Doctor Who: The Bells of Saint John
Clara Oswald is al een bijzondere companion voordat ze goed en wel aan haar nieuwe leven met de Doctor begint. Een bewuste beeldspraak: ze lijkt immers al aan haar derde leven toe te zijn. En aangezien ze een creatie is van Steven Moffat, lijkt de garantie dat dat een boeiend leven wordt, aanwezig.
Toen Jenna-Louise Coleman gecast werd als de nieuwe companion naast Matt Smiths Eleventh Doctor was de berichtgeving duidelijk: ze begint in de kerstaflevering van 2012. Dat leek simpel, maar Moffat houdt niet van simpel. Zijn eerdere zelfbedachte companions, River, Amy en Rory, hebben immers een allesbehalve simpele introductie gekregen in de wereld van de Doctor. Met Clara lijkt dat niet anders. Want daar was ze ineens, onaangekondigd: direct na de opening credits van seizoensopener Asylum of the Daleks. Ze zat gevangen in een ruimteschip en communiceerde met de Doctor. Okay, ze noemde zichzelf Oswin, maar ten tijde van die aflevering was de naam Clara slechts een gerucht, dus ach.
Nog voor het einde van de aflevering werd duidelijk dat het plaatje toch anders in elkaar zat. Oswin was een Dalek (geworden) en verging daarna, in de laatste momenten van de aflevering, in een explosie. Wat dat allemaal te betekenen had? Onduidelijk.
Oswin, nu wel Clara en voluit Clara Oswin Oswald geheten, dook weer op in The Snowmen, haar officiële introductie. Of zo dachten we. Want daar overleed ze verdorie opnieuw! En dat na een aflevering waarin duidelijk was dat zij iemand was van wie we meer wilden zien. Ze praat razendsnel, is bijdehand, voor niets bang en duikt overal direct bovenop. De ideale avonturier, de ideale companion. En het ideale mysterie. Want wie is zij, en waarom is ze al twee keer overleden?
Haar verhaal begon vanavond pas echt. In The Bells of Saint John is de Doctor naar haar op zoek, maar zij vindt hem eerder. De telefoon van de TARDIS heeft al wel eens eerder gerinkeld; in 2005 liet in The Empty Child schrijver Steven Moffat de telefoon ook rinkelen. Toen was het een 'speciaal' kind met, laten we zeggen, speciale krachten dat de telefoon kon laten rinkelen. Nu heeft Clara simpelweg het nummer van iemand gekregen. De TARDIS heeft een telefoonnummer? Geef mij dat nummer. Ik wil al jaren de Doctor bellen en een keertje met hem mee. Wie had overigens de titel door voordat de 'St. John Ambulance' sticker in beeld kwam? Leuke vondst; echt iets voor een Doctor Who-geek om de Order of St. John in een script te gebruiken. Het was ook Moffat die in The Eleventh Hour die sticker, na decennia afwezigheid, weer pontificaal op de deur van de TARDIS plaatste.
Clara belde omdat ze problemen had met haar internetverbinding. De wi-fi deed het niet. Daar was natuurlijk iets mis mee, en de aard van het probleem van deze week deed een beetje denken aan de verhalen waarmee andere companions werden geïntroduceerd. Rose had in 2005 te maken met de Autons, de plastic paspoppen die tot leven kwamen en centraal bestuurd werden door de Nestene Conciousness. Dit verhaal speelde zich, onder andere, af onder de London Eye, langs de Thames. Martha werkte in een ziekenhuis, aan de oever van de Thames, dat naar de maan werd verplaatst. Donna was op zoek naar de Doctor en vond hem uiteindelijk ergens in een kantoorgebouw in Londen tijdens een onderzoek naar wat die kleine Adipose vetbeestjes bleken te zijn. Die werden ook een soort van centraal aangestuurd. Het lijkt een vertrouwde zet te zijn om een companion te introduceren in een eenvoudige stadse setting met een probleem dat een gehele bevolking op een laag, niet-wereldbedreigend niveau lijkt te raken. Inderdaad; het voelde vanavond aan alsof we weer terug waren in het tijdperk van Russell T Davies, met een lichtelijk vergezocht concept van op afstand bestuurde slaven. Of anders gezegd: personen die geen controle meer over zichzelf hebben, zoals tijdens de Christmas Invasion, The Empty Child, Rise of the Cybermen of Evolution of the Daleks. En dat voelde goed, dat RTD-sfeertje.
Steven Moffat, nu ruim drie jaar in dienst als head writer van Doctor Who, is de afgelopen jaren bezig geweest slimmer te zijn dan iedereen bij elkaar, met verhaallijnen over toch-niet-overleden Doctors, companions die familie van elkaar zijn en geschuif met tijdlijnen. Iets dergelijks ingewikkelds en ronduit briljants verwachten we van Clara's verhaal, maar haar eerste 'echte' avontuur was gewoon een bad guy met een plan in typische ouderwetse Doctor Who-stijl.
Het verhaal vanavond gaf voldoende ruimte voor mooie Doctor Who-momenten. De Doctor heeft zich in een klooster opgesloten, mediterend over wie Clara is en hoe hij haar moet vinden. En dan belt Clara hem doodleuk op. Don't call us, we'll call you. Hij is meteen zorgzaam, alsof hij haar nu al niet meer kan missen. Een paar mooie momenten vanavond werden besteed aan het tonen hoe de Doctor een nieuw doel gevonden lijkt te hebben: Clara onder zijn hoede nemen. Hij legt haar netjes in bed te ruste na de eerste wi-fi-aanval, strijkt een keer door haar haar als ze op het terras in slaap is gevallen. (Leuk detail overigens: Clara's boek is geschreven door Amy, die na reisverslagen blijkbaar fictie is gaan schrijven - niet moeilijk; reizen met de Doctor geeft voldoende inspiratie.) Wat zal de band tussen Clara en de Doctor worden, de komende seizoenen? Na twee door liefde gedreven companions (Rose en Martha), eentje die meer als een zus voor hem was (Donna) en Amy en Rory, die gewoon zijn beste vrienden waren, is het dan tijd voor iets nieuws, of gaan we ook hierin weer terug? Of wordt de Doctor een soort oom voor Clara, zorgzaam en betrouwbaar. Of moet ik opa zeggen, want het is te verwachten dat Moffat in het vijftigjarig jubileum connecties gaat leggen met het begin van de serie. En de First Doctor reisde met zijn kleindochter …
Ook mooi: de Doctor op een motor. Hij ziet er echt niet al te stoer uit met z'n ouderwetse helm en bril op, maar grappig is het wel. Hij zal ongetwijfeld vinden dat het net zo cool is als zijn bow tie. En als hij dat vindt, dan is het zo. Zeker als je vervolgens tegen de Shard oprijdt. Prima truc ook, om het wapen van de bad guy tegen zichzelf te gebruiken. Nodig ook wel, zo'n truc, want de Eleventh Doctor is tot nu toe gemiddeld toch iets minder het orakel dat iedereen te slim af is dan zijn voorganger dat was.
Het was wel typisch zo'n verhaal waarvan je je afvraagt "waarom eigenlijk?" Waarom wil iemand op deze manier mensen controleren? Die vraag werd min of meer beantwoord toen bleek dat The Great Intelligence, eenvoudig herkenbaar uit de vorige aflevering door Richard E. Grant's gezicht, achter het grote plan bleek te zitten. De Intelligence bestuurt immers wel vaker mensen op een afstand.
Ach, het maakt eigenlijk ook niet zoveel uit wat de motieven van de bad guy zijn in een introductieverhaal zoals deze. Het belangrijkste is dat de Doctor nu echt een band kan opbouwen met Clara; ons nieuwe maatje aan de zijde van onze favoriete maniak. Hierbij is natuurlijk de vraag of hij die band nog eens opnieuw zal moeten opbouwen. Gaan we Clara nog een keer verliezen en weer terugvinden? Of is deze versie 'onze' Clara, die voorlopig vast lid blijft van de TARDIS-crew?
Ik ben in ieder geval al fan van Clara. Okay, dat was ik al sinds Asylum of the Daleks, maar met nu twee volledige afleveringen denk ik dat Jenna-Louise Coleman een prima staaltje casting is; een actrice die geboren lijkt te zijn om naast de Doctor te spelen. Ik wil al haar reacties en tegenreacties zien op alles wat er de komende tijd gaat gebeuren, en ik wil weten wat het masterplan is van haar mysterie. Ik wil alles weten! Maar ik vertrouw erop dat Steven Moffat daar iets moois voor heeft bedacht, dus ik wacht het geduldig af.
Volgende week gaan de Doctor en Clara naar een andere planeet, zo lijkt het. Leuk; het voelt alsof het veel te lang is sinds de Doctor 'gewoon' weer eens naar een vreemde planeet is gegaan om een kijkje te nemen. Ook dat voelt ouderwets. Zou het seizoen soms eindigen op een sloopterrein?