FOK!filmblik: De Geschiedenis van de Toho Studio (Deel 4)

dekatophetspek

Vanaf 1962 ging de Toho Studio zich meer richten op sciencefiction en monsterfilms. Het grote succes van Mothra in 1961 had aangetoond dat het genre steeds populairder begon te worden. Met Akira Kurosawa's Sanjuro, het vervolg op de immense hitfilm Yojimbo, nam Toho voor lange tijd afscheid van de succesvolle regisseur.

Toho logo 2

In maart 1962 mocht het Japanse publiek kennismaken met het nieuwe monster Maguma in de sciencefictionfilm Yosei Gorasu (Gorath). De film van Ishiro Honda speelt zich af in het jaar 1980. Het ruimteschip JX-1 Hayabusa doet een onderzoek naar een mysterieuze ster genaamd Gorath die op ramkoers met de Aarde ligt. Met een gewaagd experiment op de Zuidpool probeert men de planeet te redden door middel van atoomraketten. Door de hitte van de raketten wordt ook de monsterlijke walrus Maguma gewekt en die is daar niet zo blij mee. Ondertussen komt Gorath steeds dichter op de planeet af, vernietigt de maan en veroorzaakt een enorme tsunami in Tokio.

Gorath

Gorath was na The Mysterians (1957) en Battle in Outer Space (1959) het afsluitende deel van Honda's space opera-trilogie. De special effects van Eiji Tsuburaya zijn weer om van te smullen. Vooral de beelden van het door overstromingen en aardbevingen geplaagde Tokio zijn voor die tijd onovertroffen realistisch in beeld gebracht. Gorath was de eerste film van Ishiro Honda waarbij Kan Ishii mocht opdraven voor de soundtrack, in plaats van zijn vaste componist Akira Ifukube. In 1964 zou Gorath ook in Amerika uitgebracht worden. Maguma, die door de Amerikaanse ditributeurs ook wel gekscherend Wally the Walrus werd genoemd sneuvelde echter op de montagetafel van de Amerikaanse studio. De film zou jammerlijk floppen.

King Kong vs Godzilla

1962 was ook het jaar dat de commercieel gezien meest succesvolle film uit de geschiedenis van Toho verscheen. In Kingu Kongu Tai Gojira (King Kong vs. Godzilla) van Ishiro Honda zijn we getuige van een ware titanenstrijd tussen twee van de grootste filmmonsters aller tijden. Mr. Tako (Ichirô Arishima) is de directeur van een farmaceutisch bedrijf die de herkomst van een wondermiddel heeft ontdekt. De bessen groeien op een eiland waar de inboorlingen een aapgod aanbidden. Door het eten van de geneeskrachtige bessen is de aap enorm gegroeid en het lijkt Mr. Kato dan ook een geweldige stunt om Kingu Kongu mee te nemen als promotie voor zijn wondermedicijn. Ondertussen loopt de Amerikaanse onderzeeër Seahawk vast op een ijsberg waar zeven jaar eerder Godzilla gevangen werd gezet. Nadat een reddingshelikopter arriveert breekt Godzilla uit en zet koers richting een Japanse basis. Nadat King Kong eerst nog een potje mag vechten met een megainktvis wordt de aap gevangen en naar Japan gebracht. De aap ontwaakt echter te vroeg en ontsnapt naar het vaste land van Japan, waar een strijd op leven en dood ontstaat tussen King Kong en Godzilla.

Het idee achter King Kong vs. Godzilla ontstond in 1960. Oorspronkelijk wilde Willis O'Brien de grote aap laten vechten met een gigantisch monster van Frankenstein. Net als in de originele King Kong-film wilde O'Brien stop-motion in zijn rolprent gebruiken maar nadat bleek dat dit veel te veel zou gaan kosten werd ervan afgezien. Producer John Beck ging vervolgens met het King Kong vs. Prometheus-script naar Toho, die na zeven jaar weer eens een Godzilla-film wilden maken. Ook markeerde de film het dertigjarige bestaan van de filmmaatschappij. Voor zowel King Kong als Godzilla was dit de eerste keer dat ze in kleur te aanschouwen waren op het witte doek. King Kong vs. Godzilla is zonder enige twijfel de (onbedoeld) meest humoristische monsterfilm die ooit door Toho werd uitgebracht. Desondanks zou King Kong vs. Godzilla de meest lucratieve Godzilla-film tot op heden worden. Alleen in Japan werd de film door 11,2 miljoen japanners in de bioscoop bezocht. King Kong vs. Godzilla zou in de zomer van 1963 in de Verenigde Staten uitgebracht worden in een zwaar verknipte versie.

Chusingura

Ook in 1962 werden er al remakes gemaakt. Zo verschijnt in augustus 1962 van regisseur Hiroshi Inagaki een bewerking van het klassieke verhaal Chushingura. In Chushingura: Hana no Maki, Yuki no Maki zien we hoe een groep van 47 ronin wraakt zweert nadat hun meester Naganori Asano (Yuzo Kayama) op slinkse wijze in de val is gelokt en ritueel zelfmoord heeft moeten plegen. Wat volgt is een intense en bloedige strijd tussen de ronin, aangevoerd door Oishi (Matsumoto) en de corrupte heerser Kira (Chusha Ichikawa). Chushingura is een film die zich kan meten met de betere films van Kurosawa. Het epische, bijna vier uur durende meesterwerk werd in twee afzonderlijke delen in de Japanse bioscopen vertoond. Dat het verhaal zelfs in deze tijd nog immens populair is blijkt wel uit het feit dat er in december 2013 onder de titel 47 Ronin een nieuwe bewerking van het klassieke verhaal zal worden uitgebracht ditmaal met Keanu Reeves in één van de hoofdrollen.

Matango
Matango

In augustus 1963 verschijnt er bij Toho een film die door velen als één van de meesterwerken van regisseur Ishiro Honda wordt gezien. Matango was gebaseerd op het boek The Voice in the Night van William Hope Hodgson en vertelt het verhaal van een groepje jongeren die met hun schip op een onbewoond eiland stranden. In eerste instantie denken de jongeren dat ze alleen zijn op het eiland, maar dan horen ze vreemde muziek. Als Kasai, één van de jongens in het gezelschap, op onderzoek uitgaat wordt hij aangevallen door een met mos bedekt wezen. Het is het begin van een dodelijke strijd waarbij de schipbreukelingen stuk voor stuk veranderen in paddenstoelachtige creaturen.

Het had weinig gescheeld of Matango was nooit uitgebracht. De transformatie van de jongeren in paddenstoelen liet uiterlijke kenmerken zien die nogal deden denken aan de gevolgen van de atoombommen op Hiroshima en Nagasaki, gebeurtenissen waar men liever niet aan terug wou denken. Ook de verwijzingen naar drugsgebruik - de ellende begon uiteindelijk nadat de hongerige tieners onbekende paddenstoelen gingen eten - werd niet echt gewaardeerd door de Japanse censuurraad. De film, die alleen in Japan werd uitgebracht, kreeg sindsdien een behoorlijke cultstatus.