Thuisbioscoop voor weinig?

Je hoort het zo vaak in de marketing-praat van uitgevers, elk spel dat ze uitbrengen zou ‘immersive’ zijn. Met VR om de hoek kan dat waarheid worden, maar VR staat nog wel in de kinderschoenen. Waarschijnlijk lachen we over vijf jaar om waar de hardware-fabrikanten mee komen. Ondertussen zit ik thuis met een vrij kleine televisie, wel Full HD, maar daar is ook alles mee gezegd. Er zijn steeds grotere (en duurdere) televisies te koop, 4K staat ook al in de winkel naar me te staren, maar ik zoek voor mijn huidige game-, film- en serie-hobbies toch iets goedkopers. En ik denk dat ik het nu gevonden heb.

Ik heb BenQ gevraagd om mij een reviewexemplaar te sturen van een beamer waarvan zij vinden dat die ideaal is om films en series te kijken, maar natuurlijk ook om te gamen. Ik heb ze wel een eis gegeven: de prijs moet laag zijn. Want met wat rondkijken zie je ook beamers van enkele duizenden euro’s, maar gezien ik de Staatsloterij steeds maar niet win ligt deze ver boven mijn budget. BenQ leende de TH670 uit, een projector die niet eens op de Nederlandse site van de fabrikant staat. Een verrassende keuze. De beamer in kwestie is te koop in Nederland, voor zo’n 600 euro, in mijn ogen een betaalbaar product.

Wat specificaties: de TH-670 is een DLP-beamer. Het geeft 3000 Ansi-lumen, wat zeker niet verkeerd is voor deze techniek en prijsklasse. De contrast-ratio is 10000:1‎. Voor de mensen die dit allemaal abracadabra vinden: de beamer kun je bij daglicht gebruiken, maar verwacht dan geen haarscherp beeld. Vooral zwartwaarden hebben te lijden, gordijnen of lamellen zijn dus handig om je grootste vijand, de zon, uit je huiskamer te houden. In wat donkerdere omstandigheden, en 's avonds, heb je nergens last van en heb je een daadwerkelijke thuisbioscoop. Wil je een beamer hebben die met daglicht te gebruiken is, dan mag je flink in de buidel tasten, dan kom je in andere technieken die (nog) vrij prijzig zijn.

Wat maakt deze beamer zo geschikt voor gaming? De TH670 heeft bijvoorbeeld 3D-ondersteuning, al is dat in de gaming-wereld nu wel uitgestorven. Maar mocht je nog een PlayStation 3 hebben staan: de 3D-games kunnen ermee werken. Belangrijker is dat de beamer volgens de specificaties een lage lag-input heeft. Niets is irritanter dan een knop indrukken en een 100+ms later eens de actie op het beeld te zien. In singleplayer-games is dat nog niet gamebreaking, maar zo gauw je online gaat gamen, dan ben je 100% zeker dood voordat je je tegenstander in het vizier hebt.

Goed, uitpakken die hap en kijken wat het apparaat allemaal kan. Ik heb een gladde muur, dus vond een projectie-scherm niet nodig. De beamer staat op een afstand van 3 meter en levert een schermdiagonaal van meer dan 100 inch op, dus het zoeken naar een leuk geprijsde televisie die dat na kan doen wordt wel erg lastig. Handig is dat de beamer gewoon op tafel kan staan, en na het kijken of gamen weer opgeruimd kan worden. Je hebt geen lelijke televisie die het merendeel van de tijd maar tegen die muur aan hangt. De projector is niet zwaar, dus je zet hem zo opzij in een kast of ruime la.

BenQ heeft nog een gadget meegestuurd: een wireless kit. Het zou zonder lag het audio- en videosignaal naar de beamer moeten sturen, zodat je niet met een 3 meter lange HDMI hoeft te gaan stuntelen in je huiskamer. De kit bestaat uit een ontvanger en een basisstation, waarin je vier HDMI kunt stoppen. Dus met een televisiekastje, een Apple TV, Wii U en PlayStation 4 zit het al vrij snel erg vol. Je kunt natuurlijk ook gewoon alle HDMI-apparaten aan je receiver koppelen en die met een kabel aansluiten op het basisstation. De ontvanger sluit je aan op de TH-670 met een USB-kabel voor stroom en een HDMI-kabel voor het signaal. Wat jammer is, is dat sommige modellen van BenQ voorbereid zijn om de ontvanger ook aan de beamer te bevestigen, maar dat heeft de TH-670 niet. Je moet hem er dus echt naast zetten.

Goed, alles aansluiten is een fluitje van een cent, en instellen is ook vrij simpel. Heel veel is er dan ook niet te doen. Je kunt de lens alleen verticaal wat verschuiven. Ook is er een automatische regeling om te zorgen dat het beeld zichzelf automatisch recht op de muur projecteert. Je hoeft maar een paar stappen te doorlopen, waarin je bijvoorbeeld aan moet geven of het apparaat aan het plafond hangt, of op een tafel staat en of het dan heel dichtbij of veraf van de muur is. Ook handig is de automatische kleurencorrectie. Ik heb geen scherm, maar wel een heel lichtgroene muur. Die kleur kun je toevallig opgeven, waardoor de kleuren bijgesteld worden.

Eenmaal de simpele stappen te hebben doorlopen zoek ik wat in het vrij overzichtelijke menu naar wat er allemaal nog in te stellen valt. Dat is niet zo heel veel. Je kunt enkele voorgeprogrammeerde beeldmodi instellen, zodat contrast, kleurverzadiging, scherpte, tint en helderheid het beeld anders op de muur projecteren. Je kunt daarnaast nog meer aan kleuren corrigeren, omdat geen muur en geen omgeving hetzelfde is. Er is een bright modus, een vivid-modus, een film-modus en een game-modus. Die laatste doet waarschijnlijk zo min mogelijk om die response-tijd zo laag mogelijk te houden. Er zijn nog twee modi waar je je eigen voorkeuren kunt opslaan. Qua beeldpositiecorrectie is er niet veel naast de positie van de beamer, de muurkleur en de beeldratio.

Een van de meest bekende problemen van een DLP-beamer is de levensduur van de lamp. Volgens de site van BenQ gaat de lamp in de TH-670 tot wel 10000 uur mee. Dat komt waarschijnlijk omdat er gerekend is met de ECO-modus, waarmee de levensduur van de lamp vergroot wordt. Er komt net wat minder licht door, dus als je die modus wil gebruiken is dat het best in de avond. In het algemeen wordt gezegd dat lampen in beamers wel in kwaliteit, dus lichtsterkte, inboeten in de loop van de levensduur. Helaas kan ik het niet uitproberen, ik mag het apparaat geen tienduizend uur lenen, met mijn kijkgedrag zou dat 7 jaar duren. Een nieuwe lamp kost 150 euro, een lage prijs als je het over die duur hebt.

Maar wat kan het apparaat allemaal? Qua beeldkwaliteit is het zeker een hele verbetering. Een groot beeld, eindelijk kan ik de achterlijk kleine lettertjes bij enkele games met gemak lezen. In daglicht is het met de zwartwaarden slecht gesteld, het lage contrast is daar schuldig aan. In de avond kun je gerust in ECO-modus draaien en dan heb je prima, scherp beeld met goede kleuren. Het enige dat er kan gebeuren is het regenboogeffect. Je ziet dan de RGB-kleuren in de lichtbundel, vaak bij veel zwart/wit contrasterende beelden, als je in een bepaalde hoek voor het scherm zit. Er wordt gezegd dat de een er gevoeliger voor is dan een ander, die het nooit zal zien. Ik hoor bij de eerste lichting.

Heel soms heeft het basisstation problemen met het schakelen tussen apparaten. Soms pakt het station niet het juiste signaal en krijg ik of een sterk uitvergroot groen loginscherm van de PlayStation-console of Apple TV. Met Wii U of de KPN-ontvanger is het niet voorgekomen. Toen ik het apparaat direct op de beamer aansloot heb ik er geen last van gehad, maar een kabel door je woonkamer is natuurlijk lelijk, dus hopelijk kan een firmware-update het oplossen. Ondertussen heeft BenQ versie 2 aangekondigd van de Wireless kit, maar of ze dat probleem meteen ook aan hebben gepakt is nog niet te zeggen.

Het geluid uit de TH-670 is nogal meh. Er zit een 10 Watt speaker in, maar als je de complete thuisbioscoop-ervaring wil hebben klinkt dat nergens naar. Het is natuurlijk de bedoeling het geluid naar je versterker te sturen en die zijn specialistische taak op zich te laten nemen. Voor de audio uit de projector moet je het niet doen. Handig is het bij presentaties, mocht je de beamer er eens voor willen gebruiken. Maar voor entertainment is het gewoon te blikkerig. Er is ook een klein softwareprobleem met het geluid. Normaal start de beamer met het geluid op volume 3. Zet je die op 1, of 0 en zet je de beamer daarna uit, dan hoor je volume 3, maar staat het volgens de software nog op volume 1 of zelfs 0. Dus je kunt het niet meer zachter zetten. Even naar de settings om de geluid te resetten werkt, maar het is een raar probleem.

Maar die nadelen wegen niet op tegen de voordelen. Een enorm groot scherm en zeker ’s avonds ziet het er super uit. Films kijken wordt zo een stuk leuker, maar gaming is helemaal vet. Gelukkig heb je een lage lag. Volgens meerdere bronnen is deze 32ms, een prima waarde dus. Zelf kan ik deze niet checken, want apparatuur om dit te doen heb ik simpelweg niet. Online heb je dan ook geen nadeel, er zijn televisies die hogere lag hebben. Elke game op een muur maakt het nog indrukwekkender. Laat staan als je grafische pareltjes als Uncharted 4 of Star Wars: Battlefront speelt. Geen last van lag, offline of online, met of zonder de wireless kit is.

Wat extra’s die de TH-670 interessant kunnen maken: het apparaat ondersteunt ook 3D. Nu is 3D in gaming uitgestorven, maar films zijn er nog genoeg. Deze kijken prettig met de actieve brillen die je er helaas bij moet kopen. Daar zit een usb-oplaadkabeltje bij. Voor presentaties is het apparaat ook prima, de beelden zijn scherp en lezen dus prettig. Veel beamers in deze prijsklasse zorgen ervoor dat ze of goed zijn in video, of goed in beelden weergeven; de TH-670 heeft een gulden middenweg gevonden waardoor het apparaat interessant is voor beide doeleinden. Maar het meest interessante is de prijs. Voor nog geen 600 euro heb je een beamer in huis. Wel met enkele nadelen zoals hierboven beschreven.

Mocht je ook onder lichtere omstandigheden met een goed contrast willen kijken dan moet je de TH-670 links laten liggen en er wat meer geld tegen aan gooien, maar voor de thuisbioscoop in de avond heb je een goedkope projector met Full HD en 3D-mogelijkheden. Ideaal voor films, maar ook games door de lage response-tijd. Met een wireless kit erbij hoef je ook geen gehele dradenbende weg te werken, maar werkt het allemaal nog steeds snel. Alleen heb je soms wat problemen met het selecteren van apparaten, waardoor je het gewenste apparaat nog eens moet kiezen. Voor geluid is het makkelijk: sluit al je apparaten aan op je receiver en verbindt die met een kabel naar de beamer of wireless basisstation. Want die 10 Watt speaker is alleen leuk als je enige audiosysteem in huis een wekkerradio is.