Guardians of the Galaxy

Toen Marvel Studios in 2008 hun eerste zelfgeproduceerde film, Iron Man, uitbracht, openden zij een nieuw universum bevolkt door superhelden. De daaropvolgende films hebben een diversiteit aan nieuwe helden geïntroduceerd, de meesten onbekend bij het grote publiek, en datzelfde universum stukje bij beetje uitgebreid. En dat mag letterlijk gezien worden: in Thor en Thor: The Dark World nam de studio de kijker mee de ruimte in, en toonde dat er meer leven is dan alleen op Aarde.

In de twee Thor-films werd de wat gewichtige noordse mythologie toegevoegd aan de Marvel-filmwereld en werd duidelijk gemaakt dat de 'werelden' waarover in de films gesproken wordt, in principe gewoon planeten zijn. Er zijn aliens, en in inmiddels al drie films (inclusief The Avengers) zijn die naar onze planeet gekomen. Hiermee is de basis wel gelegd om aan de kijker duidelijk te maken dat het Marvel Cinematic Universe is wat de naam doet vermoeden: een universum. Er is meer te beleven. En in misschien wel de meest gedurfde zet sinds Marvel zelf films is gaan maken, wordt nu een echte grote stap in dat universum gezet.

Guardians of the Galaxy hero shot

In Guardians of the Galaxy wordt onze planeet namelijk al snel verlaten, wanneer de jonge Peter Quill door aliens wordt ontvoerd. Na deze inleidende scène wordt een inmiddels volwassen Quill (Chris Pratt) getoond, die als een stoere ruimteheld zijn intrede maakt, ergens inbreekt en een waardevol object probeert te stelen. Dat brengt hem echter in de problemen, en na een aantal gebeurtenissen vindt hij zichzelf in het gezelschap van een divers stel figuren. Na eerst door hen te zijn nagejaagd, wordt hij door de autoriteiten opgesloten met Rocket, een wasbeerachtige onruststoker, zijn metgezel Groot, een boomachtige stille kracht en Gamora, een vechtersbaas met een groene huid. Ze ontdekken een gezamenlijk doel en samen met Drax, een medegevangene die zich bij hen aansluit, doen ze een poging tot uitbraak.

Het vijftal is een bijzonder gezelschap: Quill is na zijn ontvoering opgegroeid bij de Ravagers, een groep ruimtepiraten geleid door Yondu (Michael Rooker). Hij meet zich graag de positie van 'outlaw' aan en hoopt berucht te worden onder de naam Star-Lord. Rocket en Groot zijn een team, oorspronkelijk op jacht naar Quill omdat er een prijs op zijn hoofd staat. Rocket, met de stem van Bradley Cooper, is genetisch gemodificeerd en heeft cybernetische implantaten. Groot, met de stem van Vin Diesel, lijkt een soort levende, lopende en vechtende boom te zijn. Hij heeft een beperkte woordenschat; althans, het lijkt voor anderen alsof hij alleen "I am Groot" kan uitbrengen. Gamora (Zoe Saldana) is een strijder die tegen haar zin in dienst is van Marvel-opperschurk Thanos en Ronan the Accuser (Lee Pace), de Big Bad van de film. Drax, ten slotte, heeft zijn familie verloren aan Ronan en wil niets liever dan wraak.

Het is een samengeraapt zooitje en hoezeer dat ook een cliché kan zijn in welke film dan ook, in Guardians of the Galaxy wordt een stel goed uitgediepte, gemotiveerde schurken getoond dat tijdens het najagen van hun eigen doelen samenspant en een nieuwe richting vindt. En hervindt. De Wachters van de Melkweg zijn namelijk net gewone mensen - behalve dan dat vier van de vijf geen mensen zijn - met hun eigen trekjes en gekkigheden. Ze liegen tegen elkaar, maken grappen en snappen elkaars uitdrukkingen niet. Ze schelden elkaar uit, maken fouten, gaan op de vuist en dreigen elkaar overhoop te schieten, maar uiteindelijk weten ze elkaar als vrienden te beschouwen.

In zekere zin lijkt daar een concept te zijn geleend van die andere grote groepsfilm van dezelfde filmstudio: The Avengers. Ook daar waren de helden het oorspronkelijk niet helemaal met elkaar eens, maar wisten ze toch een team te vormen. Maar waar de dood van een belangrijk bijfiguur de drijfveer was om samen te werken in The Avengers, is dat in Guardians simpelweg het besef dat het het juiste is om te doen.

Guardians of the Galaxy: Groot verzorgt de verlichting

Guardians onderscheidt zich verder van Avengers, en van andere films in de nu tiendelige filmserie, in dat het in eerste instantie eigenlijk geen typische superheldenfilm is. Om het nog wat simpeler te stellen: Guardians of the Galaxy gaat misschien wel helemaal niet over superhelden. Natuurlijk zit er het nodige reddingswerk in, maar er is meer sprake van een groep vrienden die goed samenwerkt dan figuren met speciale krachten en vaardigheden. En dat is een verfrissende blik op het genre. Wat ook voor de film spreekt is dat een bekend Marvel-gegeven, het letterlijk en figuurlijk opblazen van het verhaal in de slotfase, grotendeels afwezig is. Er is voldoende conflict, maar het voelt niet aan als een uitvergroting van een situatie die al de hele film aan het borrelen is.

Dit alles is niet in de laatste plaats de verdienste van James Gunn, die het scenario van Nicole Perlman naar zijn hand zette en de film regisseerde. Zijn eindresultaat is een plot dat zijn eenvoud verbergt onder misschien wel de leukste personages van het Marvel Cinematic Universe en tot de rand gevuld is met een gezonde dosis humor. Gunn (Slither, Super) weet het geheel goed weer te geven, in boeiende actie waar het past en rust waar het nodig is. Chris Pratt, na kleine rollen in films naast zijn rol in de sitcom Parks & Recreation eindelijk in een verdiende hoofdrol, toont een man die zich vervreemd voelt van zijn eigen wereld, maar toch een lijntje naar thuis houdt door middel van muziek.

Opgepikt door Yondu in de jaren 80, had kleine Peter namelijk alleen een cassettespeler bij zich met daarop liedjes uit de jaren 70. Het zijn deze liedjes die de hele film door de toon weten te zetten en Guardians een geheel eigen uitstraling geven. Een uitstraling die wordt versterkt door het prettige design van de diverse werelden en ruimteschepen: niet statig zoals Asgard in de Thor-films, maar praktisch, mooi en logisch. Een van de steden in de film ziet er zelfs uit als iets waar een Aardbewoner zich ook prima kan vestigen, met voldoende groen en mooie architectuur. Eigenlijk is er niet eens zoveel buitenaards aan. Het is allemaal heel menselijk, en dat is precies wat de film als geheel ook is. Gunn weet zijn helden een groot hart te geven en ze dat te laten tonen. Hij neemt de tijd om de persoonlijke impact van acties op hoofd- en bijfiguren te tonen en weet daarmee emoties aan beide uiteinden van het spectrum los te maken. Dat er links, en af en toe rechts, een paar keer aan de geloofwaardigheid wordt gesleuteld maakt daarom helemaal niks uit. Guardians of the Galaxy is de meeste lol die je tot nu toe met een Marvel-film kon hebben: er is veel te lachen, er is avontuur en er is een prachtig diverse cast. Dat de leukste scène slechts twee castleden toont en geen tekst heeft maakt duidelijk dat het wachten op Guardians 2, dat in 2017 verschijnt, nu al veel te lang duurt.