Shitzooi - Sexting achtervolgt je je hele leven

Een brugklasser van het Pieter Groen College in Katwijk klikt een bestand op de laptop aan. ‘Ik heb bewijs gevonden!’ Klasgenoten kijken nieuwsgierig op haar scherm. Ze spelen de game ‘Shitzooi’ om de gevaren van sexting - het delen van sexy filmpjes en foto’s op social media - te ondervinden.

‘Pap, ik moet je wat vertellen. Nee, niet over de telefoon. Kun je me alsjeblieft komen ophalen?’ Met dit YouTubefilmpje start het verhaal van scholiere Juul. Een pikant filmpje dat ze ooit met haar vriendje Sem deelde, is uitgelekt en prijkt inmiddels op meerdere pornosites. Met haar vader doet ze aangifte bij de politie. ‘Vervolgens kunnen de kinderen als rechercheurs in de dop steeds kiezen wat hun volgende stap in het onderzoek naar de dader wordt’, vertelt wijkagent Kelvin, samen met wijkagent Tanja de bedenker van ‘Shitzooi’. Gaan ze Sem verhoren of toch zijn vriend Daan over wie het gerucht gaat dat hij veel seksfilmpjes op zijn telefoon kijkt? Of zullen ze de telefoon onderzoeken van een zekere Patrick die Daan volgt op Instagram?‘

Mobile Media Lab
In het Mobile Media Lab, een grote politievrachtwagen die naast de school is geparkeerd, staan laptops waarmee ze de voor het spel aangemaakte socialmedia-accounts van de personages rond Juul kunnen bekijken. Wat voor foto’s hebben ze gepost, wie volgen ze en wie volgt hen? Sommige leerlingen checken meerdere accounts tegelijk door ook met hun eigen telefoon in te loggen.

Tussendoor volgen ze de verhoren op een groot scherm. Drie jongens achterin maken een indrukwekkend schema rond de personages en de aanwijzingen in het spel. Alle leerlingen hebben duidelijk lol in het spel en gaan er helemaal in op. Afhankelijk van de spelkeuzes die de leerlingen maken, heeft de game verschillende uitkomsten. Zo kan bijvoorbeeld duidelijk zijn wie de dader is, terwijl het bewijs ontbreekt.

Tot in lengte van dagen op internet
Politieteam Katwijk heeft ‘Shitzooi’ in samenwerking met Halt en de Katwijkse welzijnsorganisatie Welzijnskwartier laten maken voor leerlingen van 12 tot en met 15 jaar oud. ‘Bij de politie kloppen wekelijks slachtoffers van sexting aan‘, weet Kelvin. ‘Jongeren van wie foto’s of filmpjes tegen hun wil verspreid zijn die vaak tot in lengte van dagen op internet blijven staan. Ook hier in Katwijk komt dat voor.’ ‘We willen vooral jongeren waarschuwen wat ze zelf kunnen doen om te voorkomen dat ze slachtoffer worden’, vult Tanja aan. ‘En wat sluit nou beter aan bij de belevingswereld van jongeren dan zo’n game?’

Kwart maakt naaktselfie
Een foto is sneller gedeeld dan jongeren soms denken. Jongeren sturen de meeste blootfoto’s via snapchat (76,1%). ‘Omdat ze denken dat dit snel weer verdwijnt’, legt Anita van Halt uit. Samen met Nadine van Welzijnskwartier geeft ze voorafgaand aan de game voorlichting aan de kinderen in de klas. ‘Maar iemand kan snel een screenshot maken en die verder verspreiden.’ Whatsapp volgt met 47,8% en Facebook is goed voor zo’n 9%. Zo’n één op de vier jongeren maakt wel eens naaktselfies, één op de acht verstuurt deze ook via social media.

Strafbaar
‘Wist je dat het strafbaar is om een blootfoto van een minderjarige op je telefoon te hebben?’, vraagt Nadine. ‘Dat is namelijk kinderporno. Als je het gelijk wist of naar de politie gaat, is er niets aan de hand, maar doe je dat niet, dan kan het je een strafblad opleveren. En niet zomaar een strafblad, maar een met de aantekening ‘zeden’ erbij. Dat betekent dat je niet alleen bijvoorbeeld later geen advocaat, rechter of politieman kan worden, maar dat mensen je ook in het ergste geval voor een verkrachter zullen aanzien.’

Onuitwisbaar
Hoofdboodschap van de les is dat sexting vaak onuitwisbaar is. ‘Stel je voor dat je later kinderen krijgt en dat die op een dag ergens op internet blootfoto’s van jou zien staan’, zegt Nadine. ‘Dat wil je toch niet? Als iets eenmaal op internet staat, krijg je het er in principe niet meer af en achtervolgt het je de rest van je leven.’ Bekeken wordt of het spel Shitzooi en de bijbehorende voorlichting in het hele land kan worden ingezet.