Studenten ontkomen niet langer aan langstudeerboete

Duizenden studenten hebben vanaf zaterdag te maken met de omstreden langstudeermaatregel. Als ze meer dan een jaar langer doen over hun studie, moeten ze vanaf aankomend studiejaar een boete betalen. Hun collegegeld wordt verhoogd met ruim drieduizend euro.

Studentenbonden en diverse politici leverden veel kritiek op de maatregel van staatssecretaris van Onderwijs Halbe Zijlstra (VVD), maar het lukte de Tweede Kamer vorige week ondanks een speciaal ingelast debat niet tot een oplossing te komen.

Studenten die onder de maatregel vallen worden daarvan op de hoogte gesteld via een brief van hun universiteit of hogeschool. De Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) bekijkt welke studenten langer dan een jaar extra doen over een bachelor- of masteropleiding, maar de onderwijsinstelling int de daadwerkelijke 'boete' via het collegegeld. De maatregel geldt niet met terugwerkende kracht.

Hoewel de wet al vorig jaar september in werking trad, geldt de verhoging van het collegegeld met 3063 euro vanaf het komende studiejaar. DUO stuurde in oktober alle studenten al een brief met de mededeling dat de langstudeerboete eraan zat te komen. De Universiteit van Amsterdam heeft een aantal maanden geleden op basis van bestanden van DUO de studenten die op 1 september in aanmerking zouden komen voor een langstudeerboete een brief gestuurd.

Uit een meting die Zijlstra in juni liet uitvoeren onder studenten bleek negentig procent van de hbo'ers en 96 procent van de wo'ers op de hoogte van de invoering van de maatregel. In mei stonden 79 duizend studenten ingeschreven die onder de langstudeerboete zouden vallen. Hoeveel van hen blijven studeren en daadwerkelijk onder de maatregel vallen is onduidelijk. DUO verwacht daarover in december uitsluitsel te kunnen geven.

Wie een hbo-diploma heeft en een schakelprogramma volgt, valt niet onder de regeling. Hetzelfde geldt voor studenten met een chronische ziekte of een bestuursfunctie. Ook studenten die zich voor februari vorig jaar inschreven bij een deeltijdopleiding worden ontzien. Topsportstudenten vallen wel onder de regeling, besloot Zijlstra, omdat hij niet te veel uitzonderingen wilde maken.

Deze maand bleek een meerderheid van de Tweede Kamer de invoering van de langstudeerboete te willen afblazen. Die meerderheid ontstond nadat CDA-lijsttrekker Sybrand van Haersma Buma zich onder de tegenstanders had gschaard. PvdA, SP, D66 en GroenLinks waren al tegen. Zijlstra liet echter weten geen alternatief te zien voor de maatregel, aangezien de partijen het financiële gat niet wisten op te vallen.

Ook een rechtszaak tegen de invoering van de maatregel die drie landelijke studentenorganisaties aanspanden mocht niet baten. De rechtbank in Den Haag bepaalde in juli dat de wet rechtmatig is. De studentenorganisaties vinden het onterecht dat Zijlstra de 'regels tijdens het spel verandert'.