Dissidente ayatollah veroordeelt dictatuur Iran

Redactie
De islamitische leiders van Iran hebben een dictatuur ingesteld. De belangrijkste dissidente geestelijke van het land, grootayatollah Hossein Ali Montazeri, heeft dit gezegd in een verklaring waarop het persbureau AP maandag de hand legde.

De beloftes van de islamitische revolutie van 1979 zijn nooit ingelost, stelt Montazeri. "We beloofden de vrijheid te bevorderen, het despotisme te stoppen en de meningen van mensen te respecteren. Dat is nooit gebeurd", zei de zieke Montazeri (86). De revolutie maakte een einde aan de heerschappij van de sjah.

De geestelijken schenden de rechten van de Iraniërs uit naam van de islam en toegewijde individuen mogen zich niet verkiesbaar stellen, zei Montazeri, verwijzend naar de duizenden progressieven die niet mochten meedoen aan de parlementsverkiezingen van vorige maand. Dit was volgens hem 'eerlijk noch fair'.

Bondgenoten van de conservatieve president Mahmoud Ahmadinejad wonnen de meeste zetels bij de verkiezingen. Hervormers boekten ondanks de tegenwerking van officiële zijde winst. Op 25 april wordt gestemd voor de 81 overige zetels.

Montazeri vaart wel vaker uit tegen de politieke en religieuze elite van Iran. Hij riep al eens op tot het inperken van de macht van de hoogste leider van het land, grootayatollah Ali Khamenei. Conservatieven beschouwen hem als staande boven de wet. Hij hoeft in hun ogen alleen verantwoording af te leggen aan God.

Montazeri gold eens als de beoogde opvolger van de leider van de islamitische revolutie, ayatollah Ruhollah Khomeini, maar eind jaren tachtig raakte hij uit de gratie. In november 1997 werd hij onder huisarrest geplaatst omdat hij scherpe kritiek had geuit op Khamenei, de opvolger van Khomeini.

Montazeri, die door veel Iraniërs wordt bewonderd, is een van de weinige grootayatollahs in Iran en in die hoedanigheid een van de belangrijkste geestelijk leiders van de sjiieten. Maar nadat hij onder huisarrest was geplaatst verzwegen de staatsmedia zijn religieuze titel. Nieuwe edities van schoolboeken noemden hem niet meer en straten die zijn naam droegen werden omgedoopt.