FOK!toen: Pink Floyd - The Piper at the Gates of Dawn

Het is deze maand alweer een halve eeuw geleden dat we voor het eerst kennis mochten maken met één van de meest psychedelische debuutalbums aller tijden. Het was namelijk op 5 augustus 1967 dat de epische debuutplaat The Piper at the Gates of Dawn van de Britse band Pink Floyd verscheen. Een goed moment dus om eens terug te kijken op de totstandkoming van deze fijne plaat.

The Piper At The Gates Of Dawn

De vroege jaren
Voor het ontstaan van de groep Pink Floyd moeten we terug naar het jaar 1963. Gitarist George Roger Waters en drummer Nicholas Berkeley Mason studeren in die tijd architectuur aan de London Polytechnic en spelen samen met zanger Keith Noble en zijn zingende zus Sheilagh Noble en bassist Chris Metcalfe in een leuk beatbandje waarmee voornamelijk liedjes van bands als The Searchers wordt gespeeld. Als ook mede-student en gitarist Richard William Wright zich bij de groep aansluit krijgt de band de naam Sigma 6. Ook vind de band een manager en tekstschrijver in de persoon van mede-student Ken Chapman.

Vanaf het einde van 1963 zou de band regelmatig van bezetting wisselen. Zo wordt de band in 1964 uitgebreid met gitarist Bob Klose. Roger Waters zou de plaats overnemen van Metcalfe als bassist. De band Sigma 6 werd steeds meer een bluesband en ging dan ook op zoek naar een nieuwe bandnaam. Zo werden er optredens gedaan als the Meggadeaths, the Abdabs, the Screaming Abdabs, Leonard's Lodgers, the Spectrum Five en The Tea Set.

Syd Barrett
Syd Barrett

Syd
Nadat Metcalfe en de Noble's in 1964 de band hadden verlaten vond The Tea Set een nieuwe gitarist in de persoon van Syd Barrett. Barrett hield zich al vanaf zijn elfde bezig met het bespelen van instrumenten zoals een ukelele, een banjo en een akoestische gitaar. Vanaf 1961 speelt Barrett in de groep Geoff Mott and The Mottoes. De band deed voornamelijk huiskameroptredens waarbij ook Roger Waters vaak in het publiek te vinden is.

In september 1962 studeert Barrett kunst aan Cambridge Technical College en loopt daar ene David Gilmour tegen het lijf. Vanaf het einde van dat jaar komt Barrett in aanraking met de muziek van The Beatles. Als Barrett in de lente van 1963 de Rolling Stones ziet optreden is hij zeer onder de indruk van het rauwe bluesgeluid. Vanaf eind 1963 speelt Barrett in de band Those Without en doet ook een aantal akoestische concerten met Gilmour. Gedurende 1964 maakt de gitarist deel uit van de band The Hollerin' Blues. Barrett zou daarna naar Londen verhuizen om een studie kunstschilderen te gaan volgen aan de Camberwell College of Arts.

Nadat Barrett begin 1965 deel uit was gaan maken van de band The Tea Set vond de band ook een nieuwe zanger in de persoon van Chris Dennis. Dennis was technicus bij de Royal Air Force en moest vanwege zijn baan al snel weer afstand doen van de band. Syd Barrett zou vanaf dat moment de frontman van de groep worden. Via een vriend van Wright kan de band eind 1965 gratis opnames maken in een studio. De band, op dat moment bestaande uit zanger en gitarist Syd Barrett, gitarist Radovan Klose, bassist en zanger Roger Waters, toetsenist Richard Wright, drummer Nick Mason en zangeres Juliette Gale, neemt in totaal 6 tracks op, waaronder vijf nummers van Syd Barrett, eentje van Roger Waters en een cover van Slim Harpo. Deze demo's zouden pas in 2015 officieel worden uitgebracht.

The Pink Floyd
The Pink Floyd

The Pink Floyd
Als The Tea Set op zekere avond met een andere band met dezelfde naam moet optreden komt Syd met het idee om hun band naar zijn favoriete bluesmuzikanten te vernoemen; Pink Anderson en Floyd Council. Niet lang daarna werd The Pink Floyd Sound de huisband van de Countdown in Londen, waar ze elk weekend een drietal optredens van elk 90 minuten gaven. Gelukkig hadden de mannen al ontdekt dat je een bekend liedje een stuk langer kon maken met lang uitgerekte gitaarsolo's.

In 1966 worden Peter Jenner en Andrew King manager van de band die inmiddels ook betaalde optredens mag verzorgen en kopen voor £1000,- (omgerekend naar deze tijd een bedrag van zo'n 18.592 euro) aan nieuwe instrumenten en apparatuur voor de band. Vanaf dezelfde tijd luistert de groep naar de naam The Pink Floyd. Onder leiding van Jenner en King krijgt de band meer optredens in de Londense undergroundclubs. Ook weten ze er via connecties voor te zorgen dat er over The Pink Floyd wordt geschreven. Er valt tenslotte genoeg te vertellen over de avontuurlijke muziek van het Britse viertal, welke wordt begeleid door een voor die tijd nog ongekende lichtshow met vloeistofprojecties.

Pink Floyd in de UFO Club
Pink Floyd in de UFO Club

Een nieuwe muzikale koers
Vanaf het einde van 1966 neemt The Pink Floyd afstand van de rhythm-'n-blues en gaat zich steeds meer richten op de door Syd Barrett geschreven composities. Barrett heeft in die tijd al kennis gemaakt met LSD en laat zich voor zijn schrijfsels inspireren door de sprookjes van Grimm, The Hobbit en Lord Of The Rings van Tolkien en de I-Ching. Zo werden er al nummers gespeeld als 'Astronomy Domine', 'Take Up Thy Stethoscope and Walk', 'Candy and a Currant Bun' en 'Interstellar Overdrive'. Dat de experimentele klanken van The Pink Floyd niet door iedereen werd begrepen bleek toen de groep een optreden voor een katholieke jongerenclub en achteraf te horen kreeg dat ze geen vergoeding kregen omdat ze geen muziek zouden hebben gespeeld!

In november 1966 regelen Jenner en King een opnamesessie in de Thompson Private Recorders in Hemel Hempstead. Bij deze sessie worden de liedjes 'Interstellar Overdrive', 'Lucy Leave', 'Stoned Alone' en 'Silas Lane' opgenomen. Vanaf 1967 beginnen ook de platenmaatschappijen de groep in de gaten te krijgen en UFO club manager Joe Boyd regelt dat er op 27 februari nog een opnamesessie wordt gedaan in de Sound Techniques in West Hampstead. Bij deze sessie neemt The Pink Floyd de tracks 'Interstellar Overdrive', 'Arnold Layne', 'Let’s Roll Another One' (later beter bekend als 'Candy And A Currant Bun') en 'Nicks Boogie' op. Drie dagen later tekent The Pink Floyd een contract bij EMI en krijgt een voorschot van £5000,- (omgerekend naar deze tijd een bedrag van zo'n dikke 90.000 euro) voor de opnames van hun eerste album. Op 16 maart beginnen de mannen van The Pink Floyd, samen met de befaamde technicus en producer Norman Smith, aan de opnames voor hun eerste album in de Abbey Road Studios in London.

In juni 1967 verscheen als voorproefje van het album de single 'See Emily Play', met op de B-kant het liedje 'Scarecrow'. Het nummer werd op 21 mei 1967 opgenomen en was alleen te vinden op de Amerikaanse persing van The Piper at the Gates of Dawn. Tussen juli 1967 en eind 1968 werd de single tot driemaal toe uitgebracht in Amerika maar wist daar de hitlijsten niet te bereiken. The Pink Floyd ging ondertussen door met hun optredens in de Londense UFO Club, waarbij de aanwezigheid van Syd Barrett een steeds minder betrouwbare factor werd. Zo kwam hij zo nu en dan gewoon niet opdagen bij concerten of stond tijdens een optreden wezenloos voor zich uit te staren op het podium.

See Emily Play

De ontvangst
Nadat The Piper at the Gates of Dawn op 5 augustus 1967 in de platenwinkels was verschenen kreeg de plaat uitmuntende kritieken in de pers. Zo omschrijft James E. Perone het als een soort van conceptalbum omdat het simpelweg onmogelijk was om maar één liedje van deze plaat te draaien. The Piper at the Gates of Dawn was in elk geval een album dat in de loop der jaren alleen maar grootser is geworden en dat we ook kunnen benoemen als een inspiratiebron voor vele andere artiesten.

The Piper At The Gates Of Dawn 3