In Memoriam: Sylvia Kristel (1952 - 2012)

De eerste keer dat Nederland kennis mocht maken met Sylvia Kristel was in december 1972. Het toen 20-jarige fotomodel deed mee aan de 'Mooie Meisje Met Meer Dan Maten'-verkiezing van het programma Televizier, waarbij Kristel als winnares zou eindigen. Kristel mocht vervolgens meedoen aan het Miss TV-Europa-concours waarbij de Nederlandse actrice ook op de hoogste plaats zou eindigen. Kristel won een sportauto, die ze moest verkopen omdat ze geen rijbewijs had, een cheque van 8000 gulden en een reis voor twee personen naar Jamaica.

 Sylvia Kristel 1973
(bron: Nieuwsblad van het Noorden 5 januari 1973)

Diezelfde maand maakte ze ook haar speelfilmdebuut in de film Niet voor de Poezen van Fons Rademakers. In de Engels gesproken film gebaseerd op het boek Because of the Cats van Nicolas Freeling, ging het om een bende, bestaande uit een groep Bloemendaalse rijkeluiskinderen, die zich bezighielden met nogal duistere rituelen. Nadat een vrouw het slachtoffer wordt van een verkrachtingszaak komt een Amsterdamse rechercheur op het spoor van de bende. Een voor Nederlandse begrippen (voor die tijd) zeer harde film waarvoor duidelijk inspiratie was opgedaan uit klassiekers als A Clockwork Orange en Strawdogs.

Datzelfde jaar kregen we de actrice echter ook van een geheel andere kant te zien. Zo ging ze in de film Frank en Eva van Pim de la Parra voor het eerst voor het oog van de camera uit de kleren en zagen we haar letterlijk naakt over de schutting klimmen in de gelijknamige film van Frans Weisz. Met het liedje Hey, a Letter Came Today liet Kristel in Naakt Over de Schutting merken ook nog een aardig moppie te kunnen zingen. Het was echter ook een voorbode voor de internationale filmloopbaan die de Utrechtse actrice voor ogen had.

 

In Naakt Over de Schutting speelde Kristel de rol van Lilly Marischka, een zangeresje dat graag wereldberoemd wil worden. In 1974 zou het werkelijkheid worden voor de Nederlandse actrice. Op de set van Frank en Eva had Kristel kennisgemaakt met de veel oudere acteur Hugo Claus waarmee ze een relatie kreeg. Door deze relatie kwam ze in contact met veel invloedrijke mensen in de filmwereld, wat leidde tot haar eerste internationale filmrol. Kristel kwam in contact met Just Jaeckin die op zoek was naar een geschikte hoofdrolspeelster in zijn film Emmanuelle. Nadat de regisseur de actrice had ontmoet was hij meteen overtuigd. Kristel kreeg de titelrol in zijn spraakmakende film. De rolprent maakte pas echt naam toen de Franse minister van Cultuur Alain Peyrefitte hoogstpersoonlijk een publiciteitsverbod uitriep over de in zijn ogen onzedelijke film. Toen ook nog het filmfestival van Cannes de film in de ban deed ging het allemaal opeens erg snel.

Sylvia Kristel 1974
(bron: Nieuwsblad van het Noorden 16 mei 1974)

Emmanuelle zou vanaf juni 1974 alsnog in de Franse bioscopen verschijnen om daar door meer dan vier miljoen bioscoopgangers te worden bekeken in de daaropvolgende elf jaar. Ook het filmfestival van Cannes zou de film twee jaar na verschijning alsnog bekronen met een prijs. Ook werden er busreizen georganiseerd waarbij Nederlandse liefhebbers van de film met de bus naar Parijs konden om daar Sylvia Kristal te aanschouwen in Emmanuelle. De film zou wereldwijd door meer dan 350 miljoen bioscoopgangers bekeken worden en reken maar dat daar een heleboel mensen bijzaten die normaliter nimmer naar een pornofilm zouden gaan kijken.

Kristel zou in de jaren daarop in diverse erotische films te zien zijn maar speelde zo nu en dan ook nog wel eens een serieuzere rol, zoals in de Nederlandse oorlogsfilm Pastorale 1943, de rampenfilm  The Concorde... Airport '79,  de titelrol in Mata Hari en een hoofdrol in de thriller Red Heat (nee, niet die met Schwarzenegger!), samen met Linda Blair. Maar het was niet alleen maar zonneschijn geweest sinds Kristel internationaal was doorgebroken. Zo raakte de actrice aan de drank en zag ze haar relatie met Claus eindigen. Nadat een volgende relatie was geëindigd na een miskraam, besloot Kristel haar geluk te gaan beproeven in Los Angeles waar op dat moment volgens haar de blockbusters werden gemaakt. In de jaren tachtig van de vorige eeuw keerde Kristel terug naar Amsterdam waar ze een aantal van haar schilderijen exposeerde in het restaurant van Joop Braakhekke. In 1993 is Kristel te zien in reeks Emmanuelle-tv-films waarin ze te zien is als de hoofdrolspeelster op latere leeftijd. Een andere hoofdrol in deze serie werd gespeeld door voormalig Bond-acteur George Lazenby.

Vanaf het einde van de negentiger jaren is Kristel voornamelijk te zien in tv-series als Onderweg Naar Morgen en Medisch Centrum West en kleinere Nederlandse filmproducties zoals het indrukwekkende Lijmen / Het Been uit 2000 en De vriendschap uit 2001. Kristels laatste rol was in de tv-serie The Swing Girls uit 2010 waarin ze het personage Eva de Leeuw speelde. In 2003 was bij de actrice al eens keelkanker geconstateerd maar daar was ze volledig van genezen. Begin 2012 werd bekend dat Kristel door slokdarmkanker getroffen was. Toen de actrice in juni ook nog eens werd getroffen door een beroerte ging het snel bergafwaarts. Sylvia Kristel overleed op 17 oktober 2012 waarmee Nederland wederom een groot actrice ontvallen is.