Huizenprijzen stegen vooral door leenruimte

De prijzen van Nederlandse huizen konden tussen 1995 en 2008 met 250 procent stijgen, vooral doordat Nederlanders zo makkelijk veel konden lenen voor hun hypotheek. Dat is de belangrijkste conclusie van een rapport van de 'tijdelijke commissie huizenprijzen' van de Tweede Kamer.

De ruime leencapaciteit leidde er toe dat mensen soms wel tot zes keer hun jaarinkomen leenden bij de bank. Dat dreef de huizenprijzen omhoog. Dit proces werd nog eens aangewakkerd door de ruime hypotheekrenteaftrek, die veel mensen verleidde om zo maximaal mogelijk te lenen.

Tegelijk werden er te weinig nieuwe huizen gebouwd in Nederland. Meer nieuwbouw had een dempend effect kunnen hebben op de prijsstijgingen. Maar betrokken partijen als gemeenten, projectontwikkelaars, bouwbedrijven en woningcorporaties hadden weinig financieel belang bij nieuwbouw. Het bouwen van kantoren of speculeren met grond was lucratiever.

Jacques Monasch van de PvdA ziet het rapport als "het definitieve bewijs waarom de woningmarkt weer gezond moet worden gemaakt". "Te lang heeft de politiek het taboe op de beperking van de hypotheekrenteaftrek in stand gehouden en is er onvoldoende gebouwd om aan de vraag van burgers tegemoet te komen."

VVD-Kamerlid Barbara Visser spreekt van een "heldere analyse". Volgens haar blijkt uit het rapport van de commissie dat de hypotheekrenteaftrek niet heeft geleid tot stijging van huizenprijzen. "Het was juist het gebrek aan bouwproductie en teveel financieringsruimte en niet het instrument zelf."

Sander de Rouwe van het CDA stelt dat het rapport pijnlijk duidelijk maakt hoe banken, overheidén samenleving samen mee hebben gedaan aan een oververhitting van de markt. "De woningmarkt heeft duidelijk behoefte aan rust en voorspelbaarheid; aan reële prijzen en aan voorspelbare opbrengsten."

Paulus Jansen (SP) haalt uit naar PvdA, VVD, CDA en D66. "Dankzij deze partijen is de gezamenlijke hypotheekschuld door het dak gegaan. Terecht dat ze dit beleid afkraken, maar hopelijk hebben ze nu ook de wijsheid om de SP te steunen in voorstellen om hypotheekschulden te verminderen."

Huizenprijzen stegen vooral door leenruimte (Foto: ANP)