LHV maakt zich zorgen om gedwongen thuisbehandeling

Monique Verlind (DJMO)

Door de nieuwe wetten Zorg en Dwang en Verplichte ggz dreigen patiënten die specialistische zorg thuis nodig hebben, onbedoeld onder de verantwoordelijkheid van de huisarts te vallen. Dat schrijven LHV en InEen in een brief aan de Eerste Kamer. Die beslist 15 en 16 januari over de wetsvoorstellen, die voldoende steun lijken te krijgen in de senaat.

Bij beide wetten gaat het om onvrijwillige zorg bij de patiënt thuis. Bij de Wet Zorg en Dwang gaat het vooral om ouderen met dementie en mensen met een verstandelijke beperking. De Wet Verplichte ggz moet het mogelijk maken om psychiatrische patiënten ook thuis gedwongen te behandelen, onder toezicht van een ggz-instelling. Nu is daarvoor nog een gedwongen opname nodig in een speciaal psychiatrisch ziekenhuis. “Maar van toezicht en specialistische ondersteuning komt in de praktijk weinig terecht”, voorspelt LHV-voorzitter Ella Kalsbeek. “Daarvoor zijn er gewoon niet genoeg psychiaters, artsen verstandelijk gehandicapten en specialisten ouderengeneeskunde.”

Huisarts heeft handen vol
Mensen met psychische klachten zijn tegenwoordig in toenemende mate aangewezen op de huisarts, die daar samen met de POH-GGZ nu al de handen vol aan heeft. Veel ggz-instellingen hebben het aantal bedden al fors teruggebracht, maar de uitbreiding van ambulante ggz blijft daarbij nog achter. “Als huisartsen patiënten willen doorverwijzen naar een ggz-instelling, stuiten ze daar vaak op een wachtlijst”, aldus Kalsbeek. “Dat levert voor die patiënten grote gevaren op. Als hun klachten plotseling verergeren, moeten zij meteen terecht kunnen.”

Ook telt de huisartspraktijk tegenwoordig al veel meer oudere patiënten die meer zorg vragen. Maar voor onvrijwillige zorg thuis is de huisarts niet toegerust, stelt de LHV. Net zo min als voor de zorg voor patiënten die zware, gespecialiseerde ggz-zorg nodig hebben. “Toch dreigt de huisarts het vangnet te worden”, vreest Kalsbeek, “want geen huisarts laat zijn patiënt in de steek als de gespecialiseerde zorgverlener die eigenlijk nodig is, niet voorhanden is.”

Gevaar afwenden
De LHV vindt dat het ministerie van VWS dat gevaar daar waar mogelijk moet afwenden in de Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB), waarin de uitvoering van de nieuwe wetten wordt geregeld.

Daarnaast is actie nodig om deze nieuwe wetten goed te kunnen laten werken, zoals het bestrijden van wachtlijsten en het over het hele land vergroten van het noodzakelijke aantal zorgverleners. “Anders lijkt het op papier geregeld, maar vallen in de praktijk kwetsbare patiënten tussen wal en schip”, zegt Kalsbeek.