Historische albums: Neil Young - After the Gold Rush (1970)

Op de laatste dag van augustus gaan we vandaag terug naar het jaar 1970. Het is vandaag namelijk op de kop af 43 jaar geleden dat het derde album After the Gold Rush van Neil Young in de platenwinkels verscheen. In maart van dat jaar was de Canadees nog te horen in de supergroep Crosby, Stills, Nash & Young waarvan de legendarische elpee Déjà Vu was uitgebracht. Déjà Vu was een plaat die elke zichzelf respecterende muziekliefhebber in die tijd in zijn platenkast had staan. De groep, die ook op het Woodstock festival te zien was geweest, viel al snel na Déjà Vu uit elkaar en Young besloot om zijn eentje verder te gaan. Na een aantal jam-sessies met zijn nieuwe begeleidingsband Crazy Horse in de Sunset Sound Studios in Los Angeles, besloot de Canadese muzikant om het nieuwe solo-album in zijn eigen huisstudio in Topanga Canyon op te gaan nemen.

Naast Neil Young op gitaar, piano, harmonica, vibrofoon en zang, bestond de band uit Danny Whitten op gitaar en achtergrondzang, Nils Lofgren (Grin, later 25 jaar actief in Springsteen's E Street Band) op gitaar, piano, achtergrondzang, Jack Nitzsche op piano, Billy Talbot en Greg Reeves (ex-Crosby, Stills, Nash, & Young) op basgitaar, Ralph Molina (Crazy Horse) op drums en achtergrondzang, Stephen Stills op achtergrondzang en Bill Peterson op Franse hoorn. After the Gold Rush was geinspireerd op een door Dean Stockwell en Herb Berman geschreven scenario voor de apocalyptische film met dezelfde titel. Young had het script gelezen en vervolgens de liedjes 'After the Gold Rush' en 'Cripple Creek Ferry' voor de eventuele soundtrack geschreven. Het scenario raakte echter verloren en zo werd de film uiteindelijk nooit gemaakt.

Gelukkig bleef de muziek wel bestaan en leverde Neil Young met After the Gold Rush één van de allermooiste platen uit 1970 op. Na het stevige Everybody Knows This Is Nowhere uit 1969 klinkt Young op dit album meer ingetogen dan ooit tevoren. Dat de muzikant in staat was om prachtige ballades te schrijven wisten we al van zijn tijd bij de band Buffalo Springfield, maar bij After the Gold Rush horen we één van de meest persoonlijke albums van de charismatische muzikant. Het was dan ook niet verrassend dat het vooraanstaande Britse muziekblad Melody Maker de plaat uitriep tot album van het jaar.

De plaat

Kant 1:

Tell Me Why – 2:54

Tell me lies later, come and see me.
I'll be around for a while.
I am lonely but you can free me.
All in the way that you smile.
Tell me why, tell me why.

Is it hard to make arrangements with yourself,
When your old enough to repay but young enough to sell?

'Tell Me Why' was een liedje dat al in 1969 bij optredens van Crosby, Stills, Nash and Young te horen was. Er is alleen een akoestische gitaar te horen, in combinatie met de prachtige samenzang van Young en de bandleden van Crazy Horse.

After the Gold Rush – 3:45

Well, I dreamed I saw the silver spaceships flying.
In the yellow haze of the sun.
There were children crying and colors flying.
All around the chosen ones.
All in a dream, all in a dream.
The loading had begun.
Flyin' Mother nature's silver seed.
To a new home in the sun.

Een prachtig liedje dat zich het beste laat beluisteren als een soort van visionaire droom. De drie coupletten van 'After the Gold Rush' symboliseren het verleden, het heden en de toekomst. De sobere begeleiding van een piano en een Franse hoorn maken het ingetogen stukje muziek compleet.

Only Love Can Break Your Heart – 3:05

I have a friend I've never seen.
He hides his head inside a dream.
Someone should call him and see.
If he can come out.
Trying to lose the down that he's found.
But only love can break your heart.

In vroegere interview met Young zei de muzikant dat hij 'Only Love Can Break Your Heart' voor zijn muzikale collega Graham Nash schreef, nadat diens relatie met Joni Mitchell op de klippen was gelopen. In latere interview met de Canadees wist deze het zich allemaal niet meer zo goed te herinneren. Het liedje zou in oktober 1970 op single worden uitgebracht en was daarmee de eerste solo-hit van Neil Young.

Southern Man – 5:31

I saw cotton and I saw black
Tall white mansions and little shacks.
Southern man when will you pay them back?
I heard screamin' and bullwhips cracking.
How long? How long?

'Southern Man' was Young's reactie op het heersende racisme in Amerika. De tekst gaat over een blanke man, uit één van de zuidelijke staten van Amerika, die zijn slaven slecht behandeld en daar vervolgens zijn schuld voor zal moeten betalen.

Till the Morning Comes – 1:17

I'm gonna give you till the morning comes.
Till the morning comes, till the morning comes.
I'm only waiting till the morning comes.
Till the morning comes, till the morning comes.

Een heerlijk niemendalletje en daarmee een waardige afsluiter van de eerste kant van de elpee.

Side two:

Oh Lonesome Me – 3:47

There must be some way.
That I can lose these lonesome blues.
Forget about my past and.
Find someone new.
I've thought of everything from A to Z.
Oh lonesome me.

Kant twee van de plaat opent met een fijne cover van een hit van Don Gibson en Chet Atkins uit 1958. Bij deze versie horen we de prachtige close harmony zang van Neil Young en Stephen Stills.

Don't Let It Bring You Down – 2:56

Old man lying by the side of the road.
With the lorries rolling by,
Blue moon sinking from the weight of the load.
And the building scrape the sky,
Cold wind ripping down the allay at dawn.
And the morning paper flies,
Dead man lying by the side of the road.
With the daylight in his eyes.

Don't let it bring you down.
It's only castles burning,
Find someone who's turning.
And you will come around.

'Don't Let It Bring You Down' was ook alweer een compositie die was geschreven in de periode dat Young nog in Crosby, Stills, Nash and Young zat. Het liedje zou later ook te vinden zijn op hun live-album 4 Way Street.

Birds – 2:34

Nestled in your wings my little one.
This special morning brings another sun.
Tomorrow see the things that never come.
Today.

De B-kant van de single 'Only Love Can Break Your Heart'.

When You Dance I Can Really Love – 4:05

When you dance, do your senses tingle?
Then take a chance?
In a trance, while the lonely mingle.
With circumstance?

I've got something to tell you, you make it show.
Let me come over, I know you know.
When you dance, I can really love.

'When You Dance I Can Really Love' was de tweede single van het album After the Gold Rush. De single zou in 1971 worden uitgebracht, maar was vreemd genoeg geen groot succes.

I Believe in You – 3:24

Now that you made yourself love me.
Do you think I can change it in a day?
How can I place you above me?
Am I lying to you when I say.
That I believe in you.
I believe in you.

In 'I Believe in You' komt de bescheidenheid van de Canadese zanger naar boven. Het liedje is gericht aan een (voor ons) onbekende persoon die Young als zijn idool beschouwd, terwijl de zanger denkt dat hij dat niet waard is. Een tekst die regelrecht uit Young's hart lijkt te komen.

Cripple Creek Ferry – 1:34

Hey hey, Cripple Creek Ferry.
Butting through the overhanging trees.
Make way for the Cripple Creek Ferry.
The water's going down, it's a mighty tight squeeze.

Als afsluiter van dit meesterwerk weer een heerlijk kort liedje, ditmaal over een veerboot. Of Young zich voor dit liedje liet inspireren door de gelijknamige western van Ray Nazarro uit 1952 is niet bekend.

De her-uitgave van After the Gold Rush

Na het verschijnen van After the Gold Rush op 31 augustus 1970 was de pers nogal verdeeld over de plaat. Zo kreeg de elpee van azijnpisser Langdon Winner van het blad Rolling Stone de kritiek dat "het een saai album was, waarbij geen van de aanwezige liedjes boven het gemiddelde uitkwamen." Vreemd genoeg zou datzelfde muziekblad de elpee zes jaar later uitroepen tot een mijlpaal in de geschiedenis van de moderne popmuziek. Daar kunnen we het op FOK! alleen maar eens zijn. Bij veel van zijn fans worden zowel After the Gold Rush, evenals de opvolger Harvest, tot het allerbeste werk van Neil Young gerekend.