betrokkenheid bij de oorlog. Sommige senatoren steunen Trump en stellen dat Amerikaanse belastingbetalers genoeg hebben betaald voor een eindeloos conflict. Anderen, zoals senator Susan Collins, vinden de pauze onverantwoord en benadrukken dat de VS Oekraïne moet blijven steunen, zowel om strategische als morele redenen.

Europese regeringsleiders reageren met frustratie op het besluit van Trump. Tijdens een recente top in Londen spraken onder meer het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk hun steun uit voor Zelensky. Een Europese functionaris noemde het Amerikaanse besluit "kinderachtig en verkeerd" en waarschuwde dat het zal leiden tot meer burgerdoden. Als Oekraïne zonder Amerikaanse luchtafweerraketten komt te zitten, zal het land zich minder goed kunnen verdedigen tegen Russische luchtaanvallen.

Ondertussen zetten Trump en zijn team de druk op Zelensky verder op. Ze willen dat hij publiekelijk erkent dat de relatie tussen de VS en Oekraïne verslechterd is na de ruzie in het Witte Huis. Mogelijk wordt zelfs een verontschuldiging geëist voordat de gesprekken over militaire steun en zeldzame mineralen worden hervat. Ook de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio riep Zelensky in een interview op om zijn excuses aan te bieden.

De situatie plaatst Oekraïne in een lastige positie. Sinds het begin van de oorlog heeft het land tientallen miljarden dollars aan Amerikaanse wapens ontvangen, maar Trump lijkt vastberaden om een andere koers te varen. De komende weken zullen cruciaal zijn: als de pauze voortduurt, dreigt Oekraïne niet alleen militaire, maar ook diplomatieke grond te verliezen.

Jonge vrouwen die baarmoederhalskanker krijgen, blijken vaak niet gevaccineerd tegen HPV. Uit een Nederlands onderzoek onder vrouwen onder de 30 jaar met deze vorm van kanker blijkt dat slechts 15 procent een vaccinatie heeft gehad. Het onderzoek, uitgevoerd door het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) en Amsterdam UMC, werd gepubliceerd op HPV Awareness Day. Gynaecoloog-oncoloog Luc van Lonkhuijzen van Amsterdam UMC vindt de uitkomsten zorgwekkend. "We zien steeds weer jonge vrouwen met deze ziekte die niet gevaccineerd zijn. Dit onderzoek onderstreept hoe belangrijk het is om je te laten vaccineren."

De onderzoekers analyseerden de medische dossiers van 135 vrouwen die voor hun dertigste baarmoederhalskanker kregen. Van 84 van hen was bekend of ze gevaccineerd waren. Maar liefst 85 procent bleek geen vaccin te hebben gehad. De lage vaccinatiegraad onder jonge vrouwen baart zorgen, zeker omdat eerdere vaccinatiecampagnes al niet succesvol genoeg waren. Het RIVM meldt dat de vaccinatiegraad onder meisjes die tussen 1997 en 2010 geboren zijn tussen de 60 en 70 procent ligt. Bij de gratis inhaalcampagne voor 19- tot 27-jarigen bleef de opkomst laag. "We moeten echt kijken hoe we die percentages omhoog krijgen," zegt Maaike van der Aa, hoofdonderzoeker bij IKNL.

HPV is een veelvoorkomend seksueel overdraagbaar virus dat in sommige gevallen kan leiden tot kanker. Acht op de tien mensen raken ooit besmet, maar meestal ruimt het lichaam het virus zelf op. Bij 10 tot 20 procent gebeurt dat niet, waardoor het zich kan ontwikkelen tot kanker, vooral baarmoederhalskanker. Ook mannen kunnen kanker krijgen door HPV, zoals aan de mond, keel, penis of anus. Sinds enkele jaren krijgen zowel jongens als meisjes een uitnodiging voor vaccinatie in het jaar dat ze 10 worden. Internationaal onderzoek toont aan dat vaccinatie het risico op baarmoederhalskanker met 87 procent verkleint, al blijft bevolkingsonderzoek ook essentieel.

Toch blijkt dat slechts de helft van de uitgenodigde vrouwen in 2023 meedeed aan het bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker. Begin 2024 was er een tijdelijke piek in het aantal aanmeldingen, vermoedelijk door zangeres Emma Heesters, die haar diagnose publiek maakte en opriep tot uitstrijkjes. Dit zogeheten 'Emma-effect' laat zien hoe persoonlijke verhalen impact kunnen hebben. Gynaecoloog Van Lonkhuijzen benadrukt dat vroege opsporing cruciaal is: "Een tijdige diagnose kan niet alleen de overlevingskansen verbeteren, maar ook minder ingrijpende behandelingen mogelijk maken, zodat vrouwen later nog kinderen kunnen krijgen."

Ter Illustratie (Afbeelding: Dall-E / FOK.nl)