Boek: Tot het laatste uur (Der Untergang) - Traudl Junge

Het boek begint met een beknopte biografie van Traudl Junge, tot het moment van haar overplaatsing naar de rijkskanselarij in Berlijn. Hoewel dit hoofdstuk niet door Junge zelf werd geschreven maar door journaliste Melissa Müller, dient het meer om het eigenlijke manuscript in een context te plaatsen dan om de schrijfster ervan kritisch te analyseren. Het grootste gedeelte van Müllers informatie is afkomstig uit interviews met Junge; waar haar familie of kennissen als bron gebruikt worden staat dat meestal niet expliciet aangegeven. Het beeld dat uit deze biografie naar voren komt is dat van een heel doorsnee meisje met twee karakteristieke eigenschappen: haar wens om professioneel danseres te worden en haar vermogen om zich aan te passen aan de mensen in haar omgeving – zelfs als die behoorlijk nare trekjes beginnen te vertonen.

Traudls familie is niet rijk, en om haar dansambities te financieren is ze gedwongen om als secretaresse aan de slag te gaan. Kennissen bezorgen haar een baantje in de rijkskanselarij – nog steeds geen ballet, maar in Traudls belevingswereld wel een stapje dichter bij het echte leven. Als ze van daaruit gerecruteerd wordt om de Führer persoonlijk te dienen, vindt ze dat voornamelijk spannend. Haar beschrijvingen van het eerste jaar bij haar nieuwe werkgever bevatten nauwelijks politieke of morele bespiegelingen. Ze doen nog het meest denken aan wat je zou krijgen als je een 22-jarige vrouw de opdracht zou geven een opstel te schrijven met als titel ‘Mijn ideale vakantie’. Ze beschrijft de omgeving, de inrichting van de gebouwen waar ze verblijft, de conversatie en de kleding van de gasten aan het diner, en de gedragingen van haar baas. Als jongste secretaresse heeft ze maar weinig te doen, en haar eigenlijke werk is het optreden als gezelschapsdame tijdens Hitlers uren van ontspanning. Hoewel ze weinig nadruk legt op haar persoonlijke gevoelens krijg je de indruk dat ze het prima naar haar zin heeft. Hitler behandelt haar vaderlijk en correct, en de eigenaardigheden die er te vermelden zijn, zoals zijn afkeer van het eten van vlees, zijn voornamelijk onschuldig.

Na ruim een jaar in die ‘perfecte baan’ begint Traudls indruk van de stemming te veranderen. Hoewel ze het niet voor zichzelf wil toegeven, begint het haar op te vallen hoezeer zowel het personeel als de gasten zich uitsloven om één man te plezieren. De hele hofhouding eet als Hitler eet, slaapt als Hitler slaapt, gedraagt zich vrolijk als Hitler behoefte heeft aan ontspanning, en spreekt hem nooit tegen behalve op triviale punten. Er komen ook onrustbarende berichten over de oorlog binnen, en ondanks het feit dat de verblijven van de Führer totaal geïsoleerd zijn van de buitenwereld beginnen sommigen te twijfelen aan de goede afloop. Maar Hitler belooft nieuwe inzet, nieuwe wapens, en een zekere overwinning… en Hitler heeft altijd gelijk.

De stand van zaken verslechtert geleidelijk, totdat de hofhouding in de lente van 1945 in de bunkers in Berlijn zit, iedere ontsnappingsmogelijkheid afgesneden, en Hitler de langverwachte maar toch schokkende mededeling doet: de oorlog is verloren, en hij raadt iedereen aan om zelfmoord te plegen.