Het 'broodje' van Toots blijft stil...

qltel

Noem in een gezelschap het woord mondharmonica en velen zullen denken aan Toots Thielemans. Hij overleed maandag op 94-jarige leeftijd. Het 'broodje', zoals hij zijn instrument noemde, is dan ook onlosmakelijk verbonden met de bekende Vlaming, die in 1922 in Brussel werd geboren als Jean Baptiste Thielemans. Later kreeg hij de bijnaam Toots, een verwijzing naar de muzikanten Toots Mondello en Toots Camarata.

Thielemans begon in de jaren dertig mondharmonica te spelen om zijn longen te trainen, om - als astmapatiënt - controle over zijn ademhaling te krijgen. "Het in- en uitblazen van toontjes was goed voor me. Maar de astma heb ik nooit echt kunnen wegblazen met mijn broodje."

Toots speelde onder meer met Ella Fitzgerald, Natalie Cole, Billy Joel, Paul Simon, Miles Davis, Chet Baker, Charlie Parker en Benny Goodman. Uiteindelijk wilde iedereen vooral met hém spelen.

Specialiteit
Ook speelde hij de tunes van televisieprogramma's als Sesamstraat en Baantjer en hij soleerde op soundtracks voor films als Midnight Cowboy, The Getaway en Turks Fruit. Ook componeerde hij het bekende Bluesette. Een andere specialiteit was het spelen van een melodie op de gitaar en die unisono meefluiten.

De vriendelijke muzikant woonde vooral in Amerika, maar had ook een huis bij Brussel, wat hem de bijnaam Vlamerikaan opleverde. Amerikaanse artiesten geloofden uiteindelijk niet meer dat Toots oorspronkelijk uit België kwam, omdat er zoveel 'soul' in zijn muziek zat. "You're not from Brussels, you're from Mississippi", zei Quincy Jones bijvoorbeeld.

Koning
Jean Baptiste Thielemans kreeg, behalve talloze muziekprijzen, twee eredoctoraten aan de universiteit van Brussel, zowel Franstalig als Nederlands. Bovendien verklaarde de Belgische koning Toots en zijn vrouw tot baron en barones.

Optredens vielen hem de laatste jaren steeds moeilijker. Zo moest hij op doktersadvies in 2006 een aantal concerten in Nederland afzeggen. In maart 2014 werd bekend dat hij een punt zette achter zijn carrière, maar in augustus dat jaar stond hij tijdens Jazz Middelheim toch weer op de planken, na een hommageconcert voor hem.

Premier
De Belgische premier Charles Michel: "hulde aan een groot artiest en een warme persoonlijkheid. Rust zacht Toots. Sterkte voor familie en vrienden.''

Minister van Justitie Koen Geens: "De grootste jazzmuzikant van ons land ooit, een groots mens, die wel eeuwig leek, wordt nu ook écht legende.'' Vicepremier Kris Peeters: "Het grote jazzorkest in the sky is nu compleet. Zijn leven was tijdelijk, zijn muziek voor de eeuwigheid. Rust in vrede.''

Update van 14:05 uur:
Koning Philip, noemde hem "één van de grootste jazzartiesten". De Brusselse burgemeester Yvan Mayeur verklaarde dat de jazz in rouw is. Als eerbetoon worden maandagmiddag nummers van Thielemans op de Grote Markt gespeeld

Ook in Nederland werd met verslagenheid gereageerd. Jan Willem Luyken van North Sea Jazz noemde hem "een van de allergrootsten in de wereld van de jazz". Pieter Hunfeld van het Metropole Orkest sprak van een "warm en bijzonder mens. Zelfs op zijn negentigste was hij nog steeds zo goed. De dood van Toots Thielemans laat een overdonderende stilte achter", reageerde Minister Jet Bussemaker van Cultuur. "De karakteristieke tonen van deze Belgische muzikant blijven voor eeuwig in het geheugen van Nederland naklinken."

Toots Thielemans, die geboren werd als Jean Baptiste Thielemans, kwam vorige maand ten val. Hij belandde in het ziekenhuis en overleed in zijn slaap. "Zijn lichaam was gewoon op", liet zijn manager weten.