In Memoriam: Mies Bouwman (1929 - 2018)

Vandaag bereikte ons het treurige nieuws dat Mies Bouwman is overleden. Bouwman was een televisielegende die ook wel de koningin en moeder van de Nederlandse televisie werd genoemd. Zo was ze destijds betrokken bij de allereerste inzamelactie op de Nederlandse televisie en presenteerde vele programma's. Een goed moment om eens terug te kijken op het leven van Mies Bouwman.

Mies Bouwman

De jonge jaren
Maria Antoinette Bouwman wordt op oudejaarsavond van 1929 geboren in Amsterdam. Haar vader was directeur van een reisbureau, lid van provinciale en gedeputeerde staten van Noord-Holland en bestuurslid van de KRO en haar moeder was de dochter van een leerfabrikant uit Brabant. Het gezin Bouwman met 5 kinderen woonde aanvankelijk in Heemstede maar verhuisde tijdens de Tweede Wereldoorlog naar Haarlem. Nadat ze in 1947 de middelbare meisjesschool had verlaten, had Bouwman diverse baantjes. Zo werkte ze een blauwe maandag op een kantoor en was stewardess.

Uit Het Vrije Volk van 5 oktober 1951

Aan het einde van de jaren 40 doet Bouwman auditie als radio-omroepster maar wordt afgewezen. Wel kan ze aan de slag bij de Wereldomroep waar ze het programma Het Schip Van De Week presenteert. Nadat Nederland in 1951 mocht kennismaken met het nieuwe fenomeen televisie werd Mies Bouwman door de leiding van de KRO gevraagd of ze een test wil doen als omroepster in televisiestudio Irene in Bussum. Na een tweede test wordt ze geselecteerd en maakt Bouwman haar debuut op dinsdag 16 oktober 1951 met het avondvullende programma Voor Oog en Oor. In het programma, waarmee de KRO haar debuut zou maken, zien we onder meer een demonstratie van een pottenbakker en een stel dansende doofstomme kinderen. Het programma zou vanaf dat moment eens in de twee weken uitgezonden worden.

 
Uit De Telegraaf van 30 september 1955

In De Hoofdrol
Vanaf mei 1952 is Mies Bouwman presentatrice van de eerste talkshow op de Nederlandse televisie. In het KRO-programma Gastenboek spreekt ze met Nederlanders die om één of andere reden in het nieuws waren verschenen. Dat kon een kampioen zijn bij een lokale sportwedstrijd maar ook een schrijver van een boek die elk een handtekening in een gastenboek achterlieten. Gastenboek werd opgenomen in Studio Irene waar ook cameraman Leen Timp werkte. Niet lang daarna kregen Bouwman en Timp een spraakmakende affaire. Timp was op dat moment echter nog getrouwd en Bouwman werd onder druk van de KRO leiding gedwongen om haar baan als omroepster op te geven.

Na nog een blauwe maandag te hebben gewerkt als journaliste voor de Volkskrant en De Telegraaf trouwt Bouwman op 22 september 1955 in Londen met de dan inmiddels gescheiden Leen Timp. Diezelfde maand is Bouwman als omroepster te zien bij de AVRO op de zaterdagavond. Op 1 januari was Mies Bouwman voor het eerst te zien als presentatrice van het programma In De Hoofdrol, waarin ze acteur Ko van Dijk in het zonnetje zet. Het programma was gebaseerd op Dit Is Uw Leven, een programma uit de jaren vijftig. Bouwman zou het programma, dat werd opgenomen in de Singer Concertzaal in Laren, tot 1961 presenteren.

Eind november 1962 bereikt Bouwman een hoogtepunt in haar carrière, namelijk de presentatie van de AVRO marathon-uitzending Open Het Dorp. Vanuit de RAI in Amsterdam begon op 26 november de 23 uur durende uitzending van de AVRO op zowel de radio als televisie, waarbij ruim 50 miljoen gulden werd ingezameld voor het aanleggen van een woongemeenschapswijk en zorginstelling voor lichamelijk gehandicapten. Over deze televisieuitzending schreven wij eerder deze FOK!toen.

Zo Is Het Toevallig Ook Nog Eens Een Keer
Vlak voordat Mies Bouwman de actie Open Het Dorp zou presenteren had ze bij de AVRO-directie een voorstel ingediend voor een nieuw programma, gebaseerd op That was the week that was van de BBC. De AVRO zag echter geen heil in het voorstel van Mies Bouwman voor dit satirische programma waarin actualiteiten op scherpzinnige wijze werden besproken. De VARA had echter wel oren naar het idee van Bouwman en zo verscheen op 9 november 1963 de eerste aflevering van het zeer spraakmakende programma Zo Is Het Toevallig Ook Nog Eens Een Keer.

Vooral de derde aflevering van de serie, met een item over beeldreligie (Acteur Peter Lohr sprak een gebed uit tot het Beeld - waarmee de televisie werd bedoeld), dat de vorm had van het christelijke Onzevader) en een harde aanval op het Nederlandse koningshuis, zorgt voor veel ophef. Er waren de nodige opzeggingen van leden van de VARA, er werden vragen over gesteld in de Tweede kamer en Mies Bouwman was gedwongen om te stoppen met het programma wegens de vele telefonische bedreigingen van haar gezin. Ook verschijnt ze een tijd niet meer in het openbaar.

Mies En Wim Sonneveld in Mies En Scène

Comeback
Pas in 1965 zou Mies Bouwman weer terugkeren op het kleine scherm als presentatrice van het programma Anders Dan Anderen. Ook presenteert ze vanaf dat moment het radioprogramma Even Napraten, dat elke zaterdagavond te horen is op Hilversum 1. Nadat ze op 11 augustus 1965 een feestelijk programma op de televisie presenteert vanwege de tweemiljoenste kijker in Nederland lijkt de eerder verguisde Mies Bouwman weer helemaal in de harten te zijn gesloten van de Nederlanders.

Van 1965 tot 1969 maakt Mies Bouwman vooral naam met de 58 afleveringen van het populaire programma Mies En Scène, waarin ze vanuit een zogenaamde zig-zag stoel spreekt met bekende landgenoten. Op 6 december 1968 komt het programma behoorlijk in het nieuws als er live op de televisie een oproep wordt gedaan voor hulpsinterklazen. Men had verwacht dat er enkele tientallen mensen zouden reageren maar uiteindelijk staan er zo'n 300 hulpsinterklazen in de televisiestudio.

Een van de Acht

Eén Van De Acht
Vanaf 1969 tot en met 1973 presenteert Mies Bouwman eens per maand het kijkcijferrecordsbrekende spelprogramma Eén Van De Acht voor de VARA. In het programma ging een viertal koppels de strijd met elkaar aan door middel van allerlei spelletjes waarna uiteindelijk twee personen de eindronde zouden bereiken. Deze moesten elk in een stoel plaatsnemen om algemene kennisvragen te beantwoorden waarbij de beroemde woorden 'Licht uit, spot aan' werden uitgesproken. De winnaar mocht vervolgens achter een schot gaan zitten en zag dan op een lopende band allerlei artikelen voorbijkomen. De voorwerpen die de winnaar daarna binnen een minuut kon opnoemen mocht hij of zij meenemen.

In 1974 keert Mies Bouwman terug naar de AVRO waar ze het programma Een mens wil... (op de vrijdagavond wel eens even zitten en een beetje lachen want er is al genoeg ellende op de wereld) presenteert, waarin wensen van kijkers worden vervuld. Het programma, wat slechts één seizoen te zien is, was bedoeld als opvolger van Eén Van De Acht maar is bij lange na niet zo populair. In de uitzending van januari 1975 krijgt Bouwman wel een bijzondere wens van een kijker. Of ze niet nog eens Eén Van De Acht zou willen doen? Bouwman zou in 1976 weer een achttal afleveringen van de spelshow presenteren.

Telebingo
Pas in 1979 zou Mies Bouwman weer op de televisie te zien zijn met een kijkcijferkanon. Telebingo is een spelprogramma waarin kijkers mee kunnen spelen door middel van een bingokaart en waarvan de opbrengsten ten goede komen van het Nationaal Fonds Sport Gehandicapten om de Paralympics in Arnhem te organiseren.! Telebingo was ook het eerste televisieprogramma op de Nederlandse televisie waarin men een gloednieuwe auto kon winnen of een geldprijs van maar liefst 100.000 gulden. Bouwman zou het zeer populaire programma presenteren tot 1981.

Vanaf die tijd is Bouwman vaak in eenmalige programma's te zien zoals Mies Bouwman ontmoet Danny Kaye (1981), het jubileumprogramma Juliana 75 (1984) en de hongersnood aktie Een voor Afrika (1984). Vanaf 1985 is Mies weer op de buis te zien met haar programma In De Hoofdrol. Ditmaal zijn het echter nietsvermoedende Nederlanders die door Mies op de opnamedag uitgenodigd worden om mee te gaan naar theater ’t Spant te Bussum, waar ze worden geconfronteerd met vele familieleden en vrienden. Een programma dat veel gedenkwaardige momenten zou opleveren.

De laatste jaren
Nadat Mies Bouwman in 1993 een zestal afleveringen van In De Hoofdrol heeft gemaakt moet de populaire presentatrice vanwege gezondheidsproblemen stoppen met haar werk voor de televisie. Na een 42-jarige carrière op de Nederlandse buis neemt Bouwman in 1993 afscheid van het door haar zo geliefde publiek. Toch verschijnt ze daarna nog met regelmaat op het scherm. Zo heeft Bouwman in december 1996 een drie uur durend gesprek met prinses Margriet, is ze in januari 2000 te gast bij Ivo Niehe en De TV Show Op Reis en is ze in augustus 2002 nog te gast in het avondvullende programma Zomergasten.

In 2011 is Bouwman voor het laatst op de televisie te zien als tafeldame in een speciale aflevering van VARA's De Wereld Draait Door met een eerbetoon aan Willem Duys. In 2017 verschijnt het boek Gewoon Mies met een aantal van de leukste columns die ze in de jaren zeventig en tachtig voor het weekblad Margriet schreef. Bouwman overleed op 26 februari 2018 op 88-jarige leeftijd thuis in het bijzijn van haar familie.