In Memoriam: Tom Petty (1950-2017)

3 oktober 2017 zal de geschiedenisboeken ingaan als de dag waarop we wederom afscheid moesten nemen van een groot muzikant. Er lopen tenslotte op deze aardkloot niet al te gek veel muzikanten rond waarvan meer dan 80 miljoen platen over de toonbank gingen. In deze In Memoriam blikken we terug op het leven van de muzikale duizendpoot Tom Petty.

Tom Petty
Tom Petty (1950 - 2017)

De vroege jaren
Thomas Earl Petty wordt op 20 oktober 1950 geboren in Gainesville, Florida. Als hij 11 jaar oud krijgt de jonge Petty interesse voor rock-'n-roll muziek als hij een ontmoeting heeft met niemand minder dan Elvis Presley. In de zomer van 1961 werkt een oom van Petty op de filmset van de Presley-film Follow That Dream en de jonge knaap mag een dag meelopen achter de schermen van de rolprent. Petty was vanaf dat moment een groot fan van Presley.

In 1964 ziet Petty The Beatles optreden in de Ed Sullivan Show en vanaf dat moment weet hij al wat zijn toekomst gaat worden. In een interview uit 2006 wist Petty zich dat moment heel goed te herinneren: "Vanaf het moment dat ik The Beatles zag optreden in de Ed Sullivan Show wist ik dat dit de weg naar bekendheid was. Dit was hoe je dat moest doen. Je zorgt dat je vrienden maakt en dat je een band vormt die voor zichzelf kan zorgen. En dan ga je muziek maken. Je hebt plezier in wat je doet. Ik ben nooit een liefhebber van sport geweest. Ik was wel een groot fan van Elvis. Maar bij The Beatles zag ik iets wat ik zelf ook kon doen. Ik wist dat ik daar toe in staat was. Het duurde dan ook niet lang voordat ik in elke garagebox haast wel een bandje te vinden was." Na een blauwe maandag nog te hebben gewerkt als grafdelver rolde Petty dan ook al snel het muzikale vak in.

Mudcrutch - Depot Street
Mudcrutch - Depot Street (1975)

Mudcrutch
Aan het einde van de jaren zestig richten Tom Petty en Tom Leadon de band The Epics op. Vanaf 1970 luistert de band naar de naam Mudcrutch en bestaat naast zanger en bassist Tom Petty en zanger en gitarist Tom Leadon uit zanger Jim Lenahan, gitarist Mike Campbell en drummer Randall Marsh. In 1972 verlaten Leadon en Lenehan de band en vind de band een nieuwe bassist in de persoon van Danny Roberts. Ook werd de band uitgebreid met toetsenist Benmont Tench. Met deze bezetting werd Mudcrutch de huisband van de Dub's Lounge in Gainesville.

In 1974 tekent Mudcrutch een platencontract bij Shelter Records en verkast naar Los Angeles. Een jaar later verschijnt met 'Depot Street' de enige single van Mudcrutch die helaas de hitlijsten niet weet te bereiken. Niet lang daarna besluit Danny Roberts om de groep te verlaten en werd zijn plaats in de band overgenomen door Charlie Souza. Mudcrutch maakte nog opnames in de studio van Leon Russell maar het duurde de platenmaatschappij allemaal te lang en ze ontbonden eind 1975 het platencontract. Petty, Campbell en Tench zaten niet bij de pakken neer maar besloten om samen met Stan Lynch en Ron Blair, beiden eveneens afkomstig uit Gainesville, een nieuwe band te gaan beginnen.

Tom Petty And The Heartbreakers (1976)
Tom Petty And The Heartbreakers (1976)

Tom Petty And The Heartbreakers
Nadat Mudcrutch was opgehouden te bestaan wou Tom Petty als solo-artiest verder gaan. Tench, Blair en Lynch begonnen met een nieuwe band en Petty was zeer te spreken over de muziek die ze nu produceerden. Het duurde dan ook niet lang voordat ook Petty en Campbell deel uit gingen maken van de band die al snel naar de naam Tom Petty And The Heartbreakers zou gaan luisteren.

In 1976 brengen Tom Petty And The Heartbreakers hun titelloze debuutalbum uit op Shelter Records. In hun thuisland wordt de plaat niet opgemerkt maar in het Verenigd Koninkrijk is men wel te spreken over de band en zijn Tom Petty And The Heartbreakers te zien in het programma Top Of The Pops met hun single 'Anything That's Rock 'n' Roll'.

Nadat voormalig The Byrds-muzikant Roger McGuinn in 1977 het nummer 'American Girl' van Tom Petty heeft opgenomen worden het daaropvolgende jaar de singles 'Breakdown' en 'American Girl' van Tom Petty And The Heartbreakers opnieuw uitgebracht en wordt ditmaal de Amerikaanse Top 40 wel bereikt. In 1978 verschijnt ook tweede album You're Gonna Get It! waarmee Tom Petty And The Heartbreakers hun eerste gouden plaat te pakken hadden. Op de plaat komen we ook de singles 'I Need to Know' en 'Listen To Her Heart' tegen.

Damn The Torpedoes (1979)
Damn The Torpedoes (1979)

Zuidelijke accenten
In 1979 verschijnt het derde album van Tom Petty And The Heartbreakers getiteld Damn The Torpedoes op Backstreet Records, een dochtermaatschappij van MCA Records. Het door velen gelauwerde album zou voor de grote doorbraak van de groep zorgen en werd alleen van de hoogste positie in de Billboard Top 200 gehouden door de muurhoge positie van The Wall van Pink Floyd. Op het door Jimmy Iovine geproduceerde album komen we ook de hitsingles 'Don't Do Me Like That' en 'Refugee' tegen. Damn The Torpedoes zou alleen in Amerika al meer dan 3 miljoen keer over de toonbank gaan en werd met een drietal platina platen bekroond.

In 1980 gaat de band aan de gang met hun volgende plaat die de werktitel Benmont's Revenge krijgt en uiteindelijk zou luisteren naar de titel Hard Promises. Ook neemt de groep een duet op met Stevie Nicks van Fleetwood Mac getiteld 'Insider'. In ruil zijn The Heartbreakers te horen als backingband bij het nummer 'Stop Draggin' My Heart Around' op het album Bella Donna van Stevie Nicks. Door Hard Promises ontstaat er een relletje tussen Tom Petty en platenmaatschappij MCA. MCA wou het nieuwe album van Tom Petty And The Heartbreakers, net als de platen Gaucho van Steely Dan en de soundtrack van de film Xanadu met Olivia Newton-John en de Electric Light Orchestra, een dollar duurder maken dan een standaard album. Petty dreigde vervolgens om het album helemaal niet uit te brengen of om de titel te veranderen in Eight Ninety-Eight en de platenmaatschappij zag dan ook al snel af van hun woeste verkoopplannen.

In 1982 brengen Tom Petty And The Heartbreakers hun vijfde album Long After Dark uit. Bassist Ron Blair had de groep verlaten en zijn plaats was overgenomen door Howie Epstein (ex-Del Shannon). Op de plaat komen we ook de redelijk scorende singles 'You Got Lucky' en 'Change of Heart' tegen. De totstandkoming van de daaropvolgende plaat Southern Accents was er eentje die niet zonder slag of stoot ging. Zo was Petty zo gefrustreerd tijdens het afmixen van de plaat dat hij met zijn vuist tegen een stenen muur sloeg en daarbij zijn linker pols brak. Op de plaat komen we ook de single 'Don't Come Around Here No More' tegen, een liedje met een prachtige videoclip en een op zijn zachtst gezegd nogal opvallende achtergrond.

Het nummer 'Don't Come Around Here No More' werd gebaseerd op een ervaring van producer David Stewart (Eurythmics) met Stevie Nicks van Fleetwood Mac. Nicks had een dag eerder een punt gezet achter haar relatie met Eagles-gitarist Joe Walsh en Stewart uitgenodigd om bij haar thuis langs te komen waar een feestje zou worden gehouden naar aanleiding van een optreden van Eurythmics in Los Angeles. Stewart had geen idee wie ze was maar ging op de uitnodiging in. Terwijl een groot deel van de feestgangers in de toiletten om urenlang coke te snuiven besloot Stewart om niet te laat te gaan slapen. Om 5 uur 's morgens werd Stewart wakker en zag hij Nicks in zijn slaapkamer bezig was om Victoriaanse kleding aan te trekken. De hele situatie deed Stewart wel wat denken aan het verhaal van Alice In Wonderland. De volgende ochtend nam Nicks definitief afscheid van Walsh met de woorden "Don't Come Around Here No More".

Southern Accents (1985)
Southern Accents (1985)

Na een uiterst succesvolle toernee door Amerika verschijnt in 1985 het album Pack Up the Plantation: Live! Ook doet de band samen met Bob Dylan de True Confessions Tour door Australië, Japan en Noord-Amerika (1986) en Europa (1987). In 1987 verschijnt ook de plaat Let Me Up (I've Had Enough) met het door Petty, Dylan en Campbell geschreven nummer 'Jammin Me'. De single zou de 18e plaats halen in de Amerikaanse hitlijsten.

Traveling Wilburys (1988)
Traveling Wilburys (1988)

Traveling Wilburys
In 1988 zijn George Harrison, Jeff Lynne en Roy Orbison op bezoek bij Bob Dylan in Malibu om aldaar een nummer op te nemen voor de achterkant van de single 'This Is Love' van de ex-Beatle. Harrison was echter eerder die dag zijn gitaar vergeten toen hij op bezoek was bij Tom Petty en hij besloot hem te vragen om mee te doen aan de opnames. De platenmaatschappij was echter van mening dat 'Handle With Care' veel te goed was om als B-kant van een single te fungeren en vroeg de mannen of ze geen zin hadden om meer materiaal op te nemen. Hiermee was de supergroep Traveling Wilburys geboren.

In mei 1988 doken de mannen tien dagen de studio van David Stewart in om hun eerste album op te nemen. De eigenlijk als grap begonnen band Traveling Wilburys werd nog grootser toen de muzikanten elk een pseudoniem aannamen en deden alsof ze half-broers van elkaar waren. Zo luisterde Tom Petty naar de naam Charlie T. Wilbury, Jr. Op 6 december 1988 overleed Roy Orbison aan de gevolgen van een hartaanval. Als eerbetoon brachten de Traveling Wilburys het nummer 'End Of the Line' met een indrukwekkende clip waarin we de gitaar van orbsion op een lege stoel zien staan terwijl de rest van de band speelt.

Into the Great Wide Open
In 1989 brengt Tom Petty zijn eerste solo-album Full Moon Fever uit. Met hitsingles als 'I Won't Back Down', 'Free Fallin'' and 'Runnin' Down a Dream' was het album een groot succes, wat op zich ook niet zo vreemd is als je weet dat Petty op de plaat werd bijgestaan door grootheden als Jeff Lynne, George Harrison, Roy Orbison en Phil Jones. Als in 1990 een verzamelalbum van Tom Petty And The Heartbreakers zal worden uitgebracht komt de band opnieuw in de studio bijeen om daar de nieuwe track 'Mary Jane's Last Dance' en Thunderclap Newman's 'Something in the Air' op te nemen. Het zouden tevens de laatste opnames met Stan Lynch zijn. Van Greatest Hits zouden 10 miljoen exemplaren verkocht worden.

Van de Traveling Wilburys zou in 1990 nog het album met de misleidende titel Traveling Wilburys Vol. 3 verschijnen. De titel van het album was een reactie van George Harrison op een eerder verschenen bootleg getiteld Volume 2. Nadat Harrison in 1991 zijn toernee door Japan had afgerond liep hij met het idee om met de Traveling Wilburys het podium op te gaan. Het zou helaas nooit gaan gebeuren.

In 1991 brengen Tom Petty And The Heartbreakers met veel succes het door Jeff Lynne geproduceerde album Into the Great Wide Open uit. Vooral de singles 'Into the Great Wide Open', 'Learning to Fly' en 'Out in the Cold' doen het erg goed en eindigen aan top van de Amerikaanse charts. Daarbij zat er bij het titelnummer een zeer opvallende videoclip met onder meer Johnny Depp, Gabrielle Anwar, Faye Dunaway, Matt LeBlanc, Terence Trent D'Arby en Chynna Phillips.

Wildflowers (1994)
Wildflowers (1994)

In 1994 tekent Petty een platencontract bij Warner Bros. en neemt samen met Rick Rubin het album Wildflowers op. Van de plaat worden in Amerika zo'n 3 miljoen exemplaren verkocht. Twee jaar later komen Tom Petty And The Heartbreakers weer bijeen om de soundtrack op te nemen voor de film She's the One met Cameron Diaz en Jennifer Aniston in de hoofdrol. In 1999 duiken Tom Petty And The Heartbreakers samen met Rick Rubin de studio in om het album Echo op te nemen. De plaat haalde de Top 10 van de Amerikaanse charts en ook de single 'Room at the Top' scoorde flink. Dat de band die top behoorlijk had bereikt werd datzelfde jaar duidelijk toen Tom Petty And The Heartbreakers eindelijk hun langverdiende ster kregen op de Hollywood Walk of Fame.

Echo (1999)
Echo (1999)

De laatste jaren
In 2005 vieren Tom Petty And The Heartbreakers hun dertigjarige bestaan met een optreden als hoofdact op de vijfde editie van het toonaangevende Bonnaroo Music and Arts Festival. Het is tevens de aftrap van een uitgebreide toernee waarbij de groep het podium deelt met artiesten als Pearl Jam, The Allman Brothers Band en Trey Anastasio. Drie jaar later worden velen aangenaam verrast als Tom Petty, Benmont Tench, Mike Campbell, Randall Marsh en Tom Leadon weer opnames maken als Mudcrutch. Naast een volledig album verschijnt er ook een indrukwekkende live-EP van de groep.

In 2010 brengen Tom Petty And The Heartbreakers het album Mojo uit. Op het album, dat grotendeels in één take werd opgenomen, horen we duidelijk de invloed van de traditionele bluesmuziek terugkomen. Mojo zou de hoogste plaats bezetten in de Amerikaanse albumcharts en ook in Zweden en Canada deed de plaat het erg goed.

Hypnotic Eye (2014)
Hypnotic Eye (2014)

In 2014 verschijnt Hypnotic Eye, het dertiende en tevens laatste album van Tom Petty And The Heartbreakers, die vanuit het niets op de eerste plaats binnenkomt in de Billboard 200. Hypnotic Eye was een plaat in de stijl van klassiekers als Tom Petty and the Heartbreakers (1976) en You're Gonna Get It! (1978) en was het enige album van Tom Petty And The Heartbreakers die de nummer 1 positie in beslag wist te nemen in hun thuisland. In 2015 duikt Petty weer met Mudcrutch de studio in hun tweede studioalbum 2 op te nemen. Met de plaat werd wederom de top 10 van de US Billboard 200 bereikt.

Ter gelegenheid van hun 40-jarig bestaan gaf de band in 2016 en 2017 een toernee met 53 concerten in 24 staten die vorige week werd afgesloten met een drietal imponerende concerten in de Hollywood Bowl in Los Angeles. Petty had eerder al aangegeven dat dit de allerlaatste optredens van de groep zouden gaan worden omdat hij meer tijd met zijn familie wilde doorbrengen. In de nacht van zondag op maandag werd Tom Petty bewusteloos aangetroffen in zijn huis in Malibu. De muzikant bleek een hartaanval te hebben gehad. Tom Petty overleed op 66-jarige leeftijd in het bijzijn van familieleden, vrienden en bandleden.

Oh, my my, oh, hell yes.
You got to put on that party dress.
It was too cold to cry when I woke up alone.
I hit my last number and walked to the road.