Boek: Epstein. Het brein achter The Beatles

“Als iemand de vijfde Beatle was, was het Brian”, aldus Paul McCartney. Dit citaat staat vooraan de grafische novelle Epstein - het brein achter The Beatles van Jaron Beekes. De Brian aan wie McCartney refereert, is Brian Epstein, de manager van The Beatles. Het is deze man die de Fab Four hun grote doorbraken bracht. Zo zorgde hij ervoor - na lang leuren en afgewezen worden bij tal van platenlabels - dat 'the boys' bij het Parlophone van George Martin een single mochten opnemen. Ook zorgde hij ervoor dat de op het podium zuipende, rokende en vloekende postpubers goedgeklede muzikanten werden die een synchrone buiging maakten voor hun publiek. Zonder Brian Epstein hadden we The Beatles ongetwijfeld nooit gekend. Over deze Brian gaat Beekes' boek.

Letterlijk en figuurlijk in de schaduw van de Fab Four
Letterlijk en figuurlijk in de schaduw van de Fab Four

Uiteraard is de andere kant ook waar: hoewel hij ook manager was van onder meer Gerry and the Pacemakers, had Epstein zonder The Beatles nooit een belangrijke plek in de popgeschiedenisboeken gekregen. De niet altijd even goed van elkaar te onderscheiden John, Paul, George en Ringo komen dan ook veelvuldig voor in de zwart-wittekeningen van het ruim 150 pagina's tellende werk. Maar hoewel het wel veel over The Beatles gaat, blijven de emoties van het viertal achterwege en richt het erhaal zich op hoe Epstein het allemaal ondergaat. Als de band halfweg de jaren zestig besluit niet meer op te treden, is het de pijn en vooral de onmacht van de steeds meer drank en pillen gebruikende Epstein die de lezer voelt.

Beekes heeft zich bij een aantal tekeningen gebaseerd op foto's

Beekes heeft zich voor zijn tekeningen meermaals gebaseerd op foto's, wat voor de ware Beatlesfan enkele momenten van herkenning oplevert (voor de minder ingewijden: de drummer is hier nog Pete Best)

Al heel snel in het boek wordt duidelijk dat pijn en onmacht constanten zijn in het leven van de met zijn joods-zijn en, veel meer nog, met zijn homoseksualiteit worstelende Epstein. In het Groot-Brittannië van de jaren vijftig en zestig is homoseksualiteit nog iets wat bij wet verboden is en geluk in de liefde lijkt dan ook geen optie te zijn. Of hij op John Lennon verliefd was (zoals de geruchten al decennia zeggen), wordt niet expliciet vermeld, maar de vakantie naar Spanje die de twee in 1964 ondernamen, komt uitgebreid aan de orde. Hoe het ook zij, duidelijk is dat de hoofdpersoon van Beekes' boek een uitermate tragische figuur is: een in zijn vak zeer succesvolle man die hunkert naar aandacht en liefde en deze maar niet kan vinden. Beekes heeft hem met dit mooie eerbetoon alsnog een beetje aandacht en liefde geschonken.