'Deltaplan voor Defensie nodig'

“Defensie gaat versterken en moderniseren. Dat doen we stap voor stap. Denken over Defensie is een kwestie van denken in lange lijnen. Wat we vandaag beslissen, raakt de krijgsmacht van 2050.” Dat zei minister van Defensie Ank Bijleveld-Schouten gisteren tijdens een bijeenkomst in Den Haag over de Defensienota, die dit kwartaal verschijnt. “We moeten keuzes voor de toekomst maken. Dat kunnen en gaan we niet alleen doen."

Defensie organiseerde de bijeenkomst met de Atlantische Commissie. Met bijna 200 gasten, onder wie Kamerleden van verschillende politieke partijen en (oud)militairen, was de zaal van Nieuwspoort vol. Iedereen kreeg de gelegenheid mee te denken over belangrijke vraagstukken voor Defensie.

Meer dan 6.000 vacatures
Personeel, cyber en kennis en innovatie. Als het aan de aanwezigen ligt, investeert Defensie vooral in deze 3 thema’s. “Defensie is een prachtig bedrijf”, merkte CDA-kamerlid en oud pelotonscommandant Hanke Bruins-Slot op. “Maar als je niet genoeg personeel hebt, dan heb je ook niks aan nieuwe spullen.” Daarbij verwees ze naar de meer dan 6.000 vacatures bij Defensie. “Jonge militairen zijn goud waard. Dat zijn de handjes die we nodig hebben.”

Deltaplan
“Wat we vooral nodig hebben is een Deltaplan voor Defensie”, zei generaal-majoor der mariniers b.d Frank van Kappen, nu Eerste Kamerlid voor de VVD.  Wat hem betreft heeft dat Deltaplan de hoogste prioriteit. “Ik hoop dat deze minister dat voor elkaar krijgt. Een plan voor de lange termijn, dat je boven alle politieke partijen uit kunt tillen. Want dat krijg je niet voor elkaar binnen 1 kabinetsperiode. Zo’n plan is wel nodig om de veiligheid te kunnen blijven garanderen.”

Militaire speler
Samenwerking bleek een terugkerend thema. Zo wees Herman Schaper van D’66 op de afbrokkelende band met de VS. “We moeten zorgen dat Europa een militair relevante speler op het wereldtoneel wordt”, stelde hij. Sabine Mengelberg van de Nederlandse Defensieacademie hield als expert een korte pitch. Daarin voorspelde zij juist het einde van de Europese Unie binnen 10 jaar. Mengelberg adviseerde Defensie daarom in te zetten op een integratie van NAVO en EU-strategieën.

Dreigingen onvoorspelbaar
Ook voormalig directeur Clingendael, vakbondsman Jean Debie en oud-directeur generaal-majoor b.d Pieter Cobelens maakten hun visie op de toekomst van Defensie kenbaar. Colijn had een duidelijke boodschap: “Het begrip ‘slagkracht’ is niet meer wat het is. Dreigingen zijn onvoorspelbaar. Durf dus out of the box te denken!”

Debie ging in op het personeelsbeleid. “Krijgsmachtonderdelen moeten zelf weer verantwoordelijk worden voor hun eigen werving”, opperde hij onder meer.

Cobelens signaleerde versplintering van cyber-initiatieven binnen de overheid en pleitte voor een betere organisatie. Defensie en Justitie en Veiligheid zouden wat hem betreft de kar moeten trekken.

Een aanval op één
Directeur Defensiebeleid bij de NAVO Timo Koster bracht de weerbaarheid van Nederland ter sprake. “Artikel 5 is belangrijk: een aanval op één is een aanval op ons allen. Maar artikel 3 is minstens zo belangrijk. Dat gaat over de weerbaarheid van de landen zelf. Een land moet bijvoorbeeld een robuuste infrastructuur hebben, ook digitaal. Een land moet in staat zijn grote hoeveelheden slachtoffers en vluchtelingen op te vangen. Dat vraagt een verregaande samenwerking van Defensie met andere veiligheidsactoren in Nederland.”

"We zijn er nog lang niet"
Is 1,5 miljard extra voor Defensie wel voldoende? Volgens Bijleveld is het een goed begin.. “We zijn er nog lang niet, maar het glas is half vol. En het gaat er mij ook niet zozeer om of het genoeg is. Maar ook: wat gaan we met het geld doen? We moeten beschermen wat ons dierbaar is. En over het hoe, wil ik graag met u allen in gesprek blijven.”

Vlnr.: Bruins-Slot (CDA), Isabelle Diks (GL), Van Kappen (VVD), Schaper (D'66) en minister Bijleveld (CDA) 9(Foto: Ministerie van Defensie)