Het gebruik van de e-sigaret levert dezelfde schade aan bloedvaten op als het roken van sigaretten. Dat concludeert een Britse hartspecialist na een vergelijkende studie onder vapers, rokers en niet-rokers. De Britse overheid begint een tienjarige studie naar de effecten van jeugdvapen.

De gevaren van vapen zijn niet anders dan die van roken. Dat concludeert Maxime Boidin, specialist in herstel van het hart aan Manchester Metropolitan University, na een vergelijkende studie van anderhalf jaar onder rokers, vapers en niet-rokers. De studie wordt volgende maand afgerond, maar Boidin deelde zijn belangrijkste conclusies al met The Mirror. Uit het onderzoek blijkt dat bij mensen die e-sigaretten gebruiken dezelfde schade aan bloedvaten ontstaat als bij rokers, wat een voorbode kan zijn van hart- en vaatziekten, dementie en orgaanfalen. De resultaten ontkrachten het officiële standpunt van de Britse National Health Service (NHS) dat e-sigaretten minder schadelijk zijn dan traditionele sigaretten en daarom worden aanbevolen als Stop hulpmiddel. 

Een belangrijke reden voor de conclusies is volgens Boidin dat gebruikers van e-sigaretten anders dan rokers steeds maar doorgaan met trekjes nemen. “Met vapes blijf je maar doorgaan en is het veel moeilijker te weten hoeveel trekjes je hebt gehad. Het is veel makkelijker om continu te vapen, omdat je het kunt doen op plekken waar rook niet geaccepteerd wordt. Wat we hebben gevonden is dat de gevaren voor iemand die blijft vapen niet anders zijn dan voor rokers. Bij het begin van de studie dacht ik ook dat vapen beter was dan roken. Je ziet tegenwoordig veel mensen vapen omdat ze denken dat het niet te slecht is. Velen zullen zich doodschrikken als ze de waarheid horen.”

Flexibiliteit van bloedvaten gemeten
Voor het onderzoek, dat in oktober 2023 begon, selecteerde Boidin 20 e-sigaret-gebruikers, 20 sigarettenrokers en een controlegroep van 20 mensen die niets roken. De deelnemers waren tussen de 18 en 45 jaar oud en allemaal even fit. Gedurende anderhalf jaar is op gezette tijden de flexibiliteit van hun bloedvaten en de bloedtoevoer naar hun hersenen tijdens een stresstest gemeten. Het is voor het eerst dat zo de effecten van vapen en roken op de iets langere termijn zijn gemeten. Om de directe impact vast te stellen, zijn de vapers en rokers ook onderworpen aan een fitnesstest 30 minuten nadat ze een vape of een sigaret hadden gerookt.

Studie van 10 jaar naar vapen
Misschien begint het in het VK nu ook te dagen, dat de e-sigaret niet het gedroomde alternatief voor de sigaret is. Want terwijl de bevindingen van Boidin veel aandacht in de Britse pers kregen, kondigde de Britse regering de start van een tien jaar durend onderzoek aan naar de effecten van vapen op de gezondheid en het welzijn van jonge mensen. De overheidsdienst UK Research and Innovation stopt 62 miljoen pond (bijna 75 miljoen euro) in het onderzoek, waarvoor 100.000 kinderen tussen de 8 en 18 jaar tien jaar worden gevolgd. In die periode worden gegevens verzameld over gedrag, biologie en gezondheid van de deelnemers om vast te stellen wat van invloed is op de gezondheid en het welzijn van jongeren, inclusief vapen.

Literatuurstudies en nationale campagne
Naast dit langlopende onderzoek kondigde de regering nog twee studies aan. De London School of Hygiene and Tropical Medicine gaat de meest alomvattende analyse van studies over jeugdvapen maken en het University College London gaat jaarlijks een update geven van de nieuwste Britse en internationale studies over vapen.

Tegelijk lanceert de overheid een eerste nationale campagne om jongeren te waarschuwen voor de verborgen gezondheidsrisico’s van vapen. ‘Love Your Lungs’ belicht de gevaren van vapen en nicotineverslaving door onder de aandacht te brengen dat jongeren, van wie de longen en hersenen nog in ontwikkeling zijn, extra kwetsbaar zijn voor gezondheidsrisico’s.

Ondertussen wacht de nieuwe Tobacco and Vapes Bill op verdere behandeling in het Lagerhuis. Deze wet voorziet in een generatiegebonden verkoopverbod van tabak voor iedereen geboren vanaf 1 januari 2009 en beperkingen aan de smaakjes, verpakkingen en uitstallingen die vapes extra aantrekkelijk maken voor kinderen.

“Deze baanbrekende reeks onderzoeken, gecombineerd met onze eerste landelijke campagne over jeugd-vapen, zal helpen om op bewijs gebaseerde, beslissende actie te ondernemen om de toekomst van onze kinderen te beschermen”, aldus minister van Volksgezondheid en Preventie, Ashley Dalton.        

Vapen (@Pixabay)

Op 18 januari 2016 werd het tankstation aan de Bellamystraat in Terneuzen ’s avonds overvallen. De medewerker die toen aan het werk was deed aangifte bij de politie en gaf een signalement door van de overvaller die een paar honderd euro buitmaakte. De zaak werd, ondanks dat er wel onderzoek werd gedaan, nooit opgelost. Tot nu toe.

Een 28-jarige man die nu woonachtig is in Arnhem kreeg waarschijnlijk last van zijn geweten en meldde zich onlangs bij de politie in zijn woonplaats. Agenten namen een verklaring van hem op. Hierin betuigde hij niet alleen spijt van het plegen van de overval in Terneuzen, maar de man vertelde ook dat hij het geld dat hij toen buitmaakte, terug wil betalen aan de benadeelde. De politie in Arnhem nam contact op met hun collega’s in Zeeland, en zo is deze Zeeuwse zaak nu tot een oplossing gekomen.

De oude zaak is uit het archief gehaald, de verklaring van de Arnhemmer is eraan toegevoegd en het complete dossier wordt opgestuurd naar het Openbaar Ministerie. Een Officier van Justitie gaat zich nu beraden over de verdere afhandeling van de zaak.

Meer dan 1.000 Nederlandse militairen doen vanaf vandaag in en rond Noorwegen mee aan de grote NAVO-oefening Joint Viking. Zij bereiden zich op land en vanaf het water voor op het verdedigen van het buurland van Rusland. De komende weken leveren zo’n 10.000 militairen uit meerdere landen een bijdrage.

Naast Nederlandse militairen nemen eenheden deel uit Canada, Duitsland, Finland, Noorwegen, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten. Voor Nederland ligt het zwaartepunt bij het maritieme optreden door de Koninklijke Marine. Noorwegen is sinds jaar en dag een belangrijke bondgenoot. Waar dit gebied na de Koude Oorlog als relatief rustig werd bestempeld, is dat anders sinds de inval van Rusland in Oekraïne. Dus heeft verdediging van dit Scandinavische land prioriteit bij de NAVO.

In het uiterste noorden grenst het NAVO-gebied via water en land aan dat van Rusland. De aanwezigheid van NAVO-eenheden zorgt daarom ook voor afschrikking en onderstreept de waakzaamheid. Om het gebied veilig te houden, is het belangrijk dat NAVO-eenheden in Noorwegen oefenen.

Uitdagende omstandigheden
Nederland levert een belangrijke bijdrage door het leveren van maritieme eenheden en een staf. Deze is geplaatst aan boord van Zr.Ms. Johan de Witt onder leiding van commandeur George Pastoor. Hij benadrukt de meerwaarde van Joint Viking. “Deze oefening biedt ons de kans de samenwerking met NAVO-bondgenoten te versterken. Het scenario is gericht op de verdediging van dit gebied en bereidt ons daarmee voor op opereren in uitdagende, arctische omstandigheden.” Volgens Pastoor laat de militaire aanwezigheid toewijding zien aan het NAVO-bondgenootschap en draagt Nederland bij aan de afschrikking van potentiele tegenstanders.

Naast Zr.Ms. Johan de Witt en de Maritime Battle Staff, doen ook eenheden van het Korps Mariniers (2MCG) en de Sea Assault and Training Group (SATG) mee. Verder nemen meerdere schepen van NAVO-vlootverband Standing NATO Marine Group 1 (SNMG1) deel aan de oefening in Noorse wateren. Commandeur Arjen Warnaar voert vanaf vlaggenschip Zr.Ms. Tromp het bevel over dit verband.

NH90-gevechtshelikopters
Van de luchtmacht zijn 2 NH90-maritieme gevechtshelikopters in het Noorse Bardufoss. Zij opereren vanuit dat gebied met het oog op een mogelijke oorlogssituatie. De helikopterbemanningen zorgen dat onder anderen mariniers en NAVO-partners op moeilijk bereikbare locaties komen. Verder bevoorraden ze grondtroepen.

Door hier met bondgenoten te trainen, raken bemanningen bekend met de omgeving. Bovendien komt het de gezamenlijke slagkracht te goede. 

Joint Viking duurt tot en met vrijdag 14 maart.

NH-90 helicopter (@ Ministerie van Defensie)

De rechtbank veroordeelt een 36-jarige man uit Ierland tot een gevangenisstraf van 42 maanden waarvan 12 maanden voorwaardelijk. De man is schuldig aan het crimineel uitbuiten van twee minderjarigen en meerdere winkeldiefstallen. In totaal is voor meer dan 33 duizend euro aan goederen gestolen. 

Tussen 23 juni 2024 en 3 september 2024 pleegde de man meer dan achttien winkeldiefstallen, waarvan hij er maar liefst twaalf pleegde met minderjarige kinderen, waaronder zijn destijds 9-jarige zoontje. De man nam zijn zoontje mee naar verschillende Kruidvat-winkels en stopte met name opzetborstels en antirookwaren in zijn jas en tas. Vervolgens liet hij zijn zoontje met de tas met de goederen als eerste de winkel verlaten en vervolgens liep hij zelf de winkel uit, zonder te betalen. Hij pleegde op dezelfde wijze meerdere winkeldiefstallen met de destijds minderjarige zoon van een kennis van hem. Ook nam de man, samen met andere onbekend gebleven personen, spullen weg bij de Kruidvat, Etos en Mediamarkt. In totaal is voor meer dan 33 duizend euro aan goederen gestolen.

Opsporing Verzocht
De man stond met zijn gezin en een aantal andere Ieren vanaf eind augustus 2024 op een camping in het Zeelandse Hoek. Naar aanleiding van een oproep via het tv-programma Opsporing Verzocht meldde zich een getuige. Zij herkende het jonge jongetje op de beelden als één van de kinderen die op de camping zat waar zij eind augustus 2024 ook verbleef. Toen de politie de caravan van de 36-jarige man doorzocht, trof ze een groot aantal gestolen artikelen aan.

De man bekende tijdens de rechtszaak dat hij de diefstallen pleegde, maar ontkende de uitbuiting van de minderjarige jongens. De rechtbank vindt de criminele uitbuiting wel bewezen. De man heeft de minderjarige kinderen meerdere keren laten stelen. Kinderen hebben recht op de bescherming en zorg die nodig is voor hun welzijn. Door zo te handelen creëerde de man voor deze jonge jongens een pedagogisch en sociaal gezien onveilige omgeving. Daarom is er sprake van criminele uitbuiting.

Celstraf
De man zit sinds 3 september 2024 vast. De rechtbank legt aan de man een gevangenisstraf van 42 maanden waarvan 12 maanden voorwaardelijk. Voor het voorwaardelijke strafdeel geldt een proeftijd van 3 jaar. Hij hoeft de 12 maanden niet uit te zitten zolang hij in de periode niet opnieuw in de fout gaat.

De visdeurbel in Utrecht is dit jaar voor de vijfde keer in gebruik genomen. Via een onderwatercamera op visdeurbel.nl kunnen mensen van over de hele wereld meekijken en de sluiswachter waarschuwen wanneer er vissen wachten bij de Weerdsluis in het centrum.

Het doel van de visdeurbel is om de migratie van vissen te ondersteunen. In het voorjaar, wanneer de watertemperatuur stijgt, gaan vissen zich voortplanten. Zodra mensen een vis in beeld zien, kunnen ze op de virtuele bel drukken, waarna de sluiswachter een melding krijgt om de sluis te openen. Dit helpt de vissen die naar de Kromme Rijn willen zwemmen om hun eitjes te leggen.

Vooral in het vroege voorjaar, wanneer er nog weinig boten zijn, kan de sluis soms lange tijd dicht blijven, waardoor vissen niet verder kunnen zwemmen. Daarnaast biedt de visdeurbel inzicht in de vispopulatie van de Utrechtse gracht. De visdeurbel lijkt elk jaar steeds populairder te worden en trekt ook internationale aandacht. In 2021, het jaar waarin het initiatief voor het eerst werd gelanceerd, bezochten 440.000 mensen de website. In 2023 steeg dit aantal tot iets meer dan een miljoen, en vorig jaar groeide het naar 2,7 miljoen.

Vozende vissen in de Vecht, maar denk maar niet dat mevrouw Vis daar haar eitjes legt. Het is nu echt LENTEEEE: de visdeurbel is aan! Help die vozers de Weerdsluis door 👉 https://t.co/L784paVDWK pic.twitter.com/OOwcKZqNmn

— Gemeente Utrecht (@GemeenteUtrecht) March 3, 2025

's Werelds beste skicrossers schieten behoorlijk op in hun seizoen in de World Cup. Over anderhalve week strijkt het circus neer in Craigleith in Canada, waarna het WK in St Moritz volgt. Het seizoen wordt eind maart afgesloten in Idre Fjäll, maar eerst kijken we even hoe alles er nu voor staat.

Mannen
De grote Italiaanse hoop voor de Olympische Spelen van volgend jaar is Simone Deromedis. De Italiaan is de regerend wereldkampioen, een titel die hij won voor hij überhaupt een zege in de World Cup pakte. Daar begon hij dit seizoen wel mee: hij was de beste in de openingswedstrijd in Val Thorens, waarna de Zwitser Alex Fiva wedstrijd twee won. In het Zwitserse Veysonnaz was Deromedis ook de beste in de eerste wedstrijd, net als onlangs in Gudauri, in de Georgische Kaukasus.

Deromedis gaat zo aan de leiding in de World Cup, gevolgd door Florian Wilmsmann. De Duitser presteert zeer constant en won in het Italiaanse Innichen en op de Oostenrijkse Reiteralm. Er waren maar liefst vier zeges voor Reece Howden, die in Arosa, Innichen, Val di Fassa en Gudauri een overwinning boekte, maar hij was er op de Reiteralm niet bij en staat daardoor op plek drie in het klassement.

De Fransman Youri Duplessis Kergomard was in Reiteralm en Veysonnaz een keer de beste, Ryan Regez uit Zwitserland won de andere wedstrijd in Val di Fassa en staat achter Duplessis Kergomard en Fiva op plek zes in het kampioenschap.

Vrouwen
Sandra Näslund was de laatste jaren de dominante vrouw, maar in het openingsweekeinde in Val Thorens raakte de Zweedse zwaar geblesseerd en haar seizoen was gelijk voorbij. Met twee zeges in drie wedstrijden begon de Canadese Marielle Thompson perfect, zij won daarna ook nog in Val di Fassa en beide wedstrijden in Veysonnaz, maar een nare val in Gudauri beperkte haar score in Georgië nogal.

Zo staat Thompson op plek twee in het World Cup-klassement, achter haar ietwat verrassende landgenote India Sherret. Zij won in Val Thorens en pakte een zege op de Reiteralm, maar is verder vooral bijzonder consistent: in tien van de dertien wedstrijden stond Sherret in de finale en in de andere drie won ze de kleine finale, wat plek vijf opleverde.

Achter het Canadese duo volgt de Zwitserse grootheid Fanny Smith, die in Gudauri eindelijk een zege pakte, en de Duitse Daniela Maier, die in Innichen een dubbelslag sloeg met twee overwinningen. De Italiaanse hoop is Jole Galli, die in Val di Fassa voor eigen publiek zegevierde en ook de meest recente wedstrijd op haar naam schreef in Gudauri. De Canadese Hannah Schmidt pakte op de Reiteralm een zege en een derde plek, maar raakte daarna wéér zwaar geblesseerd en is klaar voor dit seizoen.

Vanochtend konden duizenden Nederlanders niet inloggen bij belangrijke online diensten zoals de Belastingdienst, huisartsen, ziekenhuizen, uwv en gemeentelijke websites. De oorzaak? Een grootschalige ddos-aanval die het systeem van DigiD overbelastte. Door deze aanval werd er zoveel internetverkeer naar de servers gestuurd dat het systeem niet meer goed functioneerde. Wie hierachter zit, is nog onduidelijk.

De storing begon rond negen uur 's ochtends en duurde enkele uren. Pas na het middaguur werkte het systeem weer normaal. Dit incident is echter niet op zichzelf staand. Slechts zes weken geleden had DigiD ook al last van een soortgelijke aanval. Toen lag het systeem ook plat door overbelasting van het netwerk.

Deze nieuwe aanval roept vragen op over de veiligheid en betrouwbaarheid van DigiD. Het systeem is essentieel voor allerlei overheidsdiensten, van belastingaangifte tot ziekenhuisbezoek. Als kwaadwillenden hier relatief eenvoudig verstoringen kunnen veroorzaken, hoe veilig is de digitalisering dan eigenlijk?

Naast cyberaanvallen speelt ook een ander probleem: overbelasting door hoge bezoekersaantallen. Afgelopen zaterdag ondervonden veel mensen al hinder bij het inloggen bij de Belastingdienst, niet door een aanval, maar door de enorme drukte. Dat laat zien hoe kwetsbaar het systeem is, zelfs zonder kwaadwillende inmenging.

Digitale dienstverlening wordt steeds belangrijker, maar incidenten zoals deze onderstrepen de risico’s. Een stabiel, goed beveiligd en schaalbaar systeem is cruciaal om ervoor te zorgen dat mensen niet worden buitengesloten van essentiële diensten. Als storingen zo vaak voorkomen, is dat reden tot zorg.

Het is nog onduidelijk welke maatregelen worden genomen om toekomstige aanvallen te voorkomen. De overheid en beheerders van DigiD zullen zich moeten buigen over betere bescherming en wellicht alternatieve inlogmethoden. Want als zoiets als belastingaangifte al verstoord wordt, wat betekent dat dan voor toegang tot zorg of sociale voorzieningen?

Hoe veilig is het om Digid te verplichten? (Afbeelding: Dall-E / FOK.nl)

In Utrecht is de bouw begonnen van wat waarschijnlijk de grootste autovrije wijk van Nederland wordt. Merwede, gelegen tussen het Merwedekanaal en Park Transwijk, moet een groene en sociale leefomgeving worden. Hier geen eindeloze rijen blik op straat, maar stadstuinen en wandelpaden waar buren elkaar spontaan tegenkomen en kinderen veilig kunnen spelen. De vraag is alleen: hoe bouw je zo’n utopische wijk zonder fossiele brandstoffen? Beton zonder cement, staal zonder ovens, en vervoer zonder graafmachines? XR-leden kunnen hier straks dus niet alleen wonen, maar ook meteen een groot praktijkexperiment opstarten.

De wijk, met zo’n 6000 koop- en (sociale) huurwoningen, vervangt een voormalig bedrijventerrein. Bewoners mogen in principe geen eigen auto voor de deur zetten. Een bewuste keuze, zegt de gemeente, want parkeerplekken nemen waardevolle ruimte in. In plaats daarvan wordt er ingezet op fietsen, wandelen en deelmobiliteit. Er komen 250 deelauto’s voor de momenten dat de bakfiets toch tekortschiet. Voor noodgevallen, verhuizingen en andere noodzakelijke ritjes zijn er ontheffingen, want zelfs in deze progressieve hemel ontkom je niet aan een enkele vierwieler.

Niet iedereen is blij met het idee van een autovrije wijk. Omwonenden in de Rivierenwijk zagen het al gebeuren: straks staat hun buurt vol met Merwede-bewoners die "alleen eventjes" hun auto daar parkeren. Daarom heeft de gemeente maar meteen betaald parkeren ingevoerd om parkeervlucht te voorkomen. Een effectieve manier om mensen te ontmoedigen, maar de vraag blijft waar al die auto’s dan wél moeten blijven. In de twee parkeergarages aan de rand van de wijk is plek voor ongeveer een derde van de bewoners, maar dat privilege kost je dan ook een stevige 200 euro per maand.

Mobiliteitsexpert Maaike Snelder (TU Delft en TNO) wijst erop dat autoluwe gebieden vaak eerst veel weerstand oproepen. "Mensen zijn gehecht aan hun auto," zegt ze, "maar zodra de verandering is doorgevoerd, blijken ze het vaak juist prettig te vinden." Geen opstoppingen, minder lawaai en schonere lucht, dat klinkt natuurlijk aantrekkelijk. De vraag is alleen of de keuze voor autovrij wonen nog echt vrijwillig is in een woningmarkt waar je al blij mag zijn als je een dak boven je hoofd vindt. En het argument over schonere lucht en minder lawaai is binnenkort ook verleden tijd. Elektrisch rijden wordt op termijn immers een verplichting in Europa en autovrij betekent niet scootervrij.

Merwede belooft een duurzaam paradijs te worden, een showcase van hoe de stad van de toekomst eruit zou kunnen zien, althans voor mensen die niet dagelijks naar hun werk moeten. Een perfecte plek dus om Extinction Rebellion-leden onder te brengen. Auto’s zijn taboe, consuminderen is de norm en deelmobiliteit heilig. Maar dan rijst de vraag: hoe krijg je die hele wijk eigenlijk gebouwd zonder fossiele brandstoffen? Gaat de bouw met de hand? Wordt de fundering gelegd met scheppen en kruiwagens? En hoe vervoer je bouwmaterialen zonder vrachtwagens?

Misschien ligt hier wel een mooie kans. Als deze wijk écht duurzaam wil zijn, dan moet ze niet alleen autovrij zijn, maar ook volledig fossielvrij gebouwd worden. Dat zou pas een experiment zijn. Of er dan nog vóór 2050 iemand woont, is een ander verhaal.

De koers van bitcoin is de afgelopen dagen flink gestegen na een opmerkelijke aankondiging van Donald Trump. De voormalige Amerikaanse president liet via sociale media weten dat hij wil dat de Amerikaanse overheid een strategische cryptoreserve opbouwt. Daarbij heeft hij vooral interesse in bitcoin, maar ook andere cryptomunten zoals ether, solana, cardano en XRP staan op zijn radar. De aankondiging zorgde direct voor een golf van beweging in de cryptomarkt.

Na de uitspraken van Trump schoot de prijs van bitcoin met ruim 10 procent omhoog en tikte de munt een waarde van 94.000 dollar aan, omgerekend zo’n 90.000 euro. Inmiddels is de koers weer iets gedaald, maar blijft deze nog steeds hoger dan de waarde van afgelopen zondag. Ook andere cryptovaluta profiteerden van de stijgende interesse. Ether bijvoorbeeld, dat zondagochtend nog rond de 2.195 dollar noteerde, wordt nu verhandeld voor 2.390 dollar.

Deze forse prijsstijging komt na een turbulente week voor de cryptowereld. Vorige week zorgde een gigantische hack op het platform Bybit voor een koersdaling. Cybercriminelen, vermoedelijk uit Noord-Korea, wisten voor maar liefst 1,5 miljard dollar aan digitale munten buit te maken. Dit zorgde voor onzekerheid onder beleggers en een scherpe daling van veel cryptokoersen. De aankondiging van Trump lijkt dat effect nu deels te hebben omgekeerd.

Trump is al langer een uitgesproken voorstander van cryptomunten. Tijdens zijn verkiezingscampagne vorig jaar liet hij al doorschemeren dat hij digitale valuta als een belangrijke economische factor ziet. Naast het opbouwen van een strategische cryptoreserve wil hij ook de wetgeving rond cryptohandel versoepelen. Dit zou het voor Amerikaanse bedrijven en investeerders makkelijker maken om in digitale activa te handelen en te investeren.

Niet alleen de Verenigde Staten denken na over het aanleggen van een cryptoreserve. Verschillende landen, waaronder Japan, Saoedi-Arabië, Finland, Polen en zelfs Suriname, hebben al stappen gezet in die richting. Overheden die digitale reserves willen opbouwen, moeten rekening houden met complexe regelgeving. Het gaat niet alleen om veilige opslag en risicobeheer, maar ook om heldere aankoop- en verkoopstrategieën en de naleving van bestaande financiële regels.

De motivatie voor het aanleggen van cryptoreserves is veelzijdig. Overheden willen zich beter beschermen tegen inflatie en valutarisico’s. Daarnaast kan een strategische cryptoreserve helpen bij economische diversificatie en mogelijk zelfs groei stimuleren. Door crypto op te nemen in nationale reserves, hopen landen sterker te staan in de wereldeconomie en minder afhankelijk te zijn van traditionele financiële systemen.

Ter Illustratie (Afbeelding: Dall-E / FOK.nl)

In het centrum van Mannheim is een bestuurder met zijn auto opzettelijk en hard op een menigte ingereden op de Paradeplatz, een voetgangersgebied. Daarbij is één persoon om het leven gekomen en raakten meerdere anderen zwaargewond. De politie heeft de verdachte gearresteerd, maar het is nog onduidelijk of er meer daders betrokken waren.

Direct na het incident adviseerde de politie het publiek om het stadscentrum te mijden en thuis te blijven. De autoriteiten gebruikten de Katwarn-app om bewoners te waarschuwen voor de levensbedreigende situatie en riepen op tot voorzichtigheid.

Het Universitair Ziekenhuis van Mannheim activeerde onmiddellijk het noodplan om voorbereid te zijn op een mogelijk massaal slachtofferincident. Acht traumateams, zowel voor volwassenen als kinderen, werden ingezet. Daarnaast werden uitgestelde operaties geannuleerd om extra capaciteit vrij te maken, en de intensive care-afdelingen werden opgeschaald.

Paradeplatz, waar het incident plaatsvond, is een belangrijk plein in het centrum van Mannheim. Het ligt aan het einde van een voetgangersstraat in de stad met ongeveer 326.000 inwoners, gelegen 85 kilometer ten zuiden van Frankfurt. De exacte toedracht en het motief van de dader zijn nog onderwerp van onderzoek.

In de straten van het Amerikaanse St Petersburg is zondagavond het nieuwe seizoen in de IndyCar Series van start gegaan. Dat werd een redelijk vermakelijke race, met ook dit jaar weer de Nederlander Rinus van Kalmthout aan de start.

Scott McLaughlin vertrok vanaf poleposition en had Colton Herta naast zich, voor Felix Rosenqvist, Marcus Armstrong, Christian Lundgaard en Scott Dixon - Rinus van Kalmthout vertrok vanaf een alleszins degelijke twaalfde plek bij zijn debuut voor Dale Coyne Racing. Al na een paar bochten ging het fout in het achterveld: Nolan Siegel en Will Power crashten en ook Louis Foster kwam stil te staan. Tijdens de caution kwamen gelijk al flink wat coureurs binnen, waaronder Herta, om de zachte banden om te ruilen.

Negen coureurs bleven buiten en dus voerden zij het veld aan, te beginnen met McLaughlin, Rosenqvist en Armstrong. Na een ronde of dertig volgde een eerste reguliere ronde pitstops, waarbij McLaughlin prima zaken deed: hij behield de leiding en reed ruim voor Armstrong, Lundgaard en Rosenqvist. Kort daarna ging het mis voor Armstrong: wegens problemen met de ophanging van zijn linkerachterwiel viel hij uit. Ook voor Herta zat het niet mee, bij zijn eerste twee pitstops waren er problemen en zijn kansen op een goed resultaat waren verkeken.

Door een andere bandenstrategie reed McLaughlin op tweederde van de race op de zesde plek, terwijl leider Lundgaard naar binnen kwam om het restant van de race uit te rijden op de zachte banden, een forse uitdaging. Na nog een ronde stops reed McLauglin weeer voorop, met Rosenqvist ruim achter hem en Alex Palou in prima positie op de derde plek, voor de neus van Dixon. McLaughlin's leidende positie duurde niet lang: hij kwam zijn laatste stop maken en betrad de baan achter Dixon, die door Newgarden werd ingehaald - Rosenqvist kwam ook binnen.

Met Rosenqvist's stop waren de kaarten redelijk duidelijk: Palou reed voorop, voor Newgarden, Dixon en McLaughlin, die allemaal niet meer hoefden te stoppen. Minder dan tien ronden voor het einde begon Newgarden de aansluiting te vinden bij Palou, terwijl Dixon ook niet ver weg was. Toch kwam die aansluiting er niet en Palou reed naar een fraaie zege, voor Dixon, die op de valreep nog plek drie van Newgarden af wist te snoepen. McLaughlin moest het doen met plek vier, Van Kalmthout eindigde na een uitstekende race op een zeer nette negende plek, het beste resultaat voor Dale Coyne Racing in een jaar of anderhalf.

Presentatrice Dieuwertje Blok is zondagavond op 67-jarige leeftijd overleden, zo maakte haar familie maandag bekend. Blok, onder andere bekend van Het Sinterklaasjournaal, kreeg vorig jaar de diagnose kanker en onderging een neusamputatie.

Oorspronkelijk was gepland dat ze begin vorige maand zou terugkeren als presentator van het NPO Klassiek-programma NTR Podium. Dat ze niet meer terug zou keren bij het Sinterklaasjournaal werd dit jaar ook al bekend.

De film Anora is de grote winnaar dit jaar bij de Oscars. De prijzen werden vannacht voor de 97e keer uitgedeeld in het Dolby Theatre in Hollywood. 

Met vijf beeldjes was dus de film, die het verhaal vertelt over een sekswerker die trouwt met de zoon van een Russische oligarch, de meest succesvolle. Naast Beste Film werd ook de Regie, Beste Vrouwelijke Hoofdrol, Scenario en Montage beloond met een Academy Award. De winst van Anora ging overigens gepaard met een sneer van presentator en comedian Conan O'Brien: "Blijkbaar zien Amerikanen graag een persoon die zich verzet tegen een machtige Rus", een overduidelijke verwijzing naar de gebeurtenissen rondom Donald Trump en Volodomyr Zelensky.

Adrien Brody won, zoals verwacht, 22 jaar na zijn rol in The Pianist wederom een Oscar voor Beste Mannelijke Hoofdrol. Hij won voor de film The Brutalist, een film die naast dat het nog twee prijzen won, ook werd geplaagd door een schandaal rondom het gebruik van AI tijdens het maken van de film.

Een ander groot schandaal rondom de film Emilia Pérez waren de tweets van de genomineerde Karla Sofia Gascón, die overigens wel gewoon op de rode loper verscheen nadat ze weken door de filmstudio uit de publiciteit was gehouden.

Naast alle Amerikaanse producties was er ook Nederlands succes. Ik Ben Geen Robot van regisseur Victoria Warmerdam won de prijzen voor Beste Korte Film, een unicum; nog nooit won een Nederlandse productie deze prijs. 

De volledige lijst met winnaars is hieronder te vinden:

Beste Film:

Anora, Alex Coco, Samantha Quan en Sean Baker, Producers 

Regie:

Sean Baker, Anora

Mannelijke Hoofdrol:

Adrien Brody, The Brutalist

Vrouwelijke hoofdrol:

Mikey Madison, Anora

Mannelijke Bijrol:

Kieran Culkin, A Real Pain

Vrouwelijke Bijrol:

Zoe Saldaña, Emilia Pérez

Beste Bewerkte Scenario:

Conclave, Scenario van Peter Straughan 

Beste Scenario:

Anora, geschreven door Sean Baker 

Beste Korte Animatiefilm:

In the Shadow of the Cypress, Shirin Sohani en Hossein Molayemi

Beste Kostuums:

Wicked, Paul Tazewell 

Beste Korte Film:

I’m Not a Robot, Victoria Warmerdam

Beste Makeup en Hairstyling:

The Substance, Pierre-Olivier Persin, Stéphanie Guillon en Marilyne Scarselli

Beste Soundtrack:

The Brutalist, Daniel Blumberg

Beste Animatiefilm:

Flow (Sideshow/Janus Films) 

Beste Cinematografie:

The Brutalist, Lol Crawley

Beste Documentaire:

No Other Land, Basel Adra, Rachel Szor, Hamdan Ballal en Yuval Abraham 

Beste Korte Documentaire:

The Only Girl in the Orchestra (Netflix) Molly O’Brien en Lisa Remington

Beste Montage:

Anora, Sean Baker 

Beste Internationale Film:

I’m Still Here, Brazilië

Beste Lied:

'El Mal' uit Emilia Pérez

Beste Productie Design:

Wicked, Nathan Crowley, Lee Sandales 

Beste Geluid:

Dune: Part Two, Gareth John, Richard King, Ron Bartlett en Doug Hemphill 

Beste Visual Effects:

Dune: Part Two, Paul Lambert, Stephen James, Rhys Salcombe en Gerd Nefzer

Minstens 25 Britse undercoveragenten hebben zich jarenlang voorgedaan als activisten en intieme relaties aangeknoopt met nietsvermoedende burgers, zonder hun ware identiteit te onthullen. Dit onthulde The Guardian, waarmee de omvang van deze grootschalige misleiding blootligt. De agenten infiltreerden politieke bewegingen en misbruikten de gevoelens van hun partners, wat resulteerde in diepe emotionele schade. Vier van hen kregen zelfs kinderen met vrouwen die niet wisten dat ze met een undercoveragent een relatie hadden.

Een van de slachtoffers, bekend als Jacqui, ontdekte pas twintig jaar na de geboorte van haar zoon dat de vader, Bob Lambert, een infiltrant was. Lambert had haar en hun kind verlaten met de valse bewering dat hij moest vluchten voor arrestatie. Andere vrouwen waren tot zes jaar lang betrokken bij undercoveragenten, zonder te beseffen dat hun partners hen bespioneerden in opdracht van de politie. De onthulling van deze bedrieglijke praktijken heeft bij de slachtoffers diepe psychologische littekens achtergelaten.

Het aantal vrouwen dat werd misleid is nog onbekend, maar meer dan 50 gevallen zijn al bevestigd. Sommige vrouwen gingen zelfs met de agenten naar bruiloften en begrafenissen, zonder te weten dat hun partners dubbelspel speelden. De schok en het verraad waren immens toen de waarheid naar boven kwam. Veel slachtoffers kampen sindsdien met wantrouwen in intieme relaties en emotionele trauma’s.

De omvang van deze misleiding komt naar buiten op het moment dat ITV een nieuwe documentaireserie uitzendt over de zogenoemde ‘spy cops’-affaire. De serie, mede tot stand gekomen met The Guardian, volgt vijf vrouwen die door grondig speurwerk de ware identiteit van hun voormalige partners ontdekten. Ze doorzochten obscure archieven en reisden zelfs naar het buitenland om de mannen die spoorloos waren verdwenen te ontmaskeren.

Hun onthullingen hebben geleid tot een grootschalig onderzoek naar de geheime politieoperaties die al sinds 1968 gaande zijn. De Britse overheid werd gedwongen een publieke onderzoekscommissie op te zetten, geleid door voormalig rechter John Mitting. Dit onderzoek richt zich niet alleen op de infiltratie van politieke groeperingen, maar ook op de vraag of leidinggevenden binnen de politie op de hoogte waren van de seksuele manipulaties.

Politiechefs hebben inmiddels excuses aangeboden en erkend dat deze misleidende relaties voortkwamen uit een "brede cultuur van seksisme en misogynie" binnen de politie. De leidinggevenden die deze undercoveragenten aanstuurden, deden niets om het misbruik te stoppen. Ondanks de excuses blijft de vraag hoe diep deze cultuur geworteld zit en hoeveel slachtoffers er nog niet weten dat zij werden misleid.

De geheime operaties, die begonnen in de jaren '70 en doorliepen tot 2010, betroffen in totaal 139 agenten die meer dan 1.000 politieke groeperingen infiltreerden. Hoewel de meesten zich richtten op linkse en progressieve bewegingen, ging hun spionage veel verder dan alleen politieke activiteiten. Ze verzamelden gedetailleerde informatie over privélevens, zoals vakanties, seksualiteit en financiële gegevens.

Slechts twee van de 25 onthulde undercoveragenten waren vrouwen. Daarnaast ontkennen nog drie spionnen dat ze seksuele relaties hebben gehad met hun doelwitten. Omdat veel identiteiten geheim blijven, is onduidelijk hoeveel vrouwen nog in onwetendheid verkeren over de ware aard van hun voormalige relaties.

Ter Illustratie (Afbeelding: Dall-E / FOK.nl)

Het nieuwe seizoen van Doctor Who, nummer 2, 15 of 41, afhankelijk van hoe je telt, start volgende maand en dus is het, zo dacht de BBC, hoog tijd voor een nieuwe trailer.

De trailer vult aan wat we na de laatste kerstspecial te zien kregen en bevestigt dat de casting van Varada Sethu in een andere rol dan die ze vorig seizoen speelde in het verhaal wordt geadresseerd; in dit seizoen is haar voornaamste rol die van Belinda Chandra als companion van de Doctor. Ook zijn Ruby, Kate en Mel kort te zien, net als de mysterieuze Mrs. Flood.

Doctor Who is vanaf 12 april weer wekelijks te streamen op Disney+ en te zien op BBC One.