Gebruiksvriendelijkheid medicatie moet beter

Medicatie kan nog altijd veel gebruiksvriendelijker. Dat concludeert ANBO na eigen onderzoek onder bijna 7700 senioren (leden en niet-leden). Van hen gebruiken bijna 6400 dagelijks medicatie, waarvan 86 procent dagelijks zelfs meerdere soorten. Ruim 40 procent van de ondervraagde medicatiegebruikers zegt problemen te ervaren. Zo’n 63 procent van hen ervaart problemen met doordrukstrips, het door midden breken van pillen (34 procent) en het openen van de verpakking (23 procent).

Van de ondervraagden gebruikt ruim driekwart dagelijks meerdere medicijnen. “We zien dat de verpakkingen een grote rol spelen, maar de ondervraagden klagen bijvoorbeeld ook over het gebrekkige onderscheid tússen medicijnen en medicatieverpakkingen. Als je veel verschillende medicijnen gebruikt raak je sneller in de war, wat over- of ondergebruik in de hand werkt. Het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) kan hierin een belangrijke rol spelen, maar het zou ook goed zijn als farmaceuten zelf meer investeren in goede verpakkingen en slimme hulpjes. Dat vergroot het gebruiksgemak en uiteindelijk de werking”, zo zegt ANBO-bestuurder Liane den Haan.

'Het lijkt op elkaar'
42 Procent van de ondervraagden vindt het ingewikkeld dat de verpakking vaak wijzigt en 16 procent zegt dat de verschillende doosjes erg op elkaar lijken. In bijna de helft van de gevallen vallen de gebruikte medicijnen onder het preferentiebeleid, wat inhoudt dat de verzekeraar alleen de goedkoopste variant van het medicijn vergoedt.

Vaker onderzoek
Er wordt regelmatig onderzoek gedaan naar het gebruik van medicatie, onder andere door koepelorganisatie KNMP, het RIVM, het CBG en ANBO. (Toenmalig) RIVM-onderzoeker Kim Notenboom, tegenwoordig verbonden aan het CBG, promoveerde vorig jaar op de gebruiksvriendelijkheid van medicatie. Ze waarschuwde voor de gezondheidsrisico’s bij gebruiksonvriendelijkheid. Zo stelde ze niet alleen dat mensen vaak scherpe voorwerpen gebruiken bij moeilijke verpakkingen, waardoor gebruikers gewond kunnen raken, maar ook dat gebruikers oplossingen verzinnen die de werkzaamheid van medicatie aantasten.

Apotheker speelt rol
Ook de apotheker kan een rol spelen, en doet dat al in veel gevallen. 68 procent van de ondervraagden is in enige mate tevreden over de informatie die de apotheker of – assistent verstrekt, waarvan 44 procent zelfs heel tevreden. In de helft van de gevallen benadert de apotheker de gebruiker actief met informatie. 34 procent van de ondervraagden zegt wel dat een medicatiebeoordeling gewenst is, maar onvoldoende plaatsvindt. Bijna 40 procent van de ondervraagden stelt geen prijs op een korte medicatiecheck.

Den Haan: “Ik snap dat dat klinkt als gedoe, maar het gebruik van medicatie is gebaat bij goed inzicht in de (specifieke) afspraken over het gebruik en de manier van bewaren. Bovendien kunnen bepaalde bijwerkingen – waar een kwart van de gebruikers last van zegt te hebben – wellicht minder worden of zelfs helemaal verdwijnen. Bijvoorbeeld door medicatie beter op elkaar af te stemmen.”

De ondervraagden noemen zichzelf in een derde van de gevallen ‘fit ondanks (enkele) chronische ziekten’. Zo’n 18 procent heeft (enkele) chronische ziekten, en is daardoor niet fit. Gemiddeld geven de ondervraagden hun gezondheid een 7,1.

Onderzoeksverantwoording
Dit onderzoek vond plaats tussen 10 augustus en 17 augustus 2018, onder 34.000 leden en 28.000 niet-leden van ANBO. 7696 Mensen reageerden, wat een response rate van 11,35 procent betekent. 72 procent van de ondervraagden is lid van ANBO. 50,8 Procent van de ondervraagden is man, 48,4 procent is vrouw. De respondenten wonen overwegend in Zuid-Holland (21,8 procent) en Noord-Holland (19,1 procent). De enquête is uitgezet via het mailbestand van ANBO. De resultaten zijn niet gewogen of gecorrigeerd en derhalve niet representatief.