Satoru Iwata: president, ontwikkelaar, gamer

'Op mijn business kaart staat president, in mijn hoofd ben ik gameontwikkelaar, maar in mijn hart ben ik een gamer.' Legendarische woorden van Nintendo President Satoru Iwata die hij sprak tijdens zijn toespraak op GDC 2005. Misschien is dit wel typerend voor de gehele persoon Iwata. Hij straalde altijd plezier uit in zijn werk, was niet bang om zichzelf te laten zien en de spot met zichzelf te drijven. Een man met passie voor games en gamers.

Satoru Iwata

Iwata begon met programmeren op niets minder dan een rekenmachine. Zijn spelletjes deelde hij met klasgenoten die plezier haalde uit zijn werk. Gevoelens van trots waren het gevolg, wat zijn passie voor het vak aanwakkerde. Om programmeerwerk na te streven, besloot Iwata te studeren aan de Tokyo Institute of Technology. Tijdens zijn studententijd was hij vaak te vinden in een winkel, waar ze al een ruimte toegewijd hadden aan computers. Met een groep mensen die hij daar aantrof ging hij samenwonen en startte hij een klein bedrijfje dat we nu kennen als HAL, verantwoordelijk voor games als Kirby en Super Smash Bros. Nadat Iwata geslaagd was, begon hij fulltime te werken bij HAL.

Toen Nintendo kwam met de Famicom, hier beter bekend als de NES, ging HAL samenwerken met Nintendo. In het begin voornamelijk om games van Nintendo op te poetsen en af te ronden, zoals NES Pinball, maar later ook om nieuwe games te ontwikkelen. Zo werkte hij aan Kirby en Earthbound als producer en programmeur. Dat Iwata een indrukwekkend programmeur en hard werker was, blijkt uit andere games. Zo ontwikkelde hij de compressietools die nodig waren om de Kanto-regio beschikbaar te maken in Pokémon Silver en Gold en codeerde hij het gevechtssysteem van Pokémon Stadium in één week.

HAL Laboratory

In 2002 volgde Iwata voormaling Nintendo President Yamauchi op. Yamauchi bleef de eerste jaren nog actief in een adviserende rol, maar de uitdaging voor Iwata was duidelijk. Nintendo deed het minder op de consolemarkt met Nintendo Gamecube en een comeback was noodzakelijk. Iwata's antwoord? De gamemarkt was te afgesloten en niet toegangbaar voor iedereen. Iwata en 'zijn' Nintendo gingen aan de slag met deze visie en hun antwoord bestond uit twee delen: Nintendo DS en Nintendo Wii. Twee consoles met unieke aspecten, een lagere prijs en een grotere diversiteit in gamegenres om games voor iedereen beschikbaar te maken.

Dit resulteerde in games als New Super Mario Bros., Super Mario Galaxy, The Legend of Zelda: Skyward Sword, maar ook in games als Brain Training, Nintendogs en Wii Fit. Wat dit opbracht is bij velen wel bekend: ruim 100 miljoen Wii's en ruim 150 miljoen Nintendo DS-systemen werden verkocht. Tegelijkertijd werden er, ondanks de grote hoeveelheid aan piraterij, ruim 900 miljoen stuks software verkocht voor Wii en ruim 940 miljoen stuks software voor Nintendo DS. Nintendo was terug en maakte dikke winst, maar de beslissing ging ook gepaard met kritiek. Zo zou Nintendo teveel focus hebben gelegd op de 'casualmarkt' en de 'hardcores' zijn vergeten. Twee termen die ik persoonlijk haat, maar die wel de gamewereld in zijn geslingerd. Of dit waar is of niet laat ik in het midden, maar het is wel tekenend voor Iwata's tijd als Nintendo President.

Wii en DS

Iwata kreeg namelijk wel meer kritiek naar zich toegeworpen. Zo zou Iwata zich teveel aan oude tradities vasthouden, zoals gezegd de 'casuals' teveel plezieren, werd hij verantwoordelijk gesteld voor de stroeve lanceringen van Nintendo 3DS en Nintendo Wii U, zou hij teveel focus plaatsen op grote series als Mario en de rest vergeten en ga zo maar door. Uiteindelijk werd door de luidste groep op het internet zelfs geopperd dat Iwata maar moest opstappen. Hij hield echter stand, nam de verantwoordelijkheid op zich en probeerde constant verbetering aan te brengen. 

De laatste jaren was Iwata onder andere verantwoordelijk voor de introductie van Nintendo Directs (als CEO van Nintendo of America), waarin hij regelmatig zelf het publiek toesprak in online streams. Hieruit bleek als snel dat Iwata een unieke CEO was. Of hij nu een één op één handgevecht aanging met 'My body is ready' Reggie, verscheen met een Luigi-pet op zijn hoofd of een Mario-snor boven zijn lip: het was elke keer weer een plezier om naar te kijken. 'Welke andere CEO doet dit nou,' schoot regelmatig door mijn hoofd. Een mooie verschijning van een gepassioneerd man, die alles over had voor Nintendo. Denk aan de salarisvermindering die hij doorvoerde in het licht van de teleurstellende resultaten van Nintendo Wii U, daar kan menig CEO nog wat van leren. 

Iwata Luigi-snor

Ook is Iwata verantwoordelijk voor de nieuwe samenwerking met DeNa, waarmee Nintendo officieel de mobiele markt gaat betreden. De eerste games moeten nog uitkomen, maar kwaliteit werd door hem verzekerd. Nintend gaat zorgzaam met haar IP's om en deze samenwerking verandert daar niets aan. Om de gamers wel gerust te stellen, kondigde hij bovendien de volgende console aan: Nintendo NX. Details zijn er nog niet, die komen pas volgend jaar. Het is in ieder geval goed om te weten dat Nintendo doorgaat en bovendien wederom een nieuwe markt aanspreekt. Het slaagde met Wii en DS en hopelijk ook met de mobiele markt.

Iwata heeft niet alles goed gedaan over de jaren heen en sommige kritiek is ongetwijfeld terecht. Wat wel zeker is, is dat Nintendo en de gamesindustrie een gepassioneerd man hebben verloren en dat het een groot gemis gaat zijn. Iwata, rust zacht.