FOK!toen: De grootste branden uit de geschiedenis van Londen

7. De Moderne Tijd

1903

In de vroege uurtjes van 27 januari 1903 ging er een brandalarm af in het Colney Hatch Lunatic Asylum, een psychiatrisch hospitaal in Londen. Het was één van de grootste hospitaals van Europa en bood plaats aan zo'n 2500 patienten. Bij de brand zouden 52 mensen om het leven komen.

Uit de Leeuwarder Courant van 28 januari 1903
Uit de Leeuwarder Courant van 28 januari 1903

1917

Op vrijdag 19 januari 1917 wordt de stad Londen getroffen door een enorme explosie in een munitiefabriek in de Londense buitenwijk Silverton. Bij de explosie gaat zo'n vijftig ton TNT de lucht in. Hierbij vallen 73 doden en raken meer dan 400 mensen gewond. Door de ontploffing wordt de complete munitiefabriek verwoest, net als een groot aantal nabijgelegen gebouwen waaronder die van de lokale brandweer. In de daaropvolgende branden gingen 900 huizen verloren en raakten meer dan 70.000 huizen en andere gebouwen beschadigd. De explosie was tot op 160 kilometer afstand te horen en veroorzaakte een schade van meer dan 2,5 miljoen Britse pond.

De ravage in Silverton
De ravage in Silverton

1940

Tijdens de Tweede Wereldoorlog is Londen regelmatig het doelwit van de vernietgende bombardementen door de nazi's. De meest destructieve daarvan vind plaats in de nacht van 29 op 30 december 1940. In een paar uur tijd werd de stad bestookt met zo'n 125.000 bommen en granaten. Op zo'n 1500 locaties in de stad brak brand uit. Achteraf zou blijken dat de nazi's de aanval goed getimed hadden. Zo stond het water van de Theems op het moment van het bombardement op zijn laagst waardoor het voor de brandweer bijna onmogelijk was om aan voldoende bluswater te komen.

De nacht van 29 op 30 december 1940 wordt in het Verenigd Koninkrijk ook wel aangeduid als de tweede Grote Brand van Londen. Hierbij komen in totaal 174 mensen om het leven, waaronder een veertiental brandweerlieden. Naast de nodige woonhuizen gaan ook 19 kerken en 31 gildehuizen verloren in het inferno.

Uit het Nieuwsblad van het Noorden van 16 augustus 1980
Uit het Nieuwsblad van het Noorden van 16 augustus 1980

1980

Een van de grootste tragedies sinds de bombardementen van Londen tijdens de Tweede Wereldoorlog vond plaats op 14 augustus 1980. Denmark Street, in de volksmond ook wel bekend als Tin Pan Alley, was een straat die geliefd was bij het Londense uitgaanspubliek. Aan het begin van de tachtiger jaren kende de straat ook de nodige illegale nachtclubs en kroegen. Zo waren de clubs Rodo's en El Hueco erg geliefd bij Zuid-Amerikaanse emigranten omdat daar de bij hun zo geliefde salsamuziek te horen was. De clubs hadden echter geen vergunning en zouden op 16 augustus worden gesloten door de autoriteiten.

Op de avond van 14 augustus waren er zo'n 150 mensen in het drie verdiepingen tellende gebouw. Op een zeker moment werd er een man uit de club gezet vanwege een gevecht met een andere bezoeker. De man was het daar duidelijk niet mee eens en kwam niet veel later teug met een jerrycan met benzine. De brandbare vloeistof werd door de brievenbus van de clubs gegoten en daarna in de brand gestoken. Zowel Rodo's als El Hueco waren gehuisvest in een houten gebouw zonder enige nooduitgang en een tragedie was onvermijdelijk.

Bij de brand in de illegale nachtclubs kwamen in totaal 37 mensen om het leven en was daarmee de grootste tragedie sinds de Tweede Wereldoorlog. Toch kreeg de brand opvallend winig aandacht in de media. Het grootste deel van de slachtoffers waren tenslotte illegale arbeiders. In het boek London's Disasters omschrijft John Withington wat de brandweer aantrof in het gebouw. "Een aantal van de slachtoffers waren ter plekke overleden. Zo trof men slachtoffers aan bij een bar met hun drankjes nog in hun handen. Een aantal mensen waren al brandende van de derde verdieping van het gebouw door een raam de dood tegemoet gesprongen. Ook hadden een paar mensen de nooduitgang aan de achterkant van het gebouw weten te bereiken, waar ze tot ontdekking kwamen dat deze was afgesloten. Ze zaten als ratten in de val". De pyromanische crimineel John Thompson zou voor meervoudige moord worden veroordeeld en overleed exact op 14 augustus 2008 in de gevangenis waar hij een levenslange straf uitzat.

1987

Uit het Nieuwsblad van het Noorden van 19 november 1987
Uit het Nieuwsblad van het Noorden van 19 november 1987

Op 18 november 1987 ontstond er een grote brand in het metrostation King's Cross St. Pancras in Londen. Hierbij vielen 31 doden. De brand begon onder een houten roltrap maar sloeg al snel over naar onder meer de kaartjesverkoophal. Naast de doden vielen er ook meer dan 100 gewonden. Veel hadden brandwonden of hadden rook ingeademd. Het was dan ook de grootste metroramp in de Engelse geschiedenis. Alleen bij de aanslagen op de metro van Londen in 2005 vielen er nog meer dodelijke slachtoffers. De oorzaak van de brand bleek een brandende lucifer te zijn geweest, die onder de houten roltrap terecht was gekomen.

Uit het Nieuwsblad van het Noorden van 19 november 1987 2
Uit het Nieuwsblad van het Noorden van 19 november 1987