ELEX

Zoals ik reeds aangaf in mijn preview keek ik erg uit naar ELEX, de indie-RPG van ontwikkelaar Piranha Bytes. Het is een andere game geworden dan hetgeen ik of andere fans verwacht hadden. In veel opzichten overtreft ELEX mijn verwachtingen, maar het is vooral een extreem moeilijke game.

Extreem moeilijk
Laten we meteen het grootste struikelblok onder de loep nemen. ELEX is moeilijk. Velen vinden Dark Souls makkelijker en eerlijker dan deze RPG. Dat komt, omdat de meeste wezens je met één goeie klap kunnen doden.  Als je dus aangevallen wordt door een groep beesten, dan heb je meteen een probleem. Een rotboar (soort draak-wolf, die in kuddes jaagt) kan ook nog over grote afstanden slijm naar je spugen. Wegvliegen of wegrennen is verstandig, maar helpt dan vaak niet. Je kan de moeilijkheidsgraad wijzigen in het menu, maar zelfs op de laagste stand blijven de vijanden even sterk. Let wel: in de bèta waren de vijanden nóg veel sterker! Het is te hopen dat Piranha Bytes met een patch meer onderscheid aanbrengt in de verschillende moeilijkheidsgraden. Doodgaan kost je alleen even wat laadtijd en dankzij het relaxte menusysteem kun je zelfs midden in een gevecht een ‘quicksave’ doen. Dat helpt een beetje, maar een uur bezig zijn met een enkel gevecht haalt wel heel erg de vaart uit de game. Ik heb ELEX dan ook niet uit kunnen spelen.

Verhaal
ELEX speelt zich af op de planeet Magalan. Jaren terug is hier een meteoor ingeslagen, die de stof elex met zich meebracht. Door de klap werd het technische niveau van Magalan meteen eeuwen teruggezet. Daarnaast heeft elex als bijwerking dat flora en fauna ervan gaan muteren. De mensheid heeft zichzelf verenigd in groepen genaamd facties, die allemaal een ander standpunt hebben betreffende elex. Sommigen eten het op om sterker te worden (de Alps), terwijl anderen (de Berserkers) het omzetten in mana om de wereld ermee te helen. Meer informatie over de verschillende facties kun je zien in de filmpjes bij deze review.

Jij bent Jax, een commandant van de Alps, die na een mislukte missie voor dood wordt achtergelaten. Je komt na een week bij bewustzijn en hebt geen elex meer in je bloed. Dit maakt je extreem zwak. Het geeft je ook een kans om je aan te sluiten bij iedere factie die jou leuk lijkt. Je begint meteen aan de hoofdmissie om alle facties te verenigen en zo de oorlog te beëindigen. Daarnaast wil je graag weten waarom de Alps jou opeens dood wilden hebben.

Stemacteurs
Het verhaal is een stuk beter dan andere RPG’s en er is erg veel tekst voor de stemacteurs. Er is heel veel te ontdekken tussen de regels door. Het acteerwerk is ook goed gedaan. De slechtste acteurs verdienen nog steeds een voldoende voor hun inzet. De Duitse studio Piranha Bytes heeft een bijzonder gevoel voor humor verstopt in de teksten. Ook kun je veel hints voor je missies halen uit de opdrachten. In het menu kun je de complete conversaties weer nalezen, zodat je geen hint hoeft te missen.

Grafische glitches
De game is grafisch erg sterk. De wereld ziet er mooi uit, de verschillende soorten pantser zijn goed weergegeven en het is snel te zien welke planten je kunt plukken en welke niet. De prijs die ELEX hiervoor betaalt, zijn grafische glitches die vaak gelukkig niet echt storend zijn. De meeste fouten doen zich voor tijdens interacties en gesprekken. Als je een gesprek aangaat of een interactie met een object in de gamewereld, dan zoomt het beeld opeens in. Dat was in het begin heel even wennen, maar daarna maakt het de gesprekken een stuk persoonlijker. De dames met wie je praat hebben een glitch waarbij hun borsten steeds blijven bewegen tijdens het praten. Dat leidt erg af, maar ik kan het echt niet storend noemen.

De camera is alleen dynamisch en af en toe zit de camera achter een muur of een boom. Omdat de camerapositie steeds wijzigt is het nooit een blijvend probleem, maar wel een terugkerend euvel. Tijdens gesprekken gaan de acties in de gamewereld gewoon door. Dit kan ervoor zorgen dat NPC’s tegen je gesprekspartner aan blijven lopen tijdens het gesprek. Los hiervan is er erg veel clipping: het fenomeen waarbij objecten onbedoeld door elkaar heen worden weergegeven. Tijdens een gesprek hebben je gesprekspartners de neiging om hun armen te vouwen. Dit gaat nooit op een natuurlijke manier, maar elke keer gaat de ene arm dwars door de andere.

Geluid
Het geluid is niet zo goed gelukt als het grafische aspect. Standaard staan alle soorten geluid even hard afgesteld, zodat je de gesprekken niet kunt horen door het ruisen van de wind door de bladeren. Jax praat ook hardop en geeft hierbij handige info. Helaas praat hij gewoon door als er actie is, waardoor je hem niet meer goed verstaat. Dit is gelukkig aan te passen in het menu, maar doorgaans is de balans tussen omgevingsgeluid, effecten en gesprekken beter afgesteld in een game. Verder kloppen de geluiden niet altijd met de beelden. Soms klinkt het lopen op een rots hetzelfde als het lopen over een metalen plaat. Ook gaat er af en toe iets mis met de stemmen. Bij bepaalde NPC’s is hun stem opeens compleet anders als je met hen wilt handelen. De stem van een oude wijze man die gedragen en serieus zijn tekst voordraagt, wordt opeens een piepstem. Een gehaaide crimineel klinkt op zijn beurt opeens als een schooljongen. De grafische fratsen zijn tot daar aan toe, maar de missers met het geluid halen je vaak uit de immersie. Wanneer je wordt beslopen door een vijand dan waarschuwt de muziek je hiervoor. Ook laat de muziek je weten of je ver genoeg bent weggerend van je achtervolgers. Dit is het meest positieve wat er over het geluidsaspect te melden is.

Gameplay
ELEX is te spelen met toetsenbord en muis of met een controller. Ik begon met mijn toetsenbord en was blij verrast met de vele sneltoetsen. Na enig experimenteren moet ik zeggen dat spelen net een controller iets natuurlijker aanvoelt. De sneltoetsen die je met een toetsenbord hebt, zijn slim opgevangen door een logische indeling van je ingame menu. Het begin van ELEX is lineair en dient als een tutorial. De uitleg kan echt stukken beter, want lang niet alle aspecten van de gameplay komen aan bod. Na de korte lineaire inleiding sta je in een dorp, middenin een bijzonder grote en uitgebreide open wereld. Het is een echte open wereld zonder enige restricties. Je kan dus naar ieder gebied wandelen waar je heen wilt en elke missie in de volgorde doen waar jij zin in hebt. Helaas is de game ontzettend moeilijk, dus je kan het beste in het dorp iets sterker worden en zo snel mogelijk een reiskameraad aanwerven.

Reizen
Je kan lopen, sluipen, rennen en zwemmen, maar dat gaat allemaal niet zo snel. Overal zijn teleporters te vinden en je kunt via het menu meteen teleporteren naar een andere plek. Je hebt ook de beschikking over een jetpack, waarmee je verticale bereik sterk wordt verruimd. Met een jetpack kun je snel bergen verkennen, wegkomen van gevaarlijke opponenten en zachtjes landen na een sprong van een hoge plek.

Leren
Je kan vaardigheden sterker maken, maar de echt leuke zaken, zoals scheikunde en lockpicken moet je leren van een welwillende NPC. Deze leraren zijn overal te vinden en gespecialiseerd in een bepaald gebied. Als je bijvoorbeeld twee dingen hebt geleerd van een survival-leraar, dan heb je meer opties hoe je reageert in bepaalde gesprekken. Naast het leren hoe je eten kookt of drankjes brouwt heb je ook recepten nodig. Deze kun je in de wereld vinden of kopen bij handelaren. Doordat je van iedereen kunt leren, ontwerp je zo jouw ideale variant van Jax. Je kan je concentreren op een vechtstijl, charisma, overleven, koken en ga zo maar door.

Loot
Je hebt een oneindig grote inventaris, dus je kunt alles meenemen wat je tegenkomt. Jawel, er is genoeg mee te nemen en je kunt al die troep verkopen voor elexit, het betaalmiddel van de game. Je kan alleen iets oppakken als je geen wapen in je hand hebt. Daar moet je dus wel aan denken als je net een tegenstander hebt omgelegd. De mensen en dieren geven je opvallend weinig loot, vooral als je het vergelijkt met wat je in een verlaten hutje kunt aantreffen. Een opmerkelijke trendbreuk met doorsnee RPG’s, is dat mensen het niet leuk vinden als je hun huis binnenkomt. Niet alleen word je bedreigd, soms word je gewoon aangevallen.

Reiskameraad
Overal in de wereld kun je personages tegenkomen, die je kunt overtuigen met je mee te reizen. Dit maakt het spel ietsje makkelijker. Ietsje, want de enige opdrachten die je kunt geven in een gevecht zijn ‘volg’ of ‘blijf staan’. Dit kun je uitbuiten door vijanden naar je kameraad te lokken en zelf op een afstand pijlen af te vuren. Verder kun je vragen hoe het met ze gaat en ze naar je basiskamp sturen, maar daar heb je in een gevecht weinig aan. Alle kameraden hebben ook hun eigen missies die je kunt doen. Met de dames kun je een liefdesrelatie aangaan, als dat je ding is.

Vechtsysteem
Je kan bijzonder veel verschillende wapens onder een sneltoets zetten, om zo snel mogelijk op enig gevaar te reageren. De melee-wapens hebben een snelle en een zware aanval. Door deze met elkaar te combineren met de juiste timing, vul je jouw combometer. Zodra deze voor de helft vol is, kun je een extra zware aanval inzetten. Je hebt ook een stamina-meter die heel snel leegraakt, dus je timing is erg belangrijk. Voor ranged wapens zijn er verschillende speciale aanvallen te leren. Mocht je in een gevecht terechtkomen: er is friendly fire, wat betekent dat je iedereen die niet je reiskameraad is kunt raken. Dat kan je medestanders dusdanig irriteren dat ze jou aanvallen en doden. De hoogste rang aan charisma helpt niet, want je kan geen excuses aanbieden. Zoals eerder aangegeven weet je niet welk level je tegenstanders zijn. Pas wanneer je in gevecht bent, zie je in het meest negatieve geval een doodshoofd voor hun gezondheidsmeter. Dat betekent dat je gewoon je oude save meteen kunt inladen, want er gaat niets van hun gezondheidsbalk af. Niets. Er is dus geen hoop op een overwinning, ook niet als je jezelf in een positie manoeuvreert waarin je niet geraakt kunt worden.

Menu
Je hebt de beschikking over een implantaat in je arm, waarmee je jouw menu naar voren haalt. In dat opzicht lijkt het op Fallout. In het menu kun je alles doen wat je gewend bent in een RPG. Hier vind je jouw kaart, de missies, je inventaris en kun je verschillende vaardigheden verbeteren. Alleen is er een factie, de Berserkers, die een hekel hebben aan technologie. Dit is ook de eerste factie waar de game je naartoe leidt. Dit houdt in dat je jezelf moet verstoppen om in je menu te kijken, of alle geïrriteerde reacties van je dorpsgenoten moet verduren. Als je naar een missie kijkt, dan kun je deze meteen laten weergeven op je kaart, zodat je enig idee hebt waar je heen moet. Helaas staan er geen levels weergegeven bij je missies. Je weet dus niet hoe moeilijk iets is om te doen, maar moet er zelf achter komen. Als je in het menu bent, dan gaat het spel gewoon door. De muziek waarschuwt je voor enig gevaar. Dit is erg goed gedaan en zeer behulpzaam. De kaart werkt goed, totdat je ingezoomd bent. Dan begint het beeld te schokken.

Pluspunten
Na al deze klachten over aspecten van ELEX die niet goed uit de verf komen, lijkt het een draak van een spel. Dat is echt niet zo. Het verhaal zit vernuftig in elkaar en is beter geschreven dan een doorsnee RPG. Er zijn steeds verwijzingen te vinden naar onze planeet en dat zal ongetwijfeld niet zonder reden zijn. De conversaties geven je ruim voldoende mogelijkheden om afwijkende keuzes te maken. De missies hebben meerdere methoden om ze op te lossen en er zijn ook verschillende uitkomsten mogelijk. De facties zijn heel verschillend in opzet, maar zijn tegelijk ook erg menselijk en geloofwaardig. Omdat ze allemaal een andere kijk op de wereld door hun verschillende filosofische uitgangspunten, zijn  er ook veel verschillende vormen van wapens en pantser te ontdekken. Het is erg leuk om te variëren met je pijl en boog, laserpistool en een vlammend zwaard in een willekeurig gevecht.

Conclusie
Voor iedereen die houdt van indie-RPG’s en razend lastige games is ELEX een topper. Voor een doorsnee liefhebber van het genre is de moeilijkheidsgraad echt te hoog. Als Piranha Bytes ook de moeilijkheidsgraden aanpakt, dan kunnen ze een groter publiek bereiken. Het verhaal van ELEX en de ondersteunende gameplayelementen zijn robuust genoeg om je mee te nemen in deze bijzondere wereld. Maar op het moment is het een frustrerend gegeven om steeds weer te moeten wegrennen en sterven. Na de eerste 12 uur spelen wordt ELEX iets makkelijker, maar zoveel geduld heeft een doorsnee gamer niet.

ELEX is verkrijgbaar op pc (Windows), PlayStation 4 en Xbox One.