Legion: machtiger dan alle X-Men bij elkaar
Van Noah Hawley, de creatieve geest achter de tv-versie van Fargo, komt het volgende hoofdstuk in de X-Men-saga. Maar vergeet wat je kent uit de films: Legion staat op zichzelf en belooft, als we de eerste aflevering mogen geloven, stukken interessanter te zijn dan de meeste films zijn geweest.
De race tussen Marvel en DC Comics woedt ook in 2017 hevig verder. Waar in de afgelopen jaren Marvel succesvoller was in de bioscoop en DC meer aanwezig op televisie, begint Marvel de schade inmiddels in te lopen. Na de series op ABC en Netflix komt de comicboer nu met een nieuwe titel, die in de VS op kabelzender FX, en bij ons op FOX wordt uitgezonden.
Legion is de eerste tv-serie uit de X-Men-franchise, wanneer de cartoons natuurlijk niet worden meegerekend. Centrale figuur is David Haller, die op jonge leeftijd met schizofrenie wordt gediagnosticeerd en als gevolg daarvan zijn leven heeft doorgebracht in psychiatrische inrichtingen. Het zou echter zomaar kunnen dat hij helemaal niet psychisch gestoord is, maar 'gewoon' een mutant met meerdere persoonlijkheden en, niet onbelangrijk, een flinke dosis superkrachten.
Gelukkig lijkt Legion op het eerste gezicht niet zomaar weer een nieuwe Marvel-serie, met een nieuwe superheld en nieuwe problemen om op te lossen. De extra lange eerste aflevering (van in totaal acht in het eerste seizoen) laat zien hoe Hawley allerminst van plan is het eenvoudig te maken voor de kijker. Zijn filosofie? Het is allemaal niet te volgen voor David, en de beste manier om de kijker onderdeel te maken van zijn beleving, is door ook de vertelling niet te rechtlijnig te laten zijn. Zo leren we David kennen in een psychiatrische inrichting, maar al snel springt de tijd voor- en achteruit om een breder beeld te geven van wie hij is, waarmee hij te maken heeft en in welke wereld hij leeft.
Want de wereld van Legion is de wereld van de X-Men-films, maar toch ook weer niet. Met al die tijdlijnen die de films hanteren is het lastig om te bepalen welke continuïteit nu de 'ware' is, en Legion maakt zich er ook niet druk om. David is eigenlijk Charles Xaviers zoon, maar de kans dat James McAvoy of Patrick Stewart een gastrol komen doen is nihil. En da's prima. Legion heeft een eigen toon, een eigen set personages en weet al vroeg in de seizoenspremière de aandacht voor zichzelf op te eisen. Dat komt door de chaotische, maar daardoor juist zo interessante, manier van vertellen. En het komt door de mooie sets (geïnspireerd op designelementen van de jaren 60 en later, maar de serie is niet per sé gesitueerd in een ver verleden), de originele muziekkeuze en de dynamiek in de montage.
Legion vertelt over een mutant, eentje die meerdere persoonlijkheden bezit en die van anderen kan absorberen. Het vertelt over iemand met misschien wel ongelimiteerde krachten, maar laat de hoedanigheid daarvan nog even buiten beeld. Dat is aan David om te ontdekken, en dus aan ons. Ook deze X-Men-titel is zich bovendien bewust van de maatschappijkritische aard van de franchise; hier geen "have you tried not being a mutant?", maar het feit dat we de eerste mutanten ontmoeten in een psychiatrische inrichting spreekt boekdelen. Mensen die anders zijn worden in een hokje gestopt en dat hokje gaat nog op slot ook.
Er zijn overheidsinstanties die jagen op mutanten, er zijn samenwerkingsverbanden waar bedreigde mutanten zich bij kunnen aansluiten, maar er is ook heel veel te ontdekken aan Legion, oftewel David, zelf. Gespeeld door Dan Stevens (Downton Abbey) lijkt er in hem evenveel onzekerheid als potentiële bad-assery te schuilen. Hij is zijn leven lang onder de duim gehouden, maar dat zou vanaf nu wel eens helemaal voorbij kunnen zijn. Legion heeft genoeg materiaal om op te bouwen en voelt aan als meer dan simpelweg een show over superkrachten. Deze serie is interessant omdat Noah Hawleys aanpak voor Fargo zo mooi heeft uitgepakt en hij hier eenzelfde creatieve vrijheid geniet: het ziet er prachtig uit, is boeiend verteld en vernieuwend binnen het genre.
De eerste aflevering van Legion is vanavond om 22.00 uur te zien op FOX.
