XCOM 2

Toen de allereerste game van de XCOM-serie uitkwam in 1994, sloeg die game in als een bom. Maar na twee slechte vervolgen in de vorm van Enforcer en Interceptor leek het erop dat het geesteskind van Julian Gollop een stille dood zou sterven. Totdat Firaxis Games in 2012, ruim 10 jaar na het verschijven van Enforcer, besloot dat de tijd rijp was om nog een poging te wagen. Deze game, XCOM: Enemy Unknown werd bedolven onder game of the year awards. Nu, 4 jaar later, is het tijd voor XCOM 2 waarmee de sucessvolle reboot een vervolg krijgt. Sinds de aankondiging in juni is er al veel hype rondom de game geweest, maar slaagt XCOM 2 erin om alle verwachtingen waar te maken?

Waarschuwing: deze review bevat kleine spoilers met betrekking tot verhaal en gameplay.

XCOM 2 speelt zich af in 2035, 20 jaar na de invasie van Enemy Unknown. In XCOM 2 heeft de mensheid de oorlog verloren en wordt de wereld geregeerd door de aliens met behulp van de collaborateurs van ADVENT. Hoewel het XCOM-project mislukt is, leeft het verzet nog steeds: XCOM vliegt nu van hort naar her met een gekaapt ruimteschip van de aliens genaamd de Avenger en worden geleid door officer Bradford uit Enemy Unknown. Dan wordt de commander, jij dus, gevonden na een missie en kan je direct beginnen aan je nieuwe opdracht: het regime van de aliens omverwerpen en de aarde terugveroveren voor de mensheid.

Dat is (natuurlijk) niet zo makkelijk als het lijkt. ADVENT en de aliens zijn op de hoogte van de wederopstanding van XCOM en proberen je het leven zo zuur mogelijk te maken. Dit doen ze door het lanceren van zogenaamde dark events (debuffs die voor een lange tijd duren) en door middel van aanvallen op lokale rebellen. Naast dat je deze aanvallen van de aliens moet zien te voorkomen, ben je intussen ook bezig met het plannen van aanslagen op bolwerken van ADVENT om zo hun regime af te zwakken. Het hele strategisch concept achter XCOM 2 is een heerlijk kat-en-muis spel dat niet alleen meeslepend en diepgaand, maar ook nog eens onvoorspelbaar is doordat de events random gegenereerd worden wanneer je het spel speelt.

Daarnaast zijn ook de maps at random gegenereerd, waardoor geen enkele missie hetzelfde is. Het beperkte aantal maps was voor mij een minpunt in Enemy Unknown, omdat ik dezelfde maps vaak meerdere keren voorbij zag komen en dus wist op welke plekken ik het beste kon schuilen en waar de aliens zouden spawnen. Dit is niet meer het geval in XCOM 2, waardoor je constant op je hoede moet zijn en creatief moet denken om je soldaten door benarde situaties te begeleiden.

XCOM zou XCOM niet zijn als de game je niet eens flink onder druk zou zetten met moeilijke situaties, en daar ontbreekt het in XCOM 2 niet aan. Er zijn veel meer missies gebonden aan een timer dan in Enemy Unknown en het is duidelijk dat jij nu de underdog bent in XCOM 2 in plaats van de aliens. Je krijgt al vroeg te maken met vijanden die krachtige vaardigheden hebben zoals mind control en het reanimeren van dode lichamen, en daarnaast is er ook een hele rits aan nieuwe vaardigheden waardoor de aliens je het leven zuur kunnen maken. Zo werd ik bij de introductie van de viper onaangenaam verrast door een enorme elastische tong die een van mijn soldaten een gewisse dood introk. Zelfs op normal is het duidelijk dat XCOM 2 een stuk moeilijker is dan [i]Enemy Unknown[/i], maar iedereen die een beetje bekend is met de XCOM-serie zal dit waarschijnlijk fantastisch vinden in plaats van oneerlijk. Aan de andere kant verwachten de aliens de komst van XCOM vaak niet en begin je missies in stealth, waardoor je de mogelijkheid hebt om patrouillerende aliens te lokken in een hinderlaag. Het is een kunst op zich om je soldaten perfect te positioneren voor dit soort aanvallen, maar het past wel perfect bij het hele idee dat XCOM nu een verzetsbeweging is.

Tijdens het spelen van XCOM 2 wordt je begeleid door de soundtrack van Timothy Michael Wynn, die al eerder de soundtrack maakte voor andere games met een militaristisch karakter zoals Red Faction Guerilla en Command and Conquer: Red Alert 3. Aanvankelijk was ik sceptisch doordat Firaxis hiermee afscheid nam van Michael McCann (die een fantastische soundtrack had neergezet voor Enemy Unknown), maar Wynn heeft een goede, zo niet betere soundtrack gemaakt voor XCOM 2 die de emoties die de game nog beter overbrengt. Persoonlijke favoriet is ‘Guerillas assemble’, de muziek die speelt wanneer je team in de Skyranger stapt, omdat de cello’s een bombastische soundtrack neerzetten die echt voor een ‘pumped-up’ gevoel zorgen.

Ik had al gezien op Gamescom dat XCOM 2 een uitgebreide character editor zou bevatten, en nu kon ik er eindelijk zelf mee aan de slag. Het eerste uur van mijn speeltijd in XCOM 2 is hiermee opgegaan aan het creeëren van mijn eigen personages, en de opties zijn eindeloos; armorthema’s, wapenthema’s, helmen, petten, mutsen, bandana’s, tattoo’s, je kon het zo gek niet bedenken en je kon het je soldaat aanmeten, en dat ook nog eens in alle kleuren van de regenboog. Daarnaast een dik pluspunt voor Firaxis voor de kleine details die ze in de game hebben verborgen. Zo zullen je beste soldaten in je spel at random in het hoofdmenu verschijnen terwijl ze van achter een muur op de vijand loeren, en wanneer je soldaten veel kills op hun naam hebben staan verschijnen hun gezichten op de gezocht-hologrammen op verschillende maps. Het zijn kleine dingetjes, maar het is ontzettend leuk om te zien.

Zoals beloofd is XCOM 2 zeer modvriendelijk en daar zijn een aantal enthousiaste knutselaars al mee aan de slag gegaan. Het team achter de totale conversie van Enemy Unknown, Long War, heeft al drie mods uitgebracht in samenwerking met Firaxis die een nieuwe alien, een nieuw wapen en meer perks toevoegen aan je soldaten. En natuurlijk kan je er donder op zeggen dat de eerste mod gemaakt door een individuele speler niet serieus kan worden genomen. Nauwelijks 6 uur na de release kwam iemand met de ACORG-47 aanzetten, die alle pistolen in de game vervangt door corgi’s. Op zich een mod die eerder grappig dan nuttig is, maar het zegt tegelijkertijd ook veel over de potentie die XCOM 2 heeft voor de mod community.

Nu zit XCOM 2 qua gameplay voor mij perfect in elkaar, maar het is wel te merken dat Firaxis er de kantjes vanaf heeft gelopen met de technische afwerking. Hoewel de grafische opties voldoende zijn om zelfs de meest veeleisende gamer op grafisch gebied tevreden te stellen, is de slechte optimalisatie voornamelijk te merken in de framerate. Vooral tijdens cutscenes in de skyranger en close-ups wanneer je soldaten schieten wil je de framerate nog wel eens naar beneden gaan. XCOM 2 is dan wel een turned-based strategy game en dan is framerate minder belangrijk dan bij bijvoorbeeld shooters, maar het is merkbaar en bij een GTX 970 zou dit niet mogen gebeuren. Hopelijk komt er snel een hotfix of een driver update van Nvidia om dit probleem op te lossen.

De XCOM-franchise heeft een bedenkelijke geschiedenis wanneer het aankomt op vervolgen, maar XCOM 2 is op veel, zo niet in alle opzichten beter dan Enemy Unknown. Het neerzetten van XCOM als guerillabeweging is een meesterzet en dit wordt ook nog eens versterkt doordat de hele game nog eens een stuk moeilijker is dan Enemy Unknown. De aliens zijn gevarieërder en sterker en dit versterkt nog eens het gevoel dat XCOM en indirect de hele mensheid op de rand van de afgrond staat. De random events en maps zorgen ervoor dat je regelmatig je strategie moet veranderen in het verloop van het spel, wat de strategische laag van XCOM alleen maar rijker heeft gemaakt. De character editor en de aanpassingsmogelijkheden voor je soldaten is zo uitgebreid dat alleen dat al verleidelijk is om een aantal uur in te steken, de soundtrack is uitstekend en de mod support zorgt ervoor dat zelfs als je het spel één keer hebt uitgespeeld je het nog een keer wilt doen. Hoewel de game zelf tot in de puntjes goed uitgewerkt is, is Firaxis op technisch vlak nogal slordig geweest met de afwerking en hierdoor kan de framerate van de game nogal op en neer gaan. Dit is merkbaar, maar niet storend, en heeft verder geen invloed op de game. Met XCOM 2 heeft Firaxis niet alleen een fantastische game, maar ook een nieuwe standaard voor het strategie-genre in het algemeen gezet.