The X-Files: My Struggle III

Met een seizoensopener die de kijker met kop en schouders in de doorlopende verhaallijn onderdompelt weet The X-Files twee dingen te bereiken: de kijker ervan verzekeren dat de waarheid nog steeds gevonden moet worden (en complexer is dan we dachten), en twijfel zaaien over de vraag of het nog verder uitmelken van een 24 jaar oud mysterie nog wel de moeite waard is.

Toen The X-Files vorig jaar terugkeerde voor een tiende seizoen - toen nog aangekondigd als een 'event series' door het Amerikaanse FOX - werd deze met gemengde reacties ontvangen. Vooral de afleveringen die zich bezig hielden met de doorlopende verhaallijn kregen kritiek, terwijl de meer originele losstaande verhalen, zoals Mulder and Scully Meet the Were-Monster, positief werden ontvangen.

Maar het seizoen scoorde genoeg kijkers en een Amerikaanse omroep zal een melkkoe niet slachten voordat deze volledig is uitgemolken, dus begint deze week het nieuwe seizoen van de inmiddels ruim 24 jaar oude serie. Aangezien Gillian Anderson al heeft aangegeven absoluut geen trek te hebben in een twaalfde seizoen, is dit wellicht ook het laatste, maar de originele run van de serie had ook een seizoen 'zonder' David Duchovny, dus je weet maar nooit.

Het vorig jaar uitgezonden seizoen kende twee afleveringen met de titel My Struggle, namelijk de seizoensopener en de finale, die eindigde met een cliffhanger. De derde My Struggle vervolgt dit logischerwijs en legt al heel snel de nadruk op de rol van de Cigarette Smoking Man - die begint met te verklaren wat zijn naam is - in de samenzwering waar Mulder en Scully een oplossing voor moeten zoeken. Zoals al eerder getoond in de serie heeft hij een rol gespeeld bij een breed scala aan historische gebeurtenissen, zoals (het fingeren van) de maanlanding, en hij is nog lang niet klaar met het bepalen van hoe de geschiedenis zich voltrekt.

Als een seizoenspremière moet My Struggle III indruk maken; het is de eerste van tien afleveringen en gooit direct een berg nieuwe informatie in het gezicht van de kijker, als ware het een voorbereiding op wat er komen gaat. The X-Files heeft zich altijd bezig gehouden met samenzweringen en dat wordt dit seizoen duidelijk alleen maar meer. Omdat het mogelijk het laatste seizoen is is er bovendien de urgentie om het nu eindelijk eens allemaal te verklaren, die aanwezig lijkt in de achtergrond van de dialogen en voice-overs.

De aflevering zelf is echter meer functioneel dan indrukwekkend. Mulder en Scully brengen hun scènes grotendeels verwijderd van elkaar door en hun acties lijken voornamelijk bedoeld om de kijker te informeren over de stand van zaken en aan te wijzen wat er dit seizoen belangrijk wordt.
Dat zou niet zo heel erg zijn als hun verhaallijnen, los van elkaar, origineler zouden zijn dan hier het geval is. Er is sprake van wazige visoenen, achtervolgingen en scènes waarin personages de situatie aan elkaar uitleggen. Verder gebeurt er niet echt iets; personages lijken soms alleen maar aanwezig om te tonen dat ze er nog steeds zijn, zoals de nieuwe FBI-agenten Einstein en Miller, en ontmoeten elkaar alleen omdat er informatie moet worden overgebracht.

Als deze tot de rand met expositie gevulde aflevering het startschot is van wat uiteindelijk een boeiend en origineel seizoen wordt, is het enige minpunt dat de aflevering niet daadwerkelijk op zichzelf interessant is. Maar in dat geval is er ook niet veel mis met het simpelweg vooruit duwen van het verhaal. Zeker de onthullingen in de laatste momenten maken nieuwsgierig naar wat dit betekent voor Mulder en Scully en, in het universum van de X-Files, voor onze planeet, maar tegelijk, voor de kritische kijker, ook weer niet. Want het is wel een verhaallijn die in de jaren 90 al is begonnen en dankzij een explosie aan goed tv-drama in de tijd dat The X-Files afwezig is geweest afgezaagd aan is gaan voelen. Chris Carter en zijn team hebben daarom een flinke uitdaging; is het écht de moeite waard om nóg een keer het duo naar dezelfde geheimen te laten zoeken?

The X-Files is vanaf vandaag op donderdagen om 21.00 uur te zien bij FOX.