RTL debat: Wie doet het met wie?

CDA-lijsttrekker Sybrand Buma vindt zijn PvdA-collega Lodewijk Asscher ongeloofwaardig als het gaat over het afschaffen van het eigen risico in de zorg. In het lijsttrekkersdebat van RTL Nieuws zei Buma zondag: "Na vier jaar regeren nu tot inkeer komen, ik geloof er helemaal niets van."

De PvdA heeft in haar verkiezingsprogramma staan dat het eigen risico afgeschaft moet worden. Ook SP en GroenLinks willen dat. Maar volgens CDA en D66 is dat onbetaalbaar. Het CDA wil het eigen risico wel verlagen. D66-lijsttrekker Alexander Pechtold stelde voor het eigen risico alleen te halveren voor chronisch zieken en gehandicapten.

Buma kreeg het even lastig toen hem bij een tweede stelling, over een vrijwillig levenseinde, gevraagd werd of hij in een kabinet zou stappen waarin dit mogelijk zou worden gemaakt. Hij weigerde daarop in te gaan ("Dit vind ik een waardeloze vraag")

Na de eerste ronde, over het thema zorg, kwam volgens de volgers van het debat op het 'tweede scherm' Alexander Pechtold als beste uit de bus, gevolgd door Sybrand Buma. Stijf onderaan stond SP-leider Roemer.

Update 22:11
Het tweede thema van de avond is immigratie en de opvang van vluchtelingen. Bij gebrek aan PVV-leider Wilders is de toon opvallend mild. Geen van de aanwezigen ziet de Islam als een bedreiging voor de Nederlandse identiteit. SP-leider Roemer vindt dat de moslims een zondebok zijn geworden, omdat 'de zekerheid voor mensen is verdwenen'. "Na jaren van kaalslag is het tijd voor een inhaalslag"

De stelling 'We moeten in Nederland meer vluchtelingen opnemen' heeft twee voorstanders: Asscher en Klaver. Allen benadrukken dat integratie, het leren van de taal en participatie van belang is, net als het wegnemen van de oorzaken van migratie.

Update 22:41
In een debat over het invoeren van rekeningrijden geven twee lijsttrekkers een ander antwoord op de stelling dan in hun verkiezingsprogramma te lezen valt: Asscher en Roemer. Dat is vooral omdat ze tegen een systeem met een duurder spitstarief zijn, omdat veel mensen die in de spits in de file staan, helemaal geen alternatief hebben. Klaver beweert dat meer dan de helft van de automobilisten in de spits helemaal niet onderweg is van huis naar werk of andersom, en wil die mensen dwingen een andere keuze te maken door rijden in de spits vijf keer zo duur te maken als daarbuiten. Roemer wil investeren in goedkoper en beter OV, en meer goederenvervoer over water. 

Update 23:12
Aan het einde van het debat laat Frits Wester alle lijsttrekkers een voorkeur uitspreken voor een coalitie. Klaver mag aftrappen, en de GroenLinks-leider zegt dat zijn gewenste coalitie "hier staat"; hij ziet de vijfpartijencoalitie wel zitten (in een 1-op-1 debat met Roemer eerder op de avond meldde Klaver overigens dat hij ook de VVD in principe niet uitsluit). Buma heeft veel woorden nodig om uit te leggen dat hij geen voorkeur wil uitspreken, maar laat zich uiteindelijk de uitspraak ontlokken dat het door Klaver gewenste kabinet er niet gaat komen.

Pechtold reageert ad rem, en zegt 'dat hij dan de leiding wel wil nemen'. Hij zegt onomwonden dat hij de PVV als enige partij uitsluit, maar dat hij verder met iedere partij wil samenwerken die Nederland verder wil helpen, en dat er dus zelfs met de SP mogelijkheden zijn. Lodewijk Asscher ziet bij voorkeur een links-progressief kabinet, maar wil ook met anderen samenwerken.

Roemer mag afsluiten met een mooie ingestudeerde opmerking. Ook hij ziet graag een 'zo links mogelijk' kabinet, en dat kan echt niet met de VVD. Volgens Roemer is "een linkse partij die met de VVD samenwerkt hetzelfde als een drugslab in een schuur van een CDA'er: het past echt niet".

Winnaar
Volgens de volgers van het debat, die via de website van RTL konden stemmen, is Pechtold de winnaar van het debat, met een marginale voorsprong op Sybrand Buma. Op gepaste afstand volgen Klaver en Asscher, en SP-leider Roemer staat stijf onderaan. 

Buma gelooft Asscher niet over eigen risico
Buma gelooft Asscher niet over eigen risico (Foto: ANP)