Doctor Who: Into the Dalek

Welkom bij de nieuwe Doctor Who, waar de Doctor iets minder moeilijk lijkt te doen over het verlies van levens.

De Doctor is altijd iemand geweest die ieder leven toejuicht. Elk leven is belangrijk; hij zei het vorige week nog. Gelukkig maar, want anders zou misschien de indruk ontstaan dat hij in zijn dertiende incarnatie zijn mening over de waarde van het leven heeft herzien. We weten nog steeds niet of de Half-Face Man zichzelf opofferde, of dat hij slachtoffer werd van de acties van de Doctor, maar we hebben wat duistere kanten van onze favoriete Time Lord gezien.

Zo was er vorige week het moment waarop hij Clara als lokaas achterliet, en deze week offerde hij een van de soldaten op om levens van anderen te redden. Er zijn Doctors geweest die dat toch anders aangepakt zouden hebben. Seizoen acht is donkerder, en in twee afleveringen kunnen we al zien wat dat inhoudt. Het betekent ook grapjes maken over reeds overleden personen; Journey vroeg geschokt of haar collega zich bevond in het bad van mensenresten. "Bovenste laag, als je een paar woorden wil zeggen", was het antwoord. Zwarte humor van de Doctor. Ik kan het wel waarderen.

Doctor Who: Into the Dalek - De Doctor en Clara

Het is misschien maar goed ook, zo'n richtingswijziging. Het is al zeldzaam voor een tv-serie om tien seizoenen te halen, laat staan vierendertig, en de meeste series stoppen omdat ze simpelweg uitgewerkt zijn. Doctor Who vernieuwt zich, sinds Steven Moffat zelfs meer dan onder Russell T Davies, en dat zie ik als een goed teken. Het betekent dat we nog jaren van een serie kunnen genieten zonder dat het meer van hetzelfde wordt.

De grap is dat de Doctor, zoals nu neergezet door Peter Capaldi, ook een nieuw interessant personage wordt. We kennen hem wel; altijd rondreizen, mensen helpen, liever niet doden, enthousiast over bijna alles, bla bla bla, maar een nieuwe dimensie aan zijn karakter zie je toch minder vaak gebeuren. Deze Doctor maakt luchtige grapjes over donkere (of eh, lichtgrijze) onderwerpen. "Je voelt je wellicht een beetje ziek. Wees dat asjeblieft niet", merkt de Doctor op tegen Journey, die hij net heeft gered van de dood, terwijl hij te laat was haar broer te redden. Je hebt je broer verloren, maar kots asjeblieft niet in mijn TARDIS. Over een Antibody die de resten van soldaat Ross opneemt: "Hij is aan het stofzuigen." Droog, Doctor. Donker en droog. Maar ook twijfelend aan zichzelf. Misschien wel de meest expliciete onderstreping van de nieuwe richting is de de vraag of hij een goed man is. Geen idee. Hij is een goede Dalek, dat wel.

De laatste keer dat we de Doctor in een wat duistere vorm zagen was waarschijnlijk toen hij net uit de Time War kwam. Hij was verslagen door de oorlog, getraumatiseerd. We hebben vorig jaar geleerd dat hij zijn tiende incarnatie startte toen hij net Gallifrey dacht te hebben vernietigd, en koesterde een hoop wrok tegen de Daleks. Zijn reactie in Dalek was daarom ook prima te begrijpen, en het liet het begin zien van wat voor invloed Rose op hem zou gaan hebben. Grappig dat Into the Dalek een vergelijkbaar moment had; ook hier moest hij door zijn companion (of zijn zorgdrager, "she cares so I don't have to") op zijn plaats gezet worden in zijn haat jegens de Daleks.

Doctor Who: Into the Dalek - Battered Dalek

De aflevering had natuurlijk meer overeenkomsten met Dalek. Een door mensen gevangen Dalek is het meest duidelijke beeld daarvan, maar waar Dalek een hernieuwde kennismaking met de Daleks was (het was de eerste Dalek-aflevering in de nieuwe serie), leerde Into the Dalek ons vervolgens meer over de biologie, of machinerie, van Daleks. Er is blijkbaar een intieme connectie tussen de Dalek-mutant en zijn dalekanium-buitenkant. Zijn geheugen is deels mechanisch, wat verklaart waarom Daleks zo gecontroleerd en consistent kunnen haten: we mogen aannemen dat Davros hun elektronische componenten gebruikte om zijn mutanten nog verder te indoctrineren. Leerzaam, deze tocht in het lichaam van een Dalek, die sterk doet denken aan de educatieve animatieserie Er was eens.. Het Leven, waarin rode bloedlichaampjes in het menselijk lichaam werden gevolgd. Dat was een Franse serie, maar is in het Verenigd Koninkrijk ook uitgezonden, dus het is niet onwaarschijnlijk dat Moffat en medeschrijver Phil Ford hierdoor beïnvloed zijn voor deze aflevering.

Hoe duister de Doctor ook moge zijn, de afkeer voor soldaten is er niet minder om geworden. Journey sluit zich aan bij de lange rij personen die een ontmoeting met de Doctor hebben gehad en vervolgens graag met hem mee willen. De Doctor weigert, waardoor het moment een onnodige scène lijkt. Waarom laten we een persoon zien die mee wil, maar niet mee mag? Wat is het nut van zo'n scène? Het is misschien een voorbode voor nieuwe companion Danny Pink, die een soldaat was en in deze aflevering een opvallende introductie kreeg.

Danny, gespeeld door Samuel Anderson, is geïntroduceerd als een collega van Clara. Hij was ooit soldaat - en doet iets militairs met zijn leerlingen - maar geeft nu les. Hij lijkt echter een traumatische ervaring te hebben gehad, wat wordt onderstreept door de vraag of hij ooit iemand heeft gedood die geen soldaat was. Dat het antwoord ja is, is duidelijk. Hij is ook de nieuwe love interest voor Clara, wat ook ondubbelzinnig wordt opgezet in deze aflevering. Niet alleen zien we een aantal scènes tussen de twee, maar in gezelschap van eerst de Doctor en daarna Journey wordt onderstreept dat zij hem wel ziet zitten.

Doctor Who: Into the Dalek - Samuel Anderson als Danny Pink

Wat opvallend is aan Danny's introductie, is dat zijn scènes helemaal niets te maken hebben met het verhaal van Into the Dalek. De tocht in het Dalek-lichaam speelt zich letterlijk af in de dertig seconden tussen twee Danny/Clara-scènes. Scènes die hem als personage sterk neerzetten: we zien iets van zijn voorgeschiedenis, wat hij nu doet, hoe hij zich handhaaft in onzekerheid. De flashforwards naar zijn realisatie dat hij het gesprek met Clara anders had moeten doen en de instant herkansing die hij krijgt vormen een mooie basis voor wat er nog komen gaat, en ook al heeft Danny niets met de Doctor te maken gehad, zijn introductie past perfect in de aflevering. In plaats van het te haasten en hem meteen met de Doctor kennis te laten maken, maken wij eerst kennis met hem. Ik ben benieuwd hoe dat verder verloopt.

Into the Dalek slaagde deze week met vlag en wimpel voor twee opdrachten: laat meer zien van de Twelfth Doctor, toon hoe hij omgaat met zijn ergste vijand, wat hij nog kan leren. Toon zijn schaduwkant, laat zien waar zijn humor ligt. Het was een simpel avontuur met Daleks, en omdat het de Daleks zijn, lag het dicht bij de Doctor als persoon, maar afgezien daarvan was het na vier Doctor-gecentreerde afleveringen gewoon weer eens een normaal avontuur. De tweede opdracht was de introductie van Danny Pink, die met een kleur als achternaam meer overeenkomsten heeft met Journey Blue dan alleen het soldaatschap - ik vraag me af of die kleur nog iets betekent. En misschien was een derde opdracht de seizoens-arc. Op de thee bij Missy na je overlijden. Ik kan me ergere lotsbestemmingen voorstellen.