FOK!toen: Blur - Blur (1997)

dekatophetspek

Vandaag keren we terug naar maandag 10 februari 1997. Het was namelijk op die dag dat het vijfde album van de Britse band Blur verscheen. In deze aflevering van FOK!toen blikken we terug op de totstandkoming van dit fijne album getiteld Blur.

Blur - Blur

De voorgaande tijd
De band Blur, die in 1988 was opgericht door zanger en toetsenist Damon Albarn, gitarist en zanger Graham Coxon, bassist Alex James en drummer Dave Rowntree, debuteerde in 1991 met het album Leisure. Met de daaropvolgende albums Modern Life Is Rubbish (1993), Parklife (1994) en The Great Escape (1995) zou de band al snel uitgroeien tot één van de toonaangevende bands binnen de Britpopscene.

Ook was de band voortdurend in het nieuws vanwege hun muzikale oorlog met de mannen van het minstens even populaire Oasis. In 1995 had de band Blur het album The Great Escape uitgebracht, die op de hoogste plaats van de Britse albumcharts binnen was gekomen en waarvan binnen een maand meer dan 1 miljoen exemplaren over de toonbank gingen.

De plaat verdween echter al even snel weer uit het collectieve Britse geheugen toen Oasis de plaat (What's the Story) Morning Glory? uitbracht. De plaat ging meer 4,7 miljoen keer over de toonbank en zou daarmee de op vier na bestverkochte plaat in de Britse muziekgeschiedenis tot op heden worden. Blur werd vanaf dat moment in de Britse media omschreven als een popbandje voor de middenklasse jeugd terwijl Oasis meer een band was van en voor de werkende klasse. Vooral Damon Albarn kon dat moeilijk verkroppen. Waar hij voorheen nog werd aangesproken als een volksheld was de muzikant naar zijn eigen mening verworden tot een publieke loser.

Blur - Blur 3

De wedergeboorte
Begin 1996 waren de spanningen hoog opgelopen tussen de bandleden van Blur. Zo had gitarist Graham Coxon de nodige kritiek op de playboy-achtige levensstijl van bassist Alex James en noemde hij Damon Albarn een controlfreak die in zijn eentje besloot in welke muzikale richting de band ging en wat het imago van Blur was. Dat het niet helemaal boterde tussen de bandleden was vooral goed te zien toen Albarn en Rowntree op de Italiaanse televisie een optreden gaven met een roadie en een kartonnen pop als vervangers van de afwezige Coxon en James.

Coxon had ondertussen te maken met een alcoholprobleem en was ook behoorlijk uitgeluisterd op de Britpop die ze tot op dat moment hadden geproduceerd. In de documentaire No Distance Left To Run uit 2010 zou Coxon in een interview aangeven dat hij vanaf die tijd vooral luisterde naar alternatieve Amerikaanse gitaarbandjes zoals Pavement en Yo la Tengo. Voorheen was Albarn nooit zo onder de indruk geweest van de Amerikaanse muziekwereld maar dankzij Coxon begon hij toch steeds meer naar bandjes op kleinere onafhankelijke labels te luisteren.

Ook Albarn moest erkennen dat het tijd werd om een nieuwe muzikale richting in te slaan. Albarn: "Ik kan de hele dag wel mooie popliedjes schrijven als ik achter een piano zit maar we moeten verder gaan met de band." De zanger nam contact op met producer Stephen Street en liet hem weten dat het volgende album een meer uitgekleed geluid moest krijgen. Ook Coxon liet weten dat hij er naar snakte om weer een plaat te maken waarmee ze hun fans opnieuw bang konden maken.

Blur - Blur 4

Commerciële zelfmoord
De opnames voor de nieuwe plaat van Blur met de werktitel Five begonnen in juni 1996 in de Mayfair Studios in Londen. Het titelloze album liet niet alleen een nieuw geluid van de groep horen maar was ook het eerste album dat op een andere wijze dan de voorgaande platen werd opgenomen. Waar Blur voorheen met volledig afgeronde nummers de studio indook was er dit keer meer ruimte om in de studio te jammen. Volgens drummer Dave Rowntree was de niet niet meer zo enthousiast in de studio aan het werk geweest sinds 1991. Blur had besloten dat commerciële druk en het schrijven van hitsingles geen prioriteit waren voor deze plaat, wat de atmosfeer in de studio alleen maar verbeterde.

Nadat het leeuwendeel van de plaat was opgenomen gingen de mannen van Blur naar IJsland, waar ze in Stúdíó Grettisgat in Reykjavík de zangpartijen van 'Strange News from Another Star', 'Essex Dogs', 'Beetlebum' en 'On Your Own' opnamen. Blur was het eerste album waarop Coxon de totale vrijheid kreeg om te componeren. Zo was Blur de eerste studioplaat waarop we de gitarist ook de leadvocalen konden horen zingen in het door hem alleen opgenomen nummer 'You're So Great'.

Blur - Blur 5

Nadat begin 1997 de promo's voor de plaat naar de schrijvende pers waren verstuurd waren de eerste reacties bepaald niet mals. Zo waren diverse journalisten er van overtuigd dat de band met hun nieuwe plaat veel van de fans van het eerste uur zouden verliezen. Tijdens de hoogtijdagen van de Britpop was Blur een band die vooral populair was bij meisjes vanaf een jaar of 15. De vrees voor een commerciële zelfmoord verdwenen echter al snel als sneeuw voor de zon toen de single 'Beetlebum' op de eerste plaats van de Britse singleslijst binnenkwam.

Blur in de media in 1997

De ontvangst
Toen het titelloze album van Blur op 10 februari in de platenwinkels verscheen duurde het niet lang voordat de plaat aan top van de Britse en Ierse albumcharts te vinden was. Ook was het album in de top 20 te vinden in Denemarken, Frankrijk, Finland, Italië, Noorwegen, Nieuw Zeeland, Spanje, Zweden, Zwitserland en Japan. In de Verenigde Staten zou de plaat niet verder komen dan de 62e plaats in de Billboard Top 100 en ook in de Nederlandse Album Top 100 kwam de plaat niet verder dan de 49e plaats. Wereldwijd zou het commercieel gezien toch wel de meest succesvolle plaat van Blur worden.

Blur - Blur 2

Het album Blur van Blur zou in Amerika voornamelijk positieve recensies krijgen. In hun thuisland waren de critici meer verdeeld. Zo werd de plaat geprezen in The Guardian, hield The Times zich meer op een neutraal vlak en werd de plaat de grond in geschreven in The Independent. Bij de NME Awards in 1998 werd het album genomineerd voor Beste Album van het Jaar, maar zag de prijs naar de plaat OK Computer van Radiohead gaan. Bij de 500 Greatest Albums of All Time-lijst van NME in 2013 zou Blur van Blur op de 137e plaats eindigen.