The X-Files: The Lost Art of Forehead Sweat

Peter Breuls

Na drie afleveringen redelijk serieus 'X-Filetje' te hebben gespeeld schakelt The X-Files in de vierde aflevering van het seizoen over naar een lichtere toon. En niet zonder succes; The Lost Art of Forehead Sweat is alvast de meest aangename aflevering van het elfde seizoen. Dit artikel bevat spoilers voor deze aflevering, voor zover er aan deze aflevering iets te spoilen valt.

Darin Morgan, X-Files-veteraan en broer van executive producer Glen Morgan, schreef de leukste aflevering van seizoen tien: Mulder & Scully Meet the Were-Monster. Een licht absurdistische komedie over een hagedis die is veranderd in een mens, perfect gespeeld door Rhys Darby.

The X-Files: David Duchovny, Brian Husky en Gillan Anderson

Net als in die aflevering krijgen ook deze week Scully en Mulder te maken met een nutjob die gekke verhalen vertelt, hier gespeeld door Brian "waar ken ik die van, oh hij heeft 162 credits op IMDb" Husky. Met een aantal gekke mysteries en samenzweringen komt Reggie 'Something' uiteindelijk uit op het Mandela, sorry, Mengele effect en draait Mulder en Scully mee in zijn dwaze wereld van waargebeurde onwaarheden.

Morgan, die de aflevering ook regisseerde, drijft duidelijk de spot met samenzweringsverhalen door Fox en Dana laconiek te laten reageren op Reggies verhalen en in de aangepaste beelden van oudere X-Files-afleveringen het gezicht van Reggie maar een beetje half gefotosoept toe te voegen. En tegelijk zaait hij twijfel over in hoeverre zijn verhalen, in de wereld van de X-Files, misschien toch echt gebeurd zijn. Maar dat is niet erg; Morgan maakt van zijn vertelling (bewust?) een beetje een rommeltje, waardoor de draad sowieso al snel verloren raakt. Een dwaalspoor. Want The Lost Art of Forehead Sweat (wat een titel) gaat over het twijfelen aan de waarheid en het kiezen of je accepteert dat iets wat niet waar is, dat misschien toch is, of andersom.

Hiermee raakt Morgan een beetje aan iets wat in de seizoensopening ook terugkwam: Donald Trump. Zijn kruistocht tegen nepnieuws en het daaronder scharen van alles dat hem simpelweg niet bevalt heeft inmiddels een omvang aangenomen die een levensvoorraad is voor elke conspiracy theorist, en dat sluit weer mooi aan op wat The X-Files in de eerste jaren vooral was; een voedingsbodem voor het twijfelen aan wat 'zij' je vertellen. En daar drijft deze aflevering vervolgens weer mooi de spot mee, door 'They' niet alleen een personage te laten zijn, maar die ook nog eens te laten toegeven dat hij met de waarheid heeft lopen kloten. En het is allemaal nog behoorlijk grappig ook.

The X-Files: Stuart Margolis

The Lost Art of Forehead Sweat zou een mooie aflevering zijn om de serie mee te laten eindigen, al zou dat bij de diehard 'mythology arc' fans ongetwijfeld in het verkeerde keelgat schieten (niet in de laatste plaats omdat er zo veel werd opgezet in de seizoenspremière dat het frustrerend zou zijn als er niets mee gebeurt). De waarheid (of een deel ervan), dat er daadwerkelijk leven is in het universum, wordt eenvoudig onderstreept: we zijn niet alleen in het universum, maar niemand daarbuiten vindt ons aardig. Ze bouwen zelfs een muur om ons op onze planeet te houden. Dat was een beetje te doorzichtig een verwijzing naar Trump, maar daarom niet minder grappig.

Het punt is, volgens Darin Morgan, niet het vinden van de waarheid. Het gaat erom vrede te hebben in wat jij vindt dat de waarheid is. En dat accepteren zou het einde van de X-Files kunnen betekenen. Da's natuurlijk absurd. Of niet? Dit is hoogstwaarschijnlijk het laatste seizoen van de serie, dus wie weet?