FOK! Kiest: de betrouwbaarheid van vroege peilingen

In de aanloop naar de verkiezingen worden we iedere week geconfronteerd met peilingen: Maurice de Hond, 1Vandaag, TNS Nipo, Ipsos en nog wat anderen proberen stuk voor stuk op hun eigen wijze te voorspellen hoe de Tweede Kamer er na 15 maart uit komt te zien. Maar kan dat eigenlijk wel?

Peilingen spelen een rol in de campagne, menig lijsttrekker trekt een extra biertje open als ze er goed voor staan in de peilingen en er wordt druk gespeculeerd over hoe actuele gebeurtenissen de peilingen beïnvloeden. Het bepaalt inmiddels zelfs de samenstelling van het door RTL georganiseerde premiersdebat. Maar aan bijvoorbeeld  het Brexitreferendum en de presidentsverkiezingen in de VS hebben we kunnen zien dat peilingen en uitslagen behoorlijk kunnen verschillen.

De verkiezingen zijn over zes weken. FOK! bekeek de peiling van Maurice de Hond zes weken voor de vorige verkiezingen (september 2012) en vergeleek ze met de uitslag. Andere beschikbare peilingen uit die tijd laten overigens een vergelijkbaar beeld zien, alleen Ipsos zat wat dichter bij de uitslag. Het is trouwens goed te bedenken dat peilingen altijd een foutmarge hebben, maar dat die slechts zelden wordt vermeld. De Hond zat er op 31 plekken naast, dus ruim 20%:

Peiling zes weken TK 2012 (Foto: janneke141)
Verkiezingsuitslag TK 2012 (Foto: janneke141)

De grootste verschuivingen in de peiling hierboven kwam door het slechte optreden van Roemer in de debatten, en de strijd om het premierschap tussen Rutte en Samsom; beide zaken die zich lastig laten voorspellen. Kortom, U moet niet raar staan te kijken als na de verkiezingen blijkt dat de PvdA alsnog 34 zetels haalt, of 50Plus 1, of de PVV 53, of D66 6. Een ding is zeker: het blijft nog even spannend.