Europese grenswacht in de maak

Om de buitengrenzen van de Europese Unie te versterken is een Europese grens- en kustwacht noodzakelijk. Die krijgt de bevoegdheid in te grijpen als een land zijn grenscontroles zelf niet op orde kan krijgen.

Ook zonder dat een land daarom heeft gevraagd. En dat ligt bij de Europese lidstaten zeer gevoelig. Polen heeft al aangegeven niet veel heil te zien in deze forse uitbreiding van het huidige in Warschau gevestigde grensbewakingsagenschap Frontex.

De Europese Commissie (EC) komt dinsdag met een voorstel hierover in een poging de migratiestromen te bezweren. Dit jaar kwamen tussen januari en november circa 1,5 miljoen vluchtelingen Europa binnen. Dat waren er in de vijf jaar daarvoor in totaal iets meer dan 800.000.

Reservepool
Als het plan wordt goedgekeurd worden de lidstaten verplicht een "reservepool" met experts op te tuigen, die in staat is binnen enkele dagen ten minste 1500 grenswachten te leveren als "directe actie" nodig is. Ook moeten ze schepen en ander materieel zoals vingerafdrukapparatuur beschikbaar stellen.

Een belangrijke nieuwe taak van het agentschap is het in kaart brengen van tekortkomingen in de grenscontroles, zodat tijdig kan worden ingegrepen. Als een land de adviezen uit die risicoanalyse niet opvolgt of besluiten niet tijdig uitvoert mag Brussel de Europese grens- en kustwacht opdragen in actie te komen.

Drones
Nu kunnen lidstaten Frontex om hulp vragen, maar "frontlijnstaat" Griekenland weigerde dat lange tijd. Met de nieuwe bevoegdheden kan de Europese grenswacht wél zelfstandig in actie komen bij bijvoorbeeld een plotselinge toename van het aantal vluchtelingen.

Verder wordt het aantal reddingsoperaties op de Middellandse Zee uitgebreid. Ook worden drones ingezet om mensensmokkelaars te bestrijden en de vaak wankele maar volgepakte bootjes op te sporen. De organisatie krijgt ook het recht om zelf terugkeervluchten te organiseren voor mensen die geen recht hebben op asiel.

Later deze week wordt het door Frankrijk en Duitsland gesteunde voorstel voor het eerst besproken door de regeringsleiders en staatshoofden tijdens een top in Brussel.

Europese grenswacht in de maak
Europese grenswacht in de maak (Foto: ANP)