Boek: Willem Jansen - Triest

Het korte verhaal is een van de moeilijkste genres uit de literatuur. Je hebt maar weinig tijd om de lezer te grijpen, je personages geloofwaardig te maken en een aanvaardbaar plot te smeden. De verhalen van Willem Jansen zijn niet slecht, maar ook hij slaagt er niet altijd in om in die korte tijd de lezer bij de lurven te grijpen. Slechts twee van de vijf verhalen blijven qua plot en personages echt zelfstandig overeind staan. Maar één van die twee doet dat dan ook zó briljant dat je er gelijk een hele roman van wilt lezen.

Het probleem met die neerslachtige bespiegelende types waar Willem Jansen zo van houdt, is dat ze me nooit lang kunnen boeien. De nauwkeurige notities van een depressie uit het eerste verhaal (Triest) zijn heel treffend en stilistisch knap geschreven, maar kunnen op zichzelf niet dertig pagina's lang boeien. Je zou het kunnen zien als een metafoor voor de uitzichtloze depressie, maar het heeft vooral als effect dat je een ontzettende hekel aan de hoofdpersoon krijgt en niet kan wachten tot hij zelf verkiest voor de trein te springen; wat helaas niet gebeurt. Toch zouden die beschouwingen prima intermezzo's zijn in een langere roman. Hetzelfde geldt voor Lucht en Seinstoring. Nauwkeurige observaties en sfeertekeningen, knap en heel beeldend omschreven, maar veel te gedetailleerd en uitgekauwd om als kort verhaal te kunnen boeien. Bovendien stoort de vertelvorm van Seinstoring eerder dan dat het iets toevoegt aan de -op zich hele rake- teksten.

Slag is een intrigerend verhaal door de zakelijke Elsschot-achtige stijl waarmee enorm emotionele onderwerpen worden beschreven. Dat schept een boeiende vervreemding die heel consequent tot het einde toe wordt volgehouden. Dat consequente zorgt er wel voor dat je je niet echt verbindt aan het verhaal, en dat het einde een beetje als een teleurstelling komt. Maar bij tweede lezing viel het bij mij al beter.

Toch ga ik iedereen aanraden het boek te lezen, en dat komt door het tweede verhaal Hut, over de belevenissen van een scheepskapper. Een grappige setting, met een verbijsterende wending aan het einde. Mijn enige kritiek is dat het alleen veel te snel gaat. In dit plot zit echt genoeg materiaal om een steengoede roman te schrijven, waarbij zelfs de meeste stukken uit de andere verhalen gebruikt zouden kunnen worden.

Willem, schrijven kún je, maar je boek is nog niet af. Stop met die korte verhalen, daar valt toch geen eer aan te behalen, en schrijf een meesterroman. Je neemt het plot van Hut, Lucht gebruik je als intro, en Triest en Seinstoring vlecht je er als intermezzo's tussendoor. Hier en daar nog wat personages uitdiepen -je weet wel wie ik bedoel- en je bestseller is geschreven. Wedden?
Triest
Auteur:Willem Jansen, Uitgeverij:Gigaboek, ISBN: 90 8548 046 9 Prijs: €17,50

Must See/Buy/Do
Aanrader
Redelijk
Tsjaa...
STAY AWAY!!!!