FOK!toen: Bob Dylan - Blonde On Blonde

Vorige week was het exact 50 jaar geleden dat de legendarische elpee Pet Sounds van The Beach Boys werd uitgebracht, waarover je hier een FOK!toen terug kunt lezen. Het was echter ook de dag waarop we voor het eerst kennis mochten maken met het spraakmakende album Blonde On Blonde, het zevende studioalbum van de Amerikaanse folkartiest Bob Dylan. Blonde On Blonde was het afsluitende deel van een fraaie trilogie, die vooraf werd gegaan door de albums Bringing It All Back Home en Highway 61 Revisited. Ook was het de allereerste dubbelelpee die ooit werd uitgebracht door een rockartiest. Genoeg redenen om dus eens uitgebreid terug te kijken op de totstandkoming van dit indrukwekkende album.

Bob Dylan - Blonde On Blonde

De voorgaande tijd
Nadat Bob Dylan in 1965 zijn album Highway 61 Revisited had uitgebracht moest hij op zoek naar muzikanten voor zijn begeleidingsband. Op die plaat had hij nog gespeeld met gitarist Mike Bloomfield en toetsenist Al Kooper, een tweetal ervaren muzikanten met wie hij ook zijn controversiële optreden met een electrisch versterkte gitaar had gedaan op het Newport Folkfestival, maar voor de volgende tournee waren de heren niet beschikbaar. Dylan's manager Albert Grossman was ondertussen druk bezig om een negen maanden durende tournee door Noord-Amerika, Australië en Europa te regelen.

Na een tip van de bluesmuzikant John Hammond Jr., zoon van producer John Hammond die Dylan in 1961 aan een platencontract had geholpen bij Columbia Records, kwam Bob Dylan in contact met de bandleden van Levon and the Hawks. De band, bestaande uit de uit Arkansas afkomstige Levon Helm en de Canadezen Robbie Robertson, Rick Danko, Richard Manuel and Garth Hudson, had eerder al naam gemaakt als begeleidingsband van de Amerikaanse rocker Ronnie Hawkins en hadden in 1965 ook al eens een album opgenomen met Hammond Jr.

Nadat Dylan eenmaal met The Hawks had geoefend in Toronto volgde op 24 september 1965 het eerste optreden van het gezelschap in Austin, Texas. Het optreden was een groot succes en Dylan besloot om met de mannen naar New York te gaan om aldaar te gaan werken aan de opvolger van Highway 61 Revisited.

Bob Dylan - Blonde On Blonde 1

De sessies in New York
Op 5 oktober 1965 begonnen Bob Dylan en The Hawks, samen met producer Bob Johnston, aan de opnamesessies in Columbia Studio A in New York. Bij de eerste sessie werd vooral gewerkt aan een nieuw arrangement voor de compositie 'Can You Please Crawl Out Your Window?', een nummer dat al eens was opgenomen voor Highway 61 Revisited maar wat destijds de plaat niet had gehaald. Ook werden er opnames gemaakt van de nog onvoltooide liedjes 'Jet Pilot', 'I Wanna Be Your Lover' en 'Medicine Sunday'. Laatstgenoemde track zou later op Blonde On Blonde te vinden zijn als 'Temporary Like Achilles'.

Eind november 1965 volgde de tweede sessie in Studio A. Levon Helm had inmiddels The Hawks verlaten en werd vervangen door drummer Bobby Gregg. Bij de sessie werd gewerkt aan het nummer 'Freeze Out', een compositie die later bekend zou worden als 'Visions Of Johanna'. Wel werden de opnames van 'Can You Please Crawl Out Your Window?' afgerond, waarna het liedje dezelfde maand nog als single zou worden uitgebracht. Gedurende december 1965 gaven Dylan en The Hawks een aantal optredens in Californië, waarna Dylan een korte pauze inlaste om zich voor te kunnen bereiden op de geboorte van zijn zoon Jesse in januari 1966.

Eind januari 1966 stonden de mannen evenwel alweer in de studio om opnames te maken van het nummer 'She's Your Lover Now'. The Hawks hadden inmiddels een nieuwe drummer gevonden in de persoon van Sandy Konikoff. Na een negentiental vruchteloze pogingen besloot Dylan om van het nummer af te zien. De muzikant was nog steeds niet te spreken over de resultaten van zijn werk met The Hawks en Dylan besloot om het eens te proberen met een andere begeleidingsband. Zo stond de muzikant op 25 januari, samen met drummer Bobby Gregg, bassist Rick Danko, gitarist Robbie Robertson, pianist Paul Griffin en organist Al Kooper, in Studio A om een aantal tracks op te nemen.

Bij de sessie van 25 januari werden opnames gemaakt van 'Leopard-Skin Pill-Box Hat' en 'One of Us Must Know (Sooner or Later)'. Alhoewel Dylan nog steeds niet helemaal tevreden was over de opnames zou het laatstgenoemde nummer toch op single worden uitgebracht in Amerika en zou het nummer uiteindelijk ook op het album Blonde On Blonde verschijnen. Vanwege een gebrek aan geschikt nieuw materiaal en het bijzonder trage verloop van de opnamesessies besloot Dylan om een drietal nog geplande opnamesessies te annuleren. Uiteindelijk hadden tien opnamedagen nog geen enkele geslaagde opname opgeleverd.

Bob Dylan - Blonde On Blonde 2

De sessies in Nashville
Producer Bob Johnston zag ook dat Dylan niet tevreden was over het verloop van de opnamesessies in New York en stelde de muzikant voor om de opnames voort te zetten in een studio in Nashville. Johnston woonde zelf in de omgeving van de stad en had al meerdere malen met gerenomeerde studiomuzikanten gewerkt in Nashville. Dylan manager Albert Grossman zag weinig heil in het idee van de producer maar Dylan had wel oren naar het idee van Johnston en stemde in februari 1966 toe om met de opnames door te gaan in Columbia's A Studio op Nashville's Music Row.

Naast Al Kooper en Robbie Robertson, die met Dylan meekwamen uit New York, bestond de begeleidingsband in Nashville uit harmonicaspeler, gitarist en bassist Charlie McCoy, gitarist Wayne Moss, gitarist en bassist Joe South en drummer Kenny Buttrey. Op 14 februari volgde de eerste sessie in Nashville, waarbij meteen een aantal geslaagde opnames werden gemaakt. Zo lukte het Dylan om eindelijk een opname te maken van het nummer 'Visions of Johanna', dat hij al meerderekeren tevergeefs in New York op de gevoelige band had proberen vast te leggen. Ook de take van '4th Time Around' die tijdens deze sessie werd opgenomen zou op de plaat belanden.

Dylan had duidelijk de smaak van het musiceren weer te pakken gekregen en was in de daaropvolgende drie dagen met zijn begeleidingsband in de studio van Columbia te vinden. Terwijl de muzikanten van de band in de studio zitten te kaarten, schrijft Dylan in zijn hotelkamer de teksten voor de liedjes die hij nog wil opnemen. Zo neemt het gezelschap op 15 februari het epische 'Sad Eyed Lady of the Lowlands' op, een track die met dik 11 minuten lengte het langste nummer op Blonde On Blonde was. Vervolgens werd in de vroege uurtjes van 17 februari het nummer 'Stuck Inside of Mobile with the Memphis Blues Again' opgenomen, waarvan de veertiende take uiteindelijk op de plaat terecht zou komen.

Na een aantal optredens van Dylan and the Hawks in Ottawa, Montreal en Philadelphia, volgden van 8 tot en met 10 maart de laatste opnamesessies voor Blonde On Blonde. Zo werden op 8 maart geslaagde opnames gemaakt van 'Absolutely Sweet Marie', een liedje dat Dylan specifiek voor deze plaat had geschreven, het prachtige 'Just Like a Woman' en 'Pledging My Time', een liedje waarin vooral het gitaarwerk van Robertson domineerde. In de daaropvolgende twee dagen volgde de laatste en eveneens meest productieve opnamesessie voor Blonde On Blonde, waarbij in dertien uren een zestal nummers op de gevoelige band werden vastgelegd.

Het eerste nummer dat geheel tot tevredenheid van Dylan werd opgenomen was 'Most Likely You Go Your Way And I'll Go Mine', een nummer waarop we Charlie McCoy ook trompet konden horen spelen. De rest van de dag werd er gewerkt aan de totstandkoming van 'Temporary Like Achilles', een nummer waar Dylan in New York ook al bezig was geweest. De mannen wisten niet van ophouden en begonnen rond middernacht met het prettig gestoorde 'Rainy Day Women #12 & 35', een liedje dat producer Johnston deed denken aan het fanfareorkest van het Leger Des Heils.

In de vroege uurtjes van 10 maart werden dan nog de tracks 'Obviously 5 Believers' en 'Leopard-Skin Pill-Box Hat' opgenomen, waarna de sessie werd afgerond met een geslaagde take van 'I Want You'. Begin april gaan Dylan en Johnston naar Los Angeles om de opnames voor de nieuwe plaat af te mixen. In een viertal dagen werd zo de monoversie van het album afgemixt, waarna in slechts vier uren ook nog een stereomix van de plaat werd gemaakt, waarna Bob Dylan and The Hawks naar Australië vertrokken voor het eerste deel van hun uitgebreide wereldtournee van 1966.

Bob Dylan - Blonde On Blonde 3

De verschijningsdatum
Over de verschijningsdatum van Blonde On Blonde bestaan de nodige meningsverschillen. Zo wordt door diverse bronnen aangenomen dat de plaat op 16 mei 1966 zou zijn verschenen. Volgens Michael Gray, de schrijver van The Bob Dylan Encyclopedia, klopt deze datum echter niet. Volgens onderzoek van de schrijver zou Blonde On Blonde pas eind juni of wellicht zelfs begin juli 1966 zijn verschenen. Zo verscheen er pas op 25 juni een paginagrote advertentie voor de plaat en werd Blonde On Blonde pas halverwege juli voor het eerst gerecenseerd. Ook stond Blonde On Blonde pas vanaf 23 juli in de Billboard Album Top 200 verschijnen, waarin de plaat op de 101e plaats binnenkwam. Dit was een kleine week voordat Bob Dylan een ongeluk kreeg met zijn motorfiets in Woodstock en geruime tijd uit het zicht van het publiek verdween.

Uit de Reading Eagle van 10 januari 1982 (2)
Uit de Reading Eagle van 10 januari 1982

De ontvangst
Zowel in Amerika als in het Verenigd Koninkrijk sloeg Blonde On Blonde goed aan en zou de Top 10 van de albumhitlijsten halen. Ook verschenen er succesvolle singles van de plaat, zoals 'One of Us Must Know' (33e plaats in de UK Top 75), 'Rainy Day Women #12 & 35' (2e plaats in de Billboard Hot 100 en 7e plaats in de UK Top 75), 'I Want You' (20e plaats in de Billboard Hot 100 en 16e plaats in de UK Top 75) en 'Just Like a Woman' (33e plaats in de Billboard Hot 100). Alleen de single 'Leopard-Skin Pillbox Hat' had minder succes en moest het doen met een 81e plaats in de Billboard Hot 100.

Uit de Reading Eagle van 10 januari 1982
Uit de Reading Eagle van 10 januari 1982

Ook de schrijvende pers prees Blonde On Blonde de hemel in. Zo schreef journalist Pete Johnson in de Los Angeles Times: "Dylan is a superbly eloquent writer of pop and folk songs with an unmatched ability to press complex ideas and iconoclastic philosophy into brief poetic lines and startling images". Ook Paul Williams, uitgever van het blad Crawdaddy, was lyrisch over de plaat: "Here is a man who will speak to you, a 1960s bard with electric lyre and color slides, but a truthful man with x-ray eyes you can look through if you want. All you have to do is listen." Blonde On Blonde zou vanaf de jaren zeventig in diverse toonaangevende muziekbladen in albumlijsten opduiken en word door velen tot de dag van vandaag nog steeds als één van de grootste meesterwerken van Bob Dylan gezien, die halverwege de jaren zestig duidelijk op een creatieve piek zat.

Uit De Waarheid van 16 maart 1968
Uit De Waarheid van 16 maart 1968

Het album

Bob Dylan - Blonde On Blonde A

Kant 1:
1. Rainy Day Women #12 & 35 4:36
2. Pledging My Time 3:50
3. Visions of Johanna 7:33
4. One of Us Must Know (Sooner or Later) 4:54

Bob Dylan - Blonde On Blonde B

Kant 2:
1. I Want You 3:07
2. Stuck Inside of Mobile with the Memphis Blues Again 7:05
3. Leopard-Skin Pill-Box Hat 3:58
4. Just Like a Woman 4:52

Bob Dylan - Blonde On Blonde C

Kant 3:
1. Most Likely You Go Your Way and I'll Go Mine 3:30
2. Temporary Like Achilles 5:02
3. Absolutely Sweet Marie 4:57
4. 4th Time Around 4:35
5. Obviously 5 Believers 3:35

Bob Dylan - Blonde On Blonde D

Kant 4:
1. Sad Eyed Lady of the Lowlands 11:23

Bob Dylan - Blonde On Blonde Vol.1 & Vol.2

In Nederland en Duitsland werd Blonde On Blonde in 1967 ook uitgebracht als twee enkele albums, getiteld Blonde On Blonde - Vol. 1 en Blonde On Blonde - Vol. 2.

Bob Dylan - Blonde On Blonde 0