Het derde seizoen van Westworld gaat de wijde, wilde wereld in

Het derde seizoen van Westworld gaat van start in een tijd waarin de wereld er anders uitziet dan normaal: het openbare leven loopt vast, (verstandige) mensen blijven thuis, de straten lopen leeg en pretparken behoren tot het soort bedrijven dat deze dagen de deuren voorlopig sluit.

En dan komt HBO met een nieuw seizoen van een tv-serie die, toen deze in 2016 begon, leek te gaan over een futuristisch themapark: bezoekers van Westworld konden ontsnappen aan de echte wereld en zichzelf onderdompelen in een zorgeloze fantasiewereld, gebaseerd op het Wilde Westen. Het park was bevolkt met robots, 'hosts' of inwoners genoemd, die niet van echte mensen te onderscheiden waren en, zo zouden we leren, het in zich hadden een zelfbewustzijn en overlevingsdrang te ontwikkelen. De serie vorderde en aan het einde van het tweede seizoen was de normale gang van zaken in het park verleden tijd; de opstand die Michael Crichton in Westworld, zijn film uit 1973, toonde was opnieuw weergegeven door Jonathan Nolan en Lisa Joy in een verhaal dat niet zomaar gaat over een wildwestpark, maar over fundamentele vragen die definiëren wat ons mensen onderscheidt van de inwoners van het park. Is het ons zelfbewustzijn? Onze eigen vrije wil? Onze drang om ons te uiten en samen te zijn met anderen?

Westworld 3: Evan Rachel Wood

Na de opstand, die eigenlijk begon in de finale van het eerste seizoen, vluchtte Dolores, de oudste inwoner van Westworld en één van de belangrijkste figuren in de door oprichter Robert Ford (Anthony Hopkins) georchestreerde opstand, naar onze wereld. Een wereld die bij kijkers onbekend is. Hoe ziet die wereld eruit? In welk jaar speelt zich dit eigenlijk af? Als de technologie in het park zo geavanceerd is, hoe zit het dan met de technologie buiten het park?

Het derde seizoen van Westworld is door deze vragen behoorlijk verschillend van de vorige twee: hoewel we het park nog wel sporadisch te zien krijgen, worden nieuwe locaties op de planeet geïntroduceerd, waarmee Nolan en Joy meer van hun visie op hun door kunstmatige intelligentie gedreven wereld tonen. Het blijkt dat de mensheid de verregaande technologie voor diverse zaken heeft ingezet: kunstmatige intelligentie voor therapie, waarbij een ex-militair (Aaron Paul) met een fictieve versie van zijn legermaatje over zijn problemen kan praten. Hij werkt in de bouw met een robot die het zware werk voor hem doet. Auto's zijn elektrisch en zelfrijdend; je kunt ertegen praten alsof Alexa achter het stuur zit. Spiegels in kledingwinkels tonen met behulp van augmented reality hoe een outfit je zou staan.

Het zijn oppervlakkige observaties, maar zoals het Westworld betaamt zit er veel onder dat oppervlak. Zoals de geschiedenis van onze planeet: wanneer in één aflevering wordt gesuggereerd dat er geen levende olifanten meer bestaan en in een andere iemand verzucht dat het onmogelijk is om nog naar Parijs te gaan, vraag je je af of wij, de mensheid, onze planeet misschien kapot hebben gemaakt. Natuurlijk; alles is modern, stijlvol en van alle gemakken voorzien, maar is dat de façade die verhult wat er echt aan de hand is? Wat is er gebeurd? Klimaatverandering? Oorlog? Een viruspandemie?

Westworld 3: Aaron Paul

Het is Dolores' doel in deze wereld om de mensheid "de wereld te laten zien voor wat het echt is". Aangezien zij vers uit een themapark komt en haar perspectief is hoe mensen als de Man in Black met haar soort (de kunstmatige mens) is omgegaan, zal dat wel gaan over de aard van de mens. Mooi is het dan ook dat zij uiteindelijk Aaron Pauls Caleb ontmoet, die haar helpt en daarmee de goede kant van de mens toont. En, ironisch genoeg, haar vertelt dat zij "het eerste echte is wat ik mee heb gemaakt in een hele lange tijd".

In de eerste helft van het seizoen, dat voor recensies beschikbaar is gemaakt, weven Nolan en Joy weer diverse verhaallijnen door elkaar: natuurlijk Dolores en met wie zij contact heeft in de echte wereld, maar ook Bernard, die als zondebok is gebruikt en in principe ondergedoken is. En er zijn natuurlijk de andere 'host control units', de elektronische ballen met daarin het bewustzijn van... ja, wie eigenlijk? Dat wordt gelukkig niet pas aan het einde van het duidelijk, maar totdat het zover is roept het wel vragen op over hoe veel macht Dolores over de anderen heeft en wie er allemaal in onze wereld vrij rondlopen.

Er zijn daarnaast voldoende andere terugkerende figuren, maar ook nieuwe, zoals een mysterieuze Fransman die lijkt te beschikken over een 'systeem' dat de hele wereld in de gaten houdt en daarmee zoveel informatie verzamelt dat iemands gedrag in zekere zin kan worden voorspeld. Het doet enorm denken aan Jonathan Nolans vorige project, Person of Interest, dat feitelijk eenzelfde systeem ('de machine' genoemd) gebruikte om een wekelijks verhaal over het oplossen of voorkomen van situaties te vertellen en langzaam uitgroeide tot iets meer filosofisch, over kunstmatige intelligentie en de positie ervan ten opzichte van de mensheid. Ik refereerde al aan Person of Interest in mijn eerste Westworld-review in oktober 2016; ik had niet verwacht dat het centrale concept daaruit een tweede kans zou krijgen in deze serie, maar ben geïnteresseerd in wat deze poging gaat toevoegen aan dat idee.

Westworld 3: Tessa Thompson

Westworld 3 is radicaal anders dan de eedere seizoenen. Niet alleen door de veel diversere locaties (en het mysterie van 'waar zijn we eigenlijk', want in veel scènes zijn herkenningspunten van Londen tot Los Angeles en Singapore slechts momenten van elkaar verwijderd, en wordt het Spaanse Valencia in hetzelfde shot getoond als de skyline van San Francisco), maar ook door de meer duistere, futuristische uitstraling van straten en interieurs. Westworld, nu bijna zonder Westworld, is uitgegroeid tot een futuristische technothriller die laat zien nog veel meer te vertellen te hebben dan alleen wildwestverhaaltjes over rijkelui en robots. In dit seizoen lijkt de centrale vraag te zijn: wat voor soort wereld heeft geleid tot het ontstaan van een park waarin bezoekers kunnen ontsnappen aan de echte wereld zodat ze zichzelf ongestraft kunnen misdragen? Hoe kapot moet de wereld zijn dat een eiland in de Zuid-Chinese Zee een toevluchtsoord wordt voor wie zich in het echte leven moet inhouden?

Westworld 3 heeft 8 afleveringen en is vanaf vandaag, met wekelijks een nieuwe aflevering, te zien bij Ziggo Movies & Series.