Después de Lucía

Pesterijen op het schoolplein komen overal in de wereld voor. Het is dan ook niet verwonderlijk dat films over pesten uit de meest diverse landen afkomstig kunnen zijn. Doorgaans zijn de meeste van dit soort films gericht op een wat jongere doelgroep, al dan niet met een komische ondertoon. Toch zijn er een paar films die dit universele thema op een serieuze wijze benaderen. De uitstekende Belgische film Ben X en het Amerikaanse meesterwerk Elephant tonen op een genadeloze wijze wat de gevolgen kunnen zijn van onafgebroken treiterijen door leeftijdsgenoten. Geheel in lijn met deze aanpak schetst de Mexicaanse schrijver en regisseur Michel Franco met zijn tweede langspeelfilm, het in Cannes bekroonde Después de Lucía (After Lucia), een keiharde wereld waar maar weinig ruimte is voor luchtigheid.

De onervaren Tessa Ia vormt met haar hoofdrol als Alejandra het middelpunt van deze Mexicaanse film. Zij reist in het begin van de film samen met haar vader Roberto (Hernán Medoza) naar Mexico-Stad om een nieuw leven op te bouwen. Dit doen zij een zestal maanden na het fatale auto-ongeluk van de moeder van Alejandra. In hun nieuwe woonplaats vindt Roberto moeiteloos een nieuwe baan als kok en Alejandra maakt snel vrienden op haar nieuwe school. Van echte vriendschap kan echter geen sprake zijn, als Alejandra na een incident het middelpunt wordt van pesterijen die al snel escaleren.


Doordat de relatie tussen vader Roberto en dochter Alejandra het middelpunt vormt van de film, onderscheidt Después de Lucía zich inhoudelijk gezien van films met een soortgelijk thema. Op doordachte maar subtiele wijze toont regisseur Franco hoe het tragische verkeersongeluk en de pesterijen van invloed zijn op de wijze waarop vader en dochter met elkaar omgaan. De innerlijke woede en depressieve gevoelens die Roberto met zich meetorst, ontgaan zijn dochter niet en hebben dan ook duidelijk invloed op haar. En hoewel het zeker iets tragisch heeft, is het wel begrijpelijk hoe Alejandra reageert op de constante pesterijen op haar school.

Hoe Tessa Ia als Alejandra van een trotse jonge vrouw transformeert in een neerslachtig en ineengedoken stuk verdriet, is zeer aangrijpend gedaan. De uitzichtloze situatie waarin zij verkeert wordt op een krachtige wijze weergegeven en gedurende enkele van de genadeloos lang in beeld gebrachte pesterijen dient de vraag zich aan of er voor haar ooit nog licht aan het einde van de tunnel zal gloren. Overigens is het wel jammer dat de pestkoppen in de film volledig voldoen aan de stereotypen waaraan vooraf gedacht kan worden. Wat dat betreft kiest regisseur Franco voor de behoudende route.


Het is opvallend hoe de meeste scènes qua stijl in beeld worden gebracht. Michel Franco maakt gedurende de hele film gebruik van statische camerastandpunten. Doordat de camera op een aantal momenten in de auto blijft staan of op afstand een voorval registreert, is het aan de kijker om deze suggestieve momenten op een eigen wijze te interpreteren. Deze vorm van voyeurisme is op een stijlvolle wijze uitgevoerd, is wonderwel totaal niet storend en draagt bij aan de intieme kijkervaring. Met name het gewaagde slot van de film profiteert van deze aanpak. Dit deel vormt het hoogtepunt van de film en zal niet alleen geroemd worden, maar tevens het onderwerp vormen van vele discussies.

Serieuze films over pesten zullen al snel een gevoelige snaar raken bij de kijker. Iedereen kan zich voorstellen hoe het hulpeloze slachtoffer zich moet voelen wanneer hij of zij constant het pispaaltje is. Ook de keiharde pesterijen in Después de Lucía wekken eenzelfde soort gevoelens op. Daarbij vergroot regisseur Michel Franco het machteloze gevoel bij de kijker door de camera roerloos te laten staan tijdens de meest hartverscheurende momenten. Dit levert niet direct de meest plezierige kijkervaring op, maar leidt wel tot een groot gevoel van affectie met betrekking tot het lot van Alejandra, het centrale personage van de film dat geweldig vertolkt wordt door Tessa Ia. Naast verstoord is haar diepgaande relatie met haar vader ook oprecht en vormt het de aanleiding voor het beklijvende einde dat niemand onberoerd zal kunnen laten.