Film: Armadillo
Begin 2009. Na een feest met een stripster en een afscheid met tranen op het vliegveld gaat een groep Deense soldaten (gewone jongens, maar aardige jongens) op uitzending naar Afghanistan. Meer precies naar Armadillo, een legerbasis in de provincie Helmand, een gebied waar de Taliban de scepter zwaait. Wat ze te wachten staat weten ze eigenlijk niet, maar de jonge militairen lijken problemen noch gevaar te zien en hebben er domweg zin in. Aldaar wordt de verveling van het vele patrouilleren afgewisseld met behoorlijk moeizame gesprekken met de boerenbevolking, een sporadisch computerspel of pornofilmpje en een enkel vuurgevecht met de veelal onzichtbare Talibanstrijders.
Regisseur Janus Metz neemt met zijn heftige documentaire Armadillo geen standpunt in. Hij en zijn cameraman Lars Skree registreren slechts, al wordt een aantal scènes ondersteund door krachtige muziek die zonder dat het gemaakt aandoet de emoties van de mensen in het veld accentueert. Er wordt door de filmmakers niet gesproken met de soldaten en dat er een kop en een staart aan de opeenvolging van beelden zit, is voornamelijk te danken aan het simpele feit dat de missie begint en eindigt.
Is de schrijnende film in het eerste deel vooral vervreemdend, later wordt hij bij een vuurgevecht rondom een greppel letterlijk en figuurlijk zeer schokkend. Vervreemdend is het nogal bizarre beeld van straatkinderen die tussen de patrouillerende militairen sjokken. Navrant zijn de gesprekken tussen de soldaten en de bevolking, omdat ze de totale machteloosheid van het bataljon pijnlijk blootleggen. De pessimistische boeren zien hun akkers vertrapt worden door de krijgsmannen waarvan ze weten dat ze zo weer weg kunnen, terwijl ze zelf geen keuze hebben dan te blijven, onder het juk van de Taliban. Ronduit onthutsend is een shoot-out in en rond een greppel waarbij de af en toe danig schuddende camera in beeld brengt hoe de opgewonden en opgefokte jongens een handjevol Taliban genadeloos afschieten en vervolgens de lijken (waarvan de ogen geblurd zijn, wat onbedoeld benadrukt dat het hier om echte mensen van vlees en bloed gaat) vrolijk lachend bekijken. Het is een buitengewoon buitenissig tafereel dat beklijft.
Hoe dicht deze aangrijpende productie ook op de huid van de militairen zit, naar het antwoord op de vraag waarom een aantal van hen in 2011 weer terug wil naar Afghanistan blijft het gissen. Deze met een steeds onbehaaglijker wordende feel omhulde film maakt namelijk eens te meer duidelijk dat een oorlogssituatie zo krankzinnig surreëel is dat je er alleen maar over mee kunt praten als je er zelf bij bent geweest. Pasklare antwoorden komen er dan ook niet aan te pas, maar dichterbij de intense beleving van een militaire uitzending komen dan met Armadillo is voor een niet-militair waarschijnlijk niet mogelijk.
